هشدار تداوم گرد و غبار؛ آلودگی هوا تا مهرماه ادامه دارد / ریزگردها؛ پیامد تغییرات اقلیمی و خشکسالی
در حالی‌که سه شهرستان استان البرز طی روزهای اخیر با هوای ناسالم برای گروه‌های حساس مواجه بوده‌اند، هشدارهای هواشناسی و محیط زیست حاکی از تداوم گردوخاک و ناپایداری‌های جوی تا پایان هفته است. همزمان، افزایش لحظه‌ای غلظت آلاینده‌ها در برخی ایستگاه‌ها زنگ خطر را برای سلامت شهروندان به‌صدا درآورده و نگاه‌ها را به سمت دلایل عمیق‌تری چون تغییرات اقلیمی، خشکسالی و مدیریت منابع طبیعی معطوف کرده است و شرایطی که گفته می‌شود ممکن است تا پاییز سال جاری ادامه داشته باشد.
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ در روزهای گذشته، آسمان استان البرز تحت تأثیر توده‌های گرد و خاک با چهره‌ای غبارآلود، هوایی ناسالم را برای ساکنان به ارمغان آورد. ناپایداری جوی و افزایش ذرات معلق در هوا، موجب شد تا شاخص کیفیت هوا در بعضی شهرهای استان از مرز ۱۰۰ عبور کرده و به وضعیت «ناسالم برای گروه‌های حساس» برسد.
اداره کل هواشناسی البرز نیز هشدار داده است که این شرایط ناپایدار ادامه دارد و همزمان، اداره محیط زیست استان با رصد شاخص‌های کیفی و منشأ این پدیده، هشدارهایی درباره تداوم آن تا پایان تابستان و لزوم اقدامات پیشگیرانه صادر کرده است.
آلودگی هوا در سه شهرستان البرز به مرز هشدار رسید
کیفیت هوای سه شهرستان استان البرز برای گروه‌های حساس در وضعیت ناسالم قرار گرفت. همزمان، اداره کل هواشناسی استان از تداوم وزش باد شدید، گردوخاک و ناپایداری‌های جوی تا پایان هفته خبر داده است.
بنابر اعلام مرکز کنترل و پایش آلودگی هوای اداره کل حفاظت محیط زیست استان البرز، شاخص کیفیت هوا در روز دوشنبه (۱۶ تیرماه) در شهرستان‌های کرج، ساوجبلاغ و نظرآباد از مرز ۱۰۰ عبور کرده و در وضعیت «ناسالم برای گروه‌های حساس» قرار گرفته است.
بنابراین گزارش، شاخص آلودگی در کرج ۱۰۱، در ساوجبلاغ ۱۰۶ و در نظرآباد نیز بالاتر از حد سالم گزارش شده است. بر این اساس، هوا برای گروه‌های حساس از جمله کودکان، سالمندان، بیماران قلبی و تنفسی می‌تواند خطرآفرین باشد و توصیه می‌شود این افراد از حضور طولانی در فضای باز خودداری کنند.
احتمال وزش باد و افزایش آلودگی هوا
کامران حقی‌آبی، سرپرست اداره کل هواشناسی البرز با اشاره به شرایط ناپایدار جوی گفت: از روز گذشته تا پایان هفته جاری، در برخی مناطق کوهپایه‌ای استان شاهد وزش باد شدید، گردوخاک، کاهش دید و افزایش غلظت آلاینده‌ها خواهیم بود. بارش خفیف پراکنده نیز در ارتفاعات دور از انتظار نیست.
وی افزود: این شرایط می‌تواند سبب افزایش آلودگی هوا، ایجاد اختلال در تردد و تهدید سلامت گروه‌های حساس شود. از شهروندان درخواست می‌شود طی این مدت از فعالیت‌های غیرضروری در فضای باز پرهیز کنند.
گفتنی است، یکشنبه شب گذشته نیز کیفیت هوای برخی مناطق استان در وضعیت «خطرناک» قرار گرفت که نسبت به روزهای قبل بی‌سابقه بوده است.
وضعیت هشدار زرد بود، نه قرمز
قربانعلی محمدپور، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به افزایش غلظت ذرات معلق گرد و غبار اخیر در استان اظهار کرد: اگرچه به صورت لحظه‌ای غلظت آلاینده‌ها در برخی ایستگاه‌ها به عدد ۵۰۰ نیز رسید، اما میانگین ۲۴ ساعته کیفیت هوا در وضعیت قرمز قرار نگرفته و فعلاً استان در وضعیت هشدار زرد است.
این مدیر استانی افزود: در سنجش کیفیت هوا، شاخص بالای ۱۵۵ در ذرات معلق PM10 به‌عنوان شرایط ناسالم در نظر گرفته می‌شود، اما معیار تصمیم‌گیری، میانگین ۲۴ ساعته است. در همین چارچوب، عدد میانگین در روز یکشنبه ۱۵ تیرماه برابر با ۱۳۶ بود و در محدوده هشدار زرد قرار داریم اما این عدد در زمان شب و روز دچار نوسان و تغییر است.
اعلام تعطیلی مبتنی بر تصمیم کارگروه بحران است
محمدپور با اشاره به برخی انتقادات در فضای مجازی درباره تعطیل نشدن ادارات به ایلنا گفت: تصمیم‌گیری درباره تعطیلی‌ها باید مبتنی بر داده‌های دقیق و در هماهنگی با کارگروه بحران باشد. با معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری، هواشناسی و سایر دستگاه‌ها تماس تلفنی داشتیم و روز دوشنبه ۱۶ تیرماه نیز کارگروه اضطرار استان در ساعت ۱۱ به‌صورت فوق‌العاده تشکیل جلسه داد.
وی با عنوان اینکه شرایط فعلی هوا، وضعیت تعطیلی را به دنبال ندارد، ادامه داد: تا کنون در وضعیت قرمز قرار نداشتیم کما اینکه به درستی هواشناسی استان وضعیت هشدار زرد را اعلام کرده بود. با این وجود در جلسه کارگروه اضطرار استان، هشدارها اعلام شد، وظایف دستگاه‌ها بر اساس شیوه‌نامه‌های سازمان محیط زیست مجدداً ابلاغ و تصمیماتی برای آمادگی بیشتر اتخاذ گردید.
پدیده‌ای که تا مهر ادامه دارد
مدیرکل محیط زیست البرز با تأکید بر اینکه گرد و غبار فعلی یک پدیده گذرا نیست، تصریح کرد: پیش‌بینی ما این است که نوسانات کیفیت هوا تا مهرماه ادامه داشته باشد. روزها و ساعاتی از شب ممکن است کیفیت هوا در شرایط ناسالم قرار بگیرد اما دوباره افت کند. شدت و کمیت این پدیده متغیر خواهد بود.
وی افزود: این اتفاق، نشانه‌ای جدی از تغییرات اقلیمی است که اغلب طی ۱۰ سال قابل مقایسه است. سال گذشته بارندگی کمی داشتیم و در فصل بهار امسال نیز وضعیت مناسبی از نظر بارش‌ها وجود نداشت.
گرد و غبار؛ از استان‌های همجوار تا تالاب صالحیه
محمدپور با اشاره به منشأ گرد و غبار به ایلنا گفت: بر اساس گزارش هواشناسی و مشاهدات ما، بخشی از این پدیده ناشی از وزش بادهای غربی و ورود ذرات از استان‌های همجوار است. بخشی دیگر نیز به زمین‌های کشاورزی خشک‌شده، رهاشده و به‌ویژه شرایط نامناسب تالاب صالحیه برمی‌گردد.
مدیریت چرای بی‌رویه شتر در تالاب
این مسئول البرزی در ادامه از اجرای طرحی برای مهار یکی از عوامل مهم گرد و غبار داخلی خبر داد و اضافه کرد: در ۴۵ روز گذشته، قراردادی با یکی از شرکت‌های معتبر برای مدیریت چرای بی‌رویه در محدوده تالاب صالحیه منعقد شده است. شترهایی که به‌صورت غیرقانونی وارد این منطقه می‌شدند، یکی از عوامل تخریب پوشش گیاهی و تشدید گرد و غبار بودند.
محمدپور افزود: با حکم قضایی و همراهی دستگاه‌های مرتبط، جلوی این چرای بی‌رویه گرفته شده و مدیریت بهتر پوشش گیاهی در این منطقه در حال اجراست.
تشکیل کارگروه کاهش آلودگی هوا
مدیرکل محیط زیست البرز گفت: مقرر شده است کارگروه کاهش آلودگی هوا با محوریت معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری تشکیل شود. هدف این است که با مشارکت دستگاه‌های ذیربط مانند جهاد کشاورزی، شرکت آب منطقه‌ای و کارشناسان مستقل، دلایل دقیق خشک شدن تالاب‌ها و راهکارهای کاهش آلودگی بررسی شود.
برنامه مقابله با شرایط اضطرار
وی با اشاره به شیوه‌نامه اجرایی سازمان محیط زیست برای مدیریت شرایط اضطرار ناشی از گرد و غبار، تصریح کرد: بر اساس ماده ۸ آیین‌نامه هماهنگی و پیشگیری از بحران، باید جلسات تخصصی درباره منابع آلاینده، فعالیت پروژه‌های عمرانی و تأثیر صنایع آلاینده برگزار و تصمیم‌گیری‌ها بر مبنای داده‌های دقیق اتخاذ شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست البرز در پایان به ایلنا گفت: گرد و غبار، دیگر یک پدیده گذرا و مقطعی نیست، بلکه نتیجه تغییرات اقلیمی و مدیریت ناصحیح منابع طبیعی است. برای مواجهه با این بحران، نیازمند همکاری چندجانبه، اقدامات علمی، پایش مداوم و عزم جدی همه دستگاه‌ها هستیم.
هشدار درباره اوج آلودگی هوای البرز از عصر تا نیمه‌شب / مردم در خانه بمانند
محمدرضا فلاح‌نژاد سرپرست اداره کل مدیریت بحران استانداری البرز نیز با هشدار نسبت به تشدید آلودگی هوا در استان در جمع خبرنگاران گفت: به‌دلیل کاهش شدید بارندگی‌ها، وضعیت آلودگی به‌صورت روزافزون در حال بدتر شدن است و فعلاً نمی‌توان انتظار بهبود شرایط را داشت.
فلاح‌نژاد اعلام کرد که اوج آلودگی هوای البرز از ساعت ۵ عصر آغاز می‌شود و تا نیمه‌شب ادامه دارد. پس از آن، با وزش باد شبانه، شاخص کیفیت هوا به حدود ۵۰ کاهش پیدا می‌کند.
وی از شهروندان خواست در ساعات اوج آلودگی تا حد امکان از منزل خارج نشوند و توصیه‌های بهداشتی را جدی بگیرند.
