سی ان ان: چرا همه گیری کرونا یک چرنوبیل جدید برای بلاروس است؟

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ ویتالی شلیاروف پژوهشگر همکار با مرکز دیویس دانشگاه هاروارد برای مطالعات روسیه و اوراسیا در مقاله‌ای برای سی ان ان به تجربه شخصی خود از واقعه چرنوبیل در بلاروس پرداخته و شرایط امروز را بی شباهت به آن روز‌ها نمیبیند. به اعتقاد شلیاروف نوع رفتار سیاستمداران بلاروس به کرونا منطبق با رفتار آن‌ها در برابر فاجعه هسته‌ای چرنوبیل است. وی در این مقاله می‌نویسد: با خواندن مقاله‌های اخیر درباره واکنش شگفت انگیز آلکساندر لوکاشنکو رئیس جمهور بلاروس به تهدید کرونا و توصیه وی به شهروندان که به سادگی باید بیشتر دست خود را بشویند و به طور عادی غذا بخورند، من به یاد بحران دیگری افتادم. درواقع به یاد فاجعه هسته‌ای در چرنوبیل افتادم. در آن زمان توصیه‌های مشابهی به شهروندان بلاروس ارائه شده بود

در ادامه این مقاله می‌خوانیم: من در گومل، بلاروس، در حدود ۱۲۰ مایلی شهر پریپات در اوکراین مدرن، بخشی از اتحاد جماهیر شوروی سابق، متولد و بزرگ شده ام، جایی که راکتور ناسازگار ۴ در نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل در ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ منفجر شد و مواد رادیواکتیو طی ۱۰ روز در هوا منتشر شد و حدود ۷۰ ٪ از خاک بلاروس را آلوده کرد.

من در آن تاریخ فقط یک کودک ۱۰ ساله خجالتی بودم. والدین من و سایر اقوام بزرگسال به یاد می‌آورند که سال‌های بعد چطور، وقتی چند روز از این انفجار گذشته بود، تنها توصیه‌ای که از دولت دریافت می‌کردند این بود که خودشان را بیشتر شستشو دهند. الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس توصیه می‌کند مردم در جامعه حضور داشته باشند و به توصیه‌هایی ساده بسنده می‌کند.

در دوران فاجعه چرنوبیل نیز مثل اکنون، ترس از ناشناخته‌ها وجود داشت. مردم می‌دانستند اتفاقی افتاده است، اما بدون اطلاعات زیاد، آن‌ها نمی‌دانستند چه کاری باید انجام دهند. آن‌ها به زندگی عادی خود ادامه دادند. همانطور که امروز ماسک می‌خریم، آن‌ها دزیمتر، دستگاه‌های دستی را برای اندازه گیری تابش خریداری کردند. بسیاری از خانم‌ها، شامل مادرم، دزیمتر را خریداری کردند و برای اندازه گیری میزان رادیواکتیویته غذایی که برای خانواده خریداری می‌کردند، به فروشگاه مواد غذایی میرفتند.

اما غیر از این، زندگی به طور معمول ادامه داشت. مشاغل فعال و مدارس باز بودند. در حالی که من به یاد می‌آورم که به طور واضح دریافت قرص ید (که می‌تواند به مسدود کردن ید رادیواکتیو، محصولی از راکتور‌های اورانیوم مانند آن‌هایی که در چرنوبیل هستند کمک کرده و از آسیب رسیدن به غده تیروئید شخص جلوگیری کند) در مدرسه انجام می‌شد، اما باز هم هر روز بخاطر داشتم که این واقعیت که من به مدرسه می‌رفتم تعجب آور بود.

بیش از یک ماه از انفجار گذشته بود که کشور تهدیدات را جدی‌تر گرفت. سرانجام میخائیل گورباچف در ۱۴ مارس ۱۹۸۶ در تلویزیون دولتی ظاهر شد تا به فاجعه بپردازد. در آن تاریخ، فشار‌های خارج از مرز افزایش یافته بود، زیرا دانشمندان و رسانه‌های خارجی ابعاد این فاجعه را پخش می‌کردند. من در تابستان ۱۹۸۶ برای زندگی با خانواده‌ای دیگر به آلمان سفر کردم، اما کاملا به یاد دارم که بلاروس‌ها همچنان از ابعاد دقیق فاجعه مطلع نبودند.

من نمی‌توانم روز دقیقی را که به ما گفته شد ماجرا دقیقا چه بود به یاد بیاورم، اما یادم است پدر و مادرم بدون هیچ گونه تردیدی در راهپیمایی رژه سنتی کارگران در اول ماه مه راهپیمایی می‌کردند، بنابراین مطمئناً تا آن تاریخ نیز هیچ نمی‌دانستند. به طور رسمی، فقط ۳۱ مرگ به طور مستقیم به انفجار راکتور ۴ چرنوبیل نسبت داده شده است، اگرچه احتمالاً هزاران نفر دیگر سرانجام بر اثر سرطان‌های ناشی از تابش اشعه جان خود را از دست داده اند. با این وجود، برخی از متخصصان معتقدند که آسیب‌های روانی و اجتماعی گسترده است، همانطور که در مشکلات روحی و روانی در میان افراد در معرض فاجعه دیده می‌شود.

سؤال درباره امروز چرنوبیل این نیست که چه اتفاقی در آنجا افتاد، بلکه چیزی است که ما از این فاجعه آموختیم و این که چگونه می‌توانیم آن‌ها را در پاسخ به فاجعه ترسناک وحشتناک مشابه آن روز‌ها یعنی کروناویروس به کار بگیریم؛ بنابراین، بلاروس چگونه بحران را حل می‌کند؟ شباهت‌های زیادی بین میزان احتمالی شباهت تحت اللفظی چرنوبیل و پیامد‌های ویروس Covid-۱۹ وجود دارد. تابش اشعه‌های ناشی از چرنوبیل نامرئی و وحشتناک بود و در کروناویروس ما دوباره در حال جنگ با یک "دشمن نامرئی" هستیم.

به نظر می‌رسد بلاروس کشوری بی نظیر است که می‌تواند درس‌های چرنوبیل را بررسی کرده و امروز از آن‌ها استفاده کند. اما به نظر نمی‌رسد بلاروس برخلاف تقریباً هر کشور دیگری در زمین، از تهدید کرونا ویروس ترسیده باشد. در حقیقت، رئیس جمهور، الکساندر لوکاشنکو تا آنجا پیش رفته است که می‌گوید ویروس یا حداقل نگرانی از آن، "روان پریشی" است که به راحتی با مشروبات الکلی و رفتن به سونا قابل درمان است. همانطور که اخیراً نیویورک تایمز گزارش داده است، بلاروس تنها کشور جهان است که لیگ فوتبال خود را در مقابل هزاران هوادار ادامه می‌دهد. درست همانطور که مدرسه بعد از چرنوبیل برای من به عنوان یک دانش آموز ادامه یافت و والدین من هر روز به سر کار خود می‌رفتند، مدارس و مشاغل این روز‌ها نیز در بلاروس باز است و مشاغل تهدید شده اند که کارگران را اخراج نکنند و نیازی به بسته شدن مدارس نیست.

به نظر می‌رسد که بلاروس هنوز هم با وقایع چرنوبیل صادق نیست. وقتی از نسل قدیمی در بلاروس سؤال می‌کنید که درباره واکنش دولت شوروی به فاجعه چرنوبیل چه فکر می‌کنند بیشتر آن‌ها می‌گویند بهتر است گذشته را در گذشته رها کنیم. وقتی در مورد پاسخ رئیس جمهور فعلی به Covid-۱۹ از این نسل سؤال می‌شود، آن‌ها می‌گویند که در مواقع بحرانی صحبت کردن درباره کشور مفید نیست.

من سال‌ها پیش با ترک کشور خودم، دیدم چگونه سایر کشور‌ها با دوران تاریکی در تاریخ خود برخورد می‌کنند. ایالات متحده هنوز هم با مصیبت برده داری مبارزه می‌کند. ساختار‌های سیاسی و اجتماعی آلمان و ژاپن به منظور جلوگیری از تکرار وحشت‌هایی که رهبران آن‌ها در طول جنگ جهانی دوم انجام داده اند طراحی شده است. با این وجود بلاروس اقدامات زیادی برای مقابله با گذشته خود انجام نداده است.

دشمن نامرئی واقعی چیست؟ آیا این یک ویروس میکروسکوپی یا ذرات تشعشعات دیده نشده در هوا است؟ یا آیا این عدم تمایل به جنگ با حوادثی است که اکنون در زندگی معاصر غیر قابل مشاهده است الکسیویچ اخیراً سریال چرنوبیل را به دلیل پرده برداری از وقایع این فاجعه از نسل جدید بلاروس، ستایش کرد. امروز از مادرم پرسیدم که آیا او سریال را دیده است؟ او به من گفت که علاقه‌ای ندارد. او قبلاً می‌دانست که چه اتفاقی افتاده است، پس چرا باید دوباره ببیند؟!

اما من به جوانان بلاروس امیدوارم. آن‌ها این سریال را تماشا کردند، و آن‌ها مشاهده کردند که رهبری آن‌ها چگونه به این بحران اخیر پاسخ می‌دهند. برخلاف نسل اتحاد جماهیر شوروی، بلاروسی‌های جوان نسبت به این که گفته می‌شود بهتر است برای مبارزه با کرونا الکل بنوشند تردید می‌کنند. دوستان کم سن و جوان من به مراتب بیشتر از پدر و مادرم در خانه می‌مانند و فاصله گذاری اجتماعی را رعایت می‌کنند. شستن دست‌ها به شما در محافظت از کرو ویروس کمک می‌کند، اما کافی نیست. زمان آن است که نه تنها با وقایع امروز بلکه با اتفاقات گذشته نیز کنار بیاییم و درس بگیریم.