المانیتور: هدف آمریکایی‌ها از عجله برای توافق موقت با ایران، به صفر رساندن احتمال حمله اسرائیل است
المانیتور گزارش داد که به گفته منابع ارشد در حلقه نزدیک به نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو اکنون ممکن است از این که در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۴ فرصت حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران را به خاطر توصیه تیم ترامپ از دست داد، پشیمان شده باشد. آن‌ها می‌گویند تنها هدف آمریکا از عجله برای توافق موقت با ایران، به صفر رساندن احتمال حمله اسرائیل است و ترامپ جلوی چشم نتانیاهو دارد به اوباما تبدیل می‌شود.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران، بن کاسپیت در المانیتور نوشت: «به‌گفته منابع ارشد در حلقه نزدیک به نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو اکنون ممکن است از اینکه در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۴ فرصت حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران را از دست داده، پشیمان شده باشد.
وزیر دفاع پیشین اسرائیل، آویگدور لیبرمن، در تاریخ ۲۲ مه به وب‌سایت «المانیتور» گفت که اسرائیل باید از آسیبی که سال گذشته به توان موشکی ایران و سامانه‌های پدافندی‌اش وارد کرد، بهره می‌گرفت و در دوره انتقالی بین دولت جو بایدن و دونالد ترامپ (بین نوامبر ۲۰۲۴ تا ژانویه ۲۰۲۵) عملیات حمله را آغاز می‌کرد.
اما نتانیاهو مردد بود. المانیتور مطلع شده است که در همین دوره انتقالی، مشاوران ترامپ چندین‌بار از نتانیاهو خواستند از حمله منصرف شود و در عوض، به اسرائیل وعده دادند که در زمان مناسب، همه کمک‌های لازم برای اجرای عملیات را دریافت خواهد کرد — حتی احتمال مشارکت نظامی ایالات متحده نیز مطرح بود. نتانیاهو، مانند بسیاری از مقام‌های پیشین دفاعی اسرائیل، حمایت تهاجمی و دفاعی آمریکا را برای موفقیت چنین مأموریتی حیاتی می‌دانست؛ مأموریتی با هدف عقب‌انداختن پیشرفت ایران در مسیر ساخت سلاح هسته‌ای.
گفت‌وگوی دشوار
ترامپ در تاریخ ۲۲ مه با نتانیاهو تماس تلفنی گرفت، در واکنش به ارزیابی‌های اطلاعاتی آمریکا که نشان می‌داد اسرائیل اکنون در حال آماده‌سازی حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران است. دفتر نتانیاهو ابتدا گزارش‌های روزنامه نیویورک‌تایمز و کانال ۱۲ اسرائیل درباره گفت‌وگوی پرتنش میان این دو رهبر را رد کرد. اما ترامپ روز چهارشنبه در پاسخ گفت: «این یک هشدار نبود. فقط گفتم، "فکر نمی‌کنم الان وقت مناسبی باشد." ما در حال گفت‌وگوهای خیلی خوبی با آن‌ها هستیم و فکر نمی‌کنم الان زمان مناسبی باشد.»
برای نتانیاهو که نابودی توان هسته‌ای ایران را اولویت اصلی خود قرار داده، پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای میان آمریکا و ایران، چیزی کمتر از یک کابوس نیست. این هفته، او دستیاران ارشد خود — وزیر امور راهبردی، ران درمر، و رئیس موساد، دیوید بارنئا — را به واشنگتن فرستاد تا مانع از پیشرفت به‌سوی توافق با تهران شوند.
یکی از منابع نزدیک به نتانیاهو به المانیتور گفت: «تنها هدف آمریکایی‌ها از عجله برای رسیدن به توافق چارچوبی، جلوگیری از احتمال حمله اسرائیل به ایران است. آمریکایی‌ها می‌دانند که احتمال حمله نتانیاهو به ایران پس از رسیدن به یک توافق موقت با تهران، بسیار کم یا حتی صفر است.»
اما برخی از مقام‌های پیشین امنیتی و دیپلماتیک اسرائیل سناریویی را رد نمی‌کنند که در آن نتانیاهو، با هدف به‌هم‌زدن مسیر مذاکرات، به‌رغم مخالفت ترامپ، به‌تنهایی به ایران حمله کند. یک مقام ارشد پیشین دفاعی اسرائیل به المانیتور گفت: «نتانیاهو حال‌و‌هوایی آخرالزمانی دارد. او در حال تمام‌کردن گزینه‌ها و زمان است.»
این مقام گفت که نتانیاهو امیدوار به پیروزی ترامپ در انتخابات بود، چون باور داشت رئیس‌جمهور چهل‌وهفتم موضع سختی در برابر ایران خواهد داشت و حتی با ضرورت حمله به تأسیسات آن موافقت خواهد کرد. «اما ترامپ جلوی چشم نتانیاهو دارد به اوباما تبدیل می‌شود. نباید نتانیاهو را زمانی‌که احساس می‌کند به گوشه رانده شده، دست‌کم گرفت.»
نیویورک‌تایمز به‌نقل از ارزیابی‌های اطلاعاتی آمریکا گزارش داده که اسرائیل می‌تواند تنها در عرض هفت ساعت آماده انجام حمله به ایران شود، که در این صورت فرصت چندانی برای فشار بر نتانیاهو جهت منصرف‌کردنش باقی نمی‌ماند.
در همین حال، روزنامه هاآرتص گزارش داده که دولت ترامپ هماهنگی امنیتی با اسرائیل درباره حمله احتمالی به ایران را به حالت تعلیق درآورده است. آمریکا پیش‌تر به اسرائیل پیشنهاد برنامه‌ریزی مشترک داده بود تا ثابت کند که ترامپ به وعده‌اش پایبند خواهد ماند و در صورت شکست سایر گزینه‌ها، به کمک اسرائیل خواهد آمد. نتانیاهو تعلیق این همکاری را نشانه‌ای دیگر از کاهش احتمال حمایت آمریکا از حمله آینده می‌داند.
طرح‌هایی که بایگانی شدند
اسرائیل بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲، زمانی‌که برنامه هسته‌ای ایران در مراحل اولیه خود بود، آماده‌سازی‌هایی جدی برای حمله به اهداف ایرانی انجام داد. دولت اوباما با نگرانی از احتمال اقدام یک‌جانبه اسرائیل، به‌شدت این تحرکات را زیر نظر داشت، زیرا بیم آن می‌رفت که چنین حمله‌ای عواقب فاجعه‌باری به‌دنبال داشته باشد.
در سال ۲۰۱۱، حدود ۱۰۰ هواپیمای نیروی هوایی اسرائیل تمرین حمله گسترده‌ای به ایران را شبیه‌سازی کردند — به‌جای پرواز به سمت شرق (ایران)، به‌سمت غرب پرواز کردند تا مسیر واقعی حمله را در صورت وقوع تمرین کنند. این تمرین آمریکایی‌ها را شگفت‌زده کرد.
پس از بازگشت هواپیماها به پایگاه، دریاسالار مایک مولن، رئیس وقت ستاد مشترک ارتش آمریکا، مستقیماً با رئیس ستاد ارتش اسرائیل، ژنرال گابی اشکنازی، تماس گرفت و از او پرسید که آیا اسرائیل واقعاً در حال آماده‌سازی برای حمله به ایران است.
در لحظه تصمیم‌گیری نهایی، نتانیاهو عقب‌نشینی کرد. در زندگینامه‌ای که روزنامه‌نگار مازال موآلم با عنوان رمز نتانیاهو نوشته، آمده که نتانیاهو سه‌بار — در سال‌های ۲۰۱۰، ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ — تا آستانه صدور دستور حمله به ایران پیش رفت. اما در نهایت هشدارهای اوباما، مخالفت مداوم رؤسای دستگاه‌های امنیتی اسرائیل و حتی وزرای ارشد کابینه خودش، و همچنین ذات محتاط (یا به‌گفته منتقدانش، ترسو) او باعث شد تصمیمش را تغییر دهد.
اما امروز، نتانیاهو فرد دیگری است. او دیگر آن «ترسوی لعنتی» نیست که مقام‌های دولت اوباما در سال ۲۰۱۴ لقبش دادند و ادعا می‌کردند تهدیدهایش درباره ایران فقط یک بلوف است.
امروز، نتانیاهو در میان تندروهای ائتلاف حاکم خود گیر افتاده و ممکن است با انتخابات زودهنگام در اواخر امسال یا میانه ۲۰۲۶ مواجه شود — انتخاباتی که عملکرد ضعیف دولتش در جلوگیری از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ را به چالش خواهد کشید. وزرای ارشدش میلی به انتقاد یا مخالفت با او ندارند، و هیچ‌کدام از مشاوران نزدیکش پیشینه نظامی لازم برای مقابله با تصمیماتش را ندارند. نتانیاهو همچنین رؤسای دستگاه‌های امنیتی کشور را تضعیف کرده و از آن‌ها وفاداری مطلق خواسته است.
یکی از مقام‌های سابق ارشد اطلاعاتی اسرائیل به المانیتور گفته: «دست نتانیاهو دیگر آن‌قدرها هم روی سکان قدرت محکم نیست و آمریکایی‌ها در این موضوع به او اعتماد ندارند.»
آیا همه این گزارش‌های رسانه‌ای درباره شکاف میان آمریکا و اسرائیل برای جلوگیری از حمله نتانیاهو است، در حالی‌که در پس پرده هماهنگی نزدیک آمریکا و اسرائیل در جریان است؟ در چنین سناریویی، اسرائیل نقش بازوی تهدیدآمیز رئیس‌جمهور را ایفا می‌کند تا در صورت شکست مذاکرات، گزینه نظامی همچنان روی میز بماند.
یک منبع دیپلماتیک ارشد اسرائیلی به المانیتور گفت: «در حال حاضر، اسرائیل همان گزینه واقعی نظامی‌ای است که آمریکایی‌ها در برابر ایران مطرح می‌کنند. روابط میان ترامپ و نتانیاهو نمی‌تواند آن‌قدرها هم بد باشد. به‌هرحال، آمریکا ناوهای هواپیمابر و بمب‌افکن‌های سنگین خود را از منطقه خارج کرده است. تهاجمی‌بودن نتانیاهو دارد ایران را تحت فشار قرار می‌دهد و به ایالات متحده در مذاکرات کمک می‌کند.»
