لوازم التحریر ۳۰ تا ۵۰ درصد گران شد
افزایش ۳۰ تا ۵۰ درصدی قیمت لوازم‌التحریر، کار را برای اقشار متوسط و کم‌درآمد در سال جاری سخت کرده است. در کنار افزایش بیش از ۵۰ درصدی قیمت مواد غذایی و کالاهای اساسی نسبت به سال گذشته که بخش اعظم درآمد خانوارها را می‌بلعد، اکنون سرپرستان خانوار در آستانه بازگشایی مدارس با هزینه سنگین خرید لوازم‌التحریر هم مواجه شده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد خرید یک بسته اقتصادی لوازم‌التحریر حتی بدون هزینه لباس، کفش، کیف و کوله، بیش از ۲ میلیون تومان برای یک خانوار آب می‌خورد. این در حالی است که هزینه‌های خوراکی سبد معیشت کارگران در مردادماه امسال به ۴ میلیون و ۸۷۷ هزار تومان برای هر نفر رسیده است. بنابراین در یک خانواده ۳ نفره که حقوق دریافتی آن ۱۵ میلیون تومان باشد، کل حقوق این ماه صرف پول خوراک و لوازم‌التحریر می‌شود و دیگر پولی برای سایر هزینه‌ها باقی نمی‌ماند.
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ افزایش ۳۰ تا ۵۰ درصدی قیمت لوازم‌التحریر، کار را برای اقشار متوسط و کم‌درآمد در سال جاری سخت کرده است. در کنار افزایش بیش از ۵۰ درصدی قیمت مواد غذایی و کالاهای اساسی نسبت به سال گذشته که بخش اعظم درآمد خانوارها را می‌بلعد، اکنون سرپرستان خانوار در آستانه بازگشایی مدارس با هزینه سنگین خرید لوازم‌التحریر هم مواجه شده‌اند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد خرید یک بسته اقتصادی لوازم‌التحریر حتی بدون هزینه لباس، کفش، کیف و کوله، بیش از ۲ میلیون تومان برای یک خانوار آب می‌خورد. این در حالی است که هزینه‌های خوراکی سبد معیشت کارگران در مردادماه امسال به ۴ میلیون و ۸۷۷ هزار تومان برای هر نفر رسیده است. بنابراین در یک خانواده ۳ نفره که حقوق دریافتی آن ۱۵ میلیون تومان باشد، کل حقوق این ماه صرف پول خوراک و لوازم‌التحریر می‌شود و دیگر پولی برای سایر هزینه‌ها باقی نمی‌ماند.
با نزدیک شدن به مهرماه، خانواده‌ها در حالی برای خرید لوازم‌التحریر راهی بازار می‌شوند که گرانی اجناس، شادی آغاز سال تحصیلی را به نگرانی بدل کرده است.
با فرا رسیدن روزهای پایانی شهریور و آغاز مهرماه، حال و هوای شهر رنگ و بوی مدرسه به خود گرفته است. کوچه‌ها و خیابان‌ها پر از رفت‌وآمد خانواده‌هایی است که برای خرید کیف، کفش، دفتر و نوشت‌افزار به بازار آمده‌اند تا فرزندانشان را برای سال تحصیلی جدید آماده کنند؛ اما در کنار شور و شوقی که همیشه با شروع مدرسه همراه است، این روزها نگرانی بزرگی بر دوش خانواده‌ها سنگینی می‌کند: گرانی لوازم‌التحریر. مقایسه قیمت‌ها با سال گذشته نشان می‌دهد بسیاری از اقلام اساسی دانش‌آموزان چند برابر افزایش یافته‌اند؛ به‌گونه‌ای که خانواده‌های متوسط و کم‌درآمد با چالش جدی در تأمین نیازهای فرزندان خود روبه‌رو هستند. یک دفتر ساده که پارسال با مبلغی کمتر از ۴۰ هزار تومان خریداری می‌شد، امسال قیمتی بالای ۷۰ هزار تومان دارد. قیمت کیف و کفش نیز به همین نسبت رشد کرده است و همین موضوع باعث شده بعضی از خانواده‌ها ناچار شوند به خرید اجناس ارزان‌تر یا حتی دست دوم روی بیاورند. از سوی دیگر، بچه‌ها با شور و شوق کودکانه‌شان همچنان خواهان دفترهای رنگارنگ و کیف‌های شکیل هستند، اما والدین مجبورند میان علاقه فرزندان و توان مالی خود توازن ایجاد کنند. بازاریان نیز می‌گویند افزایش هزینه‌های تولید و واردات، دلیل اصلی گرانی اجناس است. در این میان، خانواده‌ها هرکدام با تدبیر و محدودیت‌های خاص خود، سعی دارند مهر را آغاز کنند؛ مهری که به جای رنگ شادی، بوی دغدغه اقتصادی به خود گرفته است.
گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد بازار نوشت‌افزار در آستانه سال تحصیلی با رشد قیمت‌ها و ورود کالاهای لوکس همراه شده است؛ به‌گونه‌ای که قیمت برخی کوله‌پشتی‌ها تا ۱۲ میلیون تومان و پاک‌کن‌های برقی بیش از دو میلیون تومان عرضه می‌شود، در حالی که تب عروسک «لبوبو» نیز به طرح‌های نوشت‌افزار رسیده و تنوع این بازار را افزایش داده است.
گزارش‌های میدانی از خرده‌فروشی‌ها و همچنین بررسی فروشگاه‌های آنلاین نشان می‌دهد که قیمت انواع لوازم‌التحریر نسبت به سال قبل افزایش یافته و در این میان برخی از کالاها هم در دسته‌بندی‌های لوکس و قیمت‌های بالاتر از حد انتظار عرضه می‌شوند. همچنین بررسی طرح‌ها حاکی از تنوع بسیار در بازار لوازم‌التحریر است و هم‌زمان با بالا گرفتن تب عروسک لبوبو در بازار، عرضه محصولات نوشت‌افزار با طرح این عروسک در بازار نیز چشمگیر است.
پیش‌تر هم رئیس اتحادیه صنف فروشندگان نوشت‌افزار و لوازم مهندسی تهران گفته بود که به طور میانگین قیمت نوشت‌افزار امسال حدود ۳۰ درصد نسبت به شهریور پارسال افزایش داشته است. این افزایش در برخی اقلام اساسی و ساده‌تر مانند دفتر و مداد کمتر است. از طرف دیگر به نظر می‌رسد با توجه به افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم، خانواده‌ها خریدهای خود را به حداقل رسانده و بیشتر به دنبال اجناس کاربردی و ارزان هستند.
بررسی قیمت‌ها در بازارهای حضوری و آنلاین نشان می‌دهد قیمت هر عدد مداد مشکی بسته به نوع و برند آن حدود ۸۰۰۰ تا ۲۵ هزار تومان قیمت دارد، اما در مورد مدادهای مخصوص طراحی به بیش از ۲۰۰ هزار تومان هم می‌رسد. قیمت مداد نوکی نیز حدود ۳۰ تا ۶۰۰ هزار تومان شروع می‌شود و در برندهای خاص و لوکس تا بیش از سه میلیون تومان هم می‌رسد.
همچنین در حال حاضر قیمت خودکارهای معمولی در بازار حدود ۱۰ تا ۷۰ هزار تومان قیمت دارد، اما قیمت خودکارهای خاص از برندهای لوکس به ۶۰۰ هزار تومان هم می‌رسد. قیمت خودکارهای رنگی نیز در بسته‌های شش‌تایی حدود ۸۵ تا ۴۵۰ هزار تومان عرضه می‌شود و در گران‌ترین حالت نیز روان‌نویس‌های رنگی در بسته‌های ۳۰ تایی به قیمت حدود چهار میلیون تومان عرضه می‌شود.
قیمت هر بسته مداد رنگی ۱۲ تایی بسته به برند آن حدود ۵۰ تا نزدیک به دو میلیون تومان در برندهای لوکس‌تر فروخته می‌شود. البته مدادرنگی‌های با تنوع رنگ بیشتر قیمت بالایی دارد، به طوری که مدادرنگی ۱۲۰ رنگ از یک برند معروف خارجی در برخی فروشگاه‌های آنلاین بیش از ۲۰ میلیون تومان قیمت دارد.
غلط‌گیر معمولی و نواری هم ۳۰ تا ۷۰۰ هزار تومان قیمت دارد و پاک‌کن حدود ۲۰ تا بیش از یک میلیون تومان که گران‌ترین آن در قالب پاک‌کن اتودی فروخته می‌شود. البته پاک‌کن‌های برقی هم در بازار هست که قیمت آن به بیش از دو میلیون تومان هم می‌رسد.
در این میان قیمت دفتر نقاشی ۵۰ برگ بسته به نوع، تعداد برگ و طرح آن در مدل‌های معمولی از ۳۰ هزار تومان شروع می‌شود و برای مدل‌های مخصوص آبرنگ به بیش از ۸۰۰ هزار تومان می‌رسد. دفتر مشق ۱۰۰ برگ هم ۵۰ تا بیش از ۵۰۰ هزار تومان قیمت دارد البته دفترهای کلاسوری خاص تا بیش از ۹۰۰ هزار تومان هم قیمت دارد.
قیمت جامدادی هم از حدود ۵۰ هزار تومان شروع می‌شود و برخی از انواع لوکس آن با طرح‌های خاص تا بیش از یک میلیون تومان هم قیمت دارد؛ اما قیمت مدل‌های پرفروش بیش از ۱۵۰ هزار تومان است.
درنهایت محصول اصلی دانش آموزان کیف کوله‌پشتی است که انواع ساده و معمولی آن از ۳۰۰ هزار تومان شروع می‌شود، اما قیمت مدل‌های لوکس و برندهای خاص تا بیش از ۱۲ میلیون تومان هم می‌رسد.
ارز نرسید، لوازم‌التحریر گران ماند!
در آستانه سال تحصیلی جدید و گلایه خانواده‌ها از گرانی چند قلم نوشت‌افزار، پیگیری‌ها نشان می‌دهد که تأخیر و سهل‌انگاری برخی مسئولین در تورم این حوزه بی‌تأثیر نبوده است.
در آستانه سال تحصیلی جدید، گلایه خانواده‌ها از قیمت‌های سر به فلک کشیده چند قلم نوشت‌افزار ساده و حتی فروش اقساطی سکوها نشان می‌دهد که ناعدالتی آموزشی به نوشت‌افزار رسیده است.
۳۰ درصد گرانیِ ناچیز!
گلستانی، رئیس اتحادیه نوشت‌افزار سهم نوشت‌افزار را در هزینه‌های دیگر خانواده‌ها ازجمله کیف و کفش و شهریه مدرسه «ناچیز» دانست و گفت که نسبت به تابستان گذشته فقط ۳۰ درصد گران‌تر شده است.
با این حال به گزارش خبرگزاری مهر، قیمت لوازم‌التحریر در تهران نسبت به سال گذشته تا ۶۷ درصد افزایش یافته است که این آمار متناقض نشان از قیمت‌گذاری سلیقه‌ای و عدم نظارت بر بازار دارد. فرضاً اگر هزینه چند قلم نوشت‌افزار رقمی نباشد، در کنار شهریه مدرسه، سرویس، خوراک و پوشاک و دیگر هزینه‌های جانبی، قابل توجه خواهد بود.
برق و ارز مقصر گرانی
با نزدیک شدن به فصل بازگشایی مدارس، بازار لوازم‌التحریر بار دیگر زیر ذره‌بین خانواده‌ها قرار گرفته است. امسال، افزایش ۳۰ تا ۵۰ درصدی قیمت‌ها نسبت به سال گذشته، توان مالی والدین را تحت فشار قرار داده و خرید کالاهای اقتصادی و کاربردی را به یک ضرورت تبدیل کرده است.
محسن گلستانی، رئیس اتحادیه لوازم‌التحریر و نوشت‌افزار تأکید می‌کند که عرضه کالاها نسبتاً مناسب است، اما قدرت خرید خانواده‌ها کاهش یافته و بسیاری از والدین به دنبال اقلام اقتصادی و کاربردی هستند. اساساً به دلیل شرایط سخت اقتصادی، قدرت خرید مردم افت کرده و شاهد هستیم که کمتر می‌خرند و بیشتر به دنبال کالای ارزان‌ترند؛ یعنی هم از نظر کمی و هم کیفی سعی می‌کنند کالاهایی کاربردی و اقتصادی تهیه کنند تا با بودجه محدود بیشترین نیاز را پوشش دهند. از نظر قیمتی هم نسبت به شهریور سال گذشته حدود ۳۰ درصد افزایش قیمت داشته‌ایم. البته در کالاهای لوکس و فانتزی این رقم بیشتر است، اما در اقلام عمومی جامعه معمولاً همین حدود بوده است.
او می‌گوید فصلی بودن خرید نوشت‌افزار موجب شده افزایش قیمت‌ها بیشتر از سایر کالاها حس شود و فعالان صنف بخش قابل‌توجهی از سود خود را کاهش داده‌اند تا فشار کمتری بر خانواده‌ها وارد شود. با این حال، قطعی برق تابستان و وابستگی تولید داخلی به مواد اولیه خارجی، هزینه‌ها را بالا برده و بر قیمت تمام‌شده تأثیر مستقیم داشته است.
گلستانی درباره علل دیگر گرانی می‌گوید: ۶۰ درصد لوازم‌التحریر در داخل کشور تولید می‌شود اما این تولیدات وابسته به مواد اولیه خارجی هستند و طبیعتاً از نوسانات ارز تأثیر می‌پذیرند. همچنین بیشتر تولید هر سال در تابستان انجام می‌شود و هم‌زمانی آن با قطعی برق، بهای نهایی محصولات را بالاتر برده است.
۹ ماه معطلی در گمرک
رئیس اتحادیه نوشت‌افزار می‌گوید برای جلوگیری از گرانی و کمبود نوشت‌افزار، به وزارت صمت درخواست تخصیص دو میلیون دلار ارز دادیم و به موقع انجام نشد؛ اما نامه‌نگاری‌ها برای ترخیص نوشت‌افزارها و مواد اولیه‌ای که ۹ ماه است در گمرکات کشور خاک می‌خورد کی ثبت شده؟ ابتدای تابستان امسال یعنی تیرماه! درست زمانی که خیلی نزدیک به پیک اصلی خرید خانوار برای نوشت‌افزار است.
درواقع شاید این تأخیر و معطلی که گریبان‌گیر بسیاری از نهادهاست وجود نداشت، شاید با تزریق نوشت‌افزار به بازار، قیمت‌ها تا حدی تعدیل می‌شد.
ما مسئول نیستیم!
این اتحادیه در بعد نظارتی هم توپ را به زمین ارگان‌های دیگر انداخت و گفت: «ما فقط بر واحدهای دارای پروانه کسب اتحادیه نظارت داریم و از نمایشگاه‌های نوشت‌افزار شهرداری و واحدهای حاضر در این نمایشگاه خبر نداریم و خرید از این واحدها را تأیید نمی‌کنیم.»
اختصاص «بُن لوازم‌التحریر» طرحی برای حمایت از خانواده‌های کم‌درآمد
عضو هیات‌رئیسه کمیسیون آموزش مجلس، با انتقاد از گرانی بی‌رویه لوازم‌التحریر در آستانه سال تحصیلی، از پیشنهاد طرحی در کمیسیون آموزش مجلس مبنی بر « اختصاص بُن لوازم‌التحریر» به خانواده‌های کم‌بضاعت خبر داد و تأکید کرد: اگرچه برخی کارکنان دولت حدود ۲۰ درصد افزایش حقوق داشته‌اند، اما قیمت لوازم‌التحریر بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته و این شکاف فشار مضاعفی بر خانواده‌ها وارد می‌کند.
رمضان رحیمی دشتلویی عضو هیات‌رئیسه کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خانه ملت درباره گرانی لوازم‌التحریر، گفت: مجلس نسبت به این مسئله حساس است و برنامه‌هایی برای مهار افزایش قیمت‌ها و حمایت از خانواده‌های کم‌درآمد دارد.
نم آینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه رشد قیمت‌ها تناسبی با افزایش حقوق‌ها ندارد، افزود: اگرچه برخی کارکنان دولت حدود ۲۰ درصد افزایش حقوق داشته‌اند، اما قیمت لوازم‌التحریر بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته و این شکاف فشار مضاعفی بر خانواده‌ها وارد می‌کند.
رحیمی با انتقاد از دونرخی بودن بازار لوازم‌التحریر تصریح کرد: بسیاری از اقلام تولید داخل هستند، اما با نرخ ارز عرضه می‌شوند، این روند به‌ویژه در آستانه سال تحصیلی، بار مالی سنگینی بر دوش خانواده‌ها می‌گذارد.
لزوم شفاف‌سازی قیمت‌ها و نظارت بر بازار
عضو هیات‌رئیسه کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس خاطرنشان کرد: وزارت آموزش و پرورش و دستگاه‌های نظارتی موظف هستند برای شفاف‌سازی قیمت‌ها و جلوگیری از سودجویی فروشندگان اقدام کنند، ما خواستار ورود جدی سازمان تعزیرات و وزارت صمت به بازار هستیم و مسیر گزارش تخلفات باید برای خانواده‌ها آسان شود.
رحیمی با اشاره به شعار سال « سرمایه‌گذاری برای تولید» گفت: اگر در حوزه لوازم‌التحریر از تولیدات داخلی حمایت نشود و همچنان شاهد گرانی افسارگسیخته باشیم، تحقق شعار سال در آموزش صرفاً در حد کلام خواهد بود، دولت باید توان خودکفایی در این بخش را ثابت کند.
در برابر گرانی‌ها بی‌تفاوت باشیم، بخشی از دانش‌آموزان از تحصیل بازمی‌مانند
این نم آینده مردم در مجلس دوازدهم، اظهار داشت: اگر در برابر گرانی‌ها بی‌تفاوت باشیم، بخشی از دانش‌آموزان از تحصیل بازخواهند ماند که این مسئله از نظر آموزشی و آینده کشور خسارت‌بار است، در گذشته آموزش و پرورش با برگزاری نمایشگاه‌های ویژه، لوازم‌التحریر را مستقیم و با قیمت مناسب در اختیار خانواده‌ها قرار می‌داد و همین اقدام دست واسطه‌ها و مافیا را کوتاه می‌کرد.
وی در ادامه تأکید کرد: به اعتقاد بنده، بازگشت به چنین سیاست‌هایی و حتی سهمیه‌بندی ویژه برای دانش‌آموزان کم‌برخوردار می‌تواند بخشی از مشکلات را برطرف کند.
حق آموزش رایگان و تکلیف گرانی‌ها
رحیمی با تأکید بر اصل ۳۰ قانون اساسی، یادآور شد: آموزش رایگان حق همه دانش‌آموزان است، بنابراین باید یک‌بار برای همیشه تکلیف گرانی لوازم‌التحریر، سرویس مدارس و سایر هزینه‌هایی که به تحصیل دانش‌آموزان مربوط است، مشخص شود.
این نم آینده مردم در مجلس دوازدهم با تأکید بر اینکه این گرانی‌ها تبعات گسترده‌ای دارد، اظهار داشت: فشار اقتصادی بر خانواده‌های کارگری و اقشار ضعیف علاوه بر مشکلات معیشتی، آثار روانی و اجتماعی هم دارد. نابرابری در دسترسی به لوازم‌التحریر و ابزارهای آموزشی می‌تواند به شکاف طبقاتی در آموزش دامن بزند و زمینه آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی را فراهم کند.
رحیمی از ارائه طرحی به کمیسیون آموزش خبر داد و تصریح کرد: «اختصاص بُن لوازم‌التحریر» به‌عنوان یکی از راهکارهای حمایتی برای خانواده‌های کم‌بضاعت پیش‌بینی شده است؛ اگر چنین اقدامی عملی و در قالب طرح پذیرفته شود، می‌توان بخشی از فشار اقتصادی بر خانواده‌ها را کاهش داد.
عضو هیات‌رئیسه کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: اگرچه سازمان بهزیستی تاکنون اقداماتی برای حمایت از خانواده‌های نیازمند دارای فرزند محصل انجام داده، اما این اقدامات کافی نبوده و نیاز به برنامه‌های گسترده‌تر و جدی‌تری داریم.
