مقام روس: تراز آب دریای خزر امسال ۲۵ سانتیمتر دیگر کاهش می‌یابد
یک مقام مؤسسه تحقیقات شیلات و اقیانوس‌شناسی روسیه گفت: تراز آب دریای خزر تا پایان سال جاری میلادی (دی ۱۴۰۴) ممکن است حدود ۲۵ سانتیمتر دیگر کاهش یابد که این وضعیت، شدیدترین روند کاهش عمق این دریا در پنج سال گذشته خواهد بود.
به گزارش سایت دیده بان ایران به نقل از خبرگزاری تاس، سرگئی شیپولین در نشست بوم‌شناسی و انرژی در دهمین مجمع رسانه‌ای خزر در آستراخان روسیه افزود: در طول ۳۰ سال گذشته، بالاترین تراز آب دریای خزر در سال ۱۹۹۴ ثبت شده است و از آن زمان تاکنون این شاخص در حال کاهش بوده است.
وی افزود: بیشترین افت تراز آب دریای خزر در پنج سال گذشته و پس از سال ۲۰۲۰ رخ داده است و امسال کمتر از هر سال دیگری خواهد بود.
معاون بخش ولگا-خزر موسسه تحقیقات شیلات و اقیانوس‌شناسی روسیه گفت: در سال ۲۰۲۵ (سال جاری میلادی)، تراز آب دریای خزر بین ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر کاهش خواهد یافت.
وی خاطرنشان کرد: اگر این روند با وضعیت کنونی بارندگی‌ها ادامه یابد، بعید نیست که تراز آب دریای خزر تا سال ۲۰۳۰، یک متر پایین تر برود.
شیپولین گفت: هم‌اکنون، کم‌عمق‌ترین بخش دریای خزر در شمال این دریا و پرآب‌ترین منطقه، بخش جنوبی این دریا نزدیک ایران است.
رئیس منطقه‌ای سرویس مدیریت طبیعت و حفاظت از محیط زیست روسیه در آستراخان نیز در این نشست گفت: کشورهای حاشیه دریای خزر باید تمهیداتی را انجام دهند که با شرایطی که سطح آب دریا کاهش می‌یابد، سازگار شوند.
رومیل یونسوف افزود: کشورهای حاشیه خزر باید مناطق بندری، مسیرهای ماهیگیری و کشتیرانی را برای چنین شرایطی آماده کنند و علاوه بر آن، کشورها باید برای کار مشترک برای حفظ منابع آبی خزر توافق و اقدامات را در این زمینه آغاز کنند.
بنا بر این گزارش، سطح آب دریای خزر هم‌اینک کمتر از منفی ۲۹ متر ( بر اساس سیستم ارتفاع سنجی دریای بالتیک) است.
خبرگزاری تاس در ادامه افزود: سطح آب دریای خزر از اواسط دهه ۱۹۹۰ رو به کاهش بوده و این اتفاق به دنبال کاهش ورودی آب از رودخانه ولگا که منبع اصلی تأمین آب این دریا است، رخ داده است.
دهمین مجمع رسانه‌ای خزر جمعه ۳۱ مرداد ۱۴۰۴ در آستراخان با دستور کار اصلی «تاریخ خزر: از گذشته تا آینده» گشایش یافت. ایده برگزاری این مجمع نخستین بار سال ۲۰۱۴ در اجلاس پنج کشور دریای خزر (ایران، روسیه، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان) شکل گرفت. نخستین مجمع رسانه‌ای خزر در سال ۲۰۱۵ در آستراخان برگزار شد.
دریای خزر بزرگترین حوضه آبی محصور در خشکی است، در واقع خزر یک دریاچه است که به دلیل گستردگی‌اش به عنوان دریا نامیده می‌شود. اکنون اتصال آبی دریای خزر با دریاهای آزاد، از طریق دو کانال کشتیرانی از رودخانه ولگا به دریای آزوف (سپس دریای سیاه) و از ولگا به دریای بالتیک، برقرار است، اما به معنی ورود آب از این دریاها به دریای خزر نیست.
دریای خزر به طول حدود ۱۲۰۰ کیلومتر، عرض حدود ۲۰۰-۴۵۰ کیلومتر، عمق متوسط حدود ۲۰۸ متر، مساحت ۳۷۶ هزار کیلومتر مربع و حجم ۷۸ هزار کیلومتر مکعب، گسترده شده است. طول خط ساحلی دریای خزر حدود ۷۵۰۰ کیلومتر و حداکثر عمق آن هزار و ۲۵ متر است. حوضه آبریز دریای خزر، سرزمینی که بارندگی روی آن در نهایت به دریای خزر سرازیر می‌شود، دارای مساحتی حدود ۳،۵۰۰،۰۰۰ کیلومتر مربع است. حوضه آبریز خزر در کشورهای ساحلی خزر شامل ایران، روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان و بخش کمی نیز در ترکیه، ارمنستان و گرجستان قرار دارد.
حدود ۱۳۰ رودخانه به دریای خزر می‌ریزد که از بین آنها ولگا، اورال، ترک، سولاک، سفیدرود، کورا و سمور در زمره رودخانه‌های بزرگ محسوب می‌شوند. ولگا به‌تنهایی حدود ۸۵ درصد آبدهی رودخانه را تامین می‌کند.
ابعاد دریای خزر (طول، عرض، عمق، مساحت، حجم آب و طول خط ساحلی) وابسته به تراز آب است.
دریای خزر با مسائل زیست‌محیطی مختلفی روبروست، اما چند سالی است که کاهش تراز آب دریای خزر یا همانطور که مردم عادی می‌گویند پایین رفتن یا پسروی سطح آب دریا بیش از بقیه مسائل ذهن مردم را درگیر کرده است. در حالیکه طی دهه‌های ۶۰ و ۷۰ خورشیدی بالاآمدن آب دریا نیز موجب خسارت‌ها و نگرانی‌های شده بود این بار عقب رفتن آب دریا همان نگرانی‌ها را پدید آورده است.
سازمان فضایی ایران پیش از این با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، وضعیت سطح آب دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان را بررسی و کاهش سطح آب این دریا را تایید کرد.
پیش از این، شینا انصاری معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اول خرداد ۱۴۰۴ در سخنانی در نشست‌های یازدهمین اجلاس بین‌المللی اکولوژی نوسکی در سن‌پترزبورگ روسیه با اشاره به روند کاهش سطح آب دریای خزر، تشکیل کارگروه ویژه منطقه‌ای با مشارکت تمام کشورهای ساحلی را خواستار شد تا برنامه‌ای عملی برای حل این مشکل تدوین شود.
انصاری در این اجلاس هشدار داد: آمارها نشان می‌دهد که سطح آب خزر با سرعتی هشداردهنده در حال کاهش است، به طوری که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ ممکن است تا ۱۸ متر دیگر از عمق آن کاسته شود.
الکساندر کوزلوف وزیر منابع طبیعی و محیط زیست روسیه نیز پیش از این گفته بود: سطح آب دریای خزر طی ۲۰ سال ۲.۴ متر کاهش یافته و همچنان رو به کاهش است.
