آیا قهوه واقعاً به طول عمر کمک می‌کند؟
دهه‌هاست که مطالعات مختلف نوشیدن قهوه را با طول عمر بیشتر و کاهش خطر ابتلا به طیف گسترده‌ای از مشکلات سلامتی مرتبط دانسته‌اند.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ و به نقل از وب ام دی؛ این هفته، یک مطالعه‌ی بزرگ توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرد که نشان می‌داد زنانی که قهوه‌ی کافئین‌دار می‌نوشند، با افزایش سن کمتر دچار مشکلات جسمی، ناتوانی ذهنی و بیماری‌های مزمن می‌شوند. در ماه ژانویه نیز پژوهشی دیگر نشان داد افرادی که قهوه را صبح‌ها می‌نوشند، نسبت به کسانی که در ساعات پایانی روز به سراغ قهوه می‌روند، عمر طولانی‌تری دارند.
البته تحلیل اخیر دیگری هم هست که اشاره می‌کند این مزایای طول عمر ممکن است فقط در صورتی صادق باشد که قهوه حاوی مقدار زیادی شکر یا چربی اشباع‌شده نباشد.
«قهوه مثل نسخه‌ی علمی یک سلبریتی است – فرقی نمی‌کند در چه موردی باشد، همیشه به تیتر یک تبدیل می‌شود.»
این را دکتر سوزان آلبِرز، روان‌شناس بالینی در کلینیک کلیولند می‌گوید.
«فکر می‌کنم دلیلش این است که قهوه فراتر از سن، فرهنگ و جایگاه اجتماعی، بین همه محبوب است. همه آن را می‌نوشند. قهوه یکی از پرمصرف‌ترین مواد روان‌گردان جهان است. ما فراموش می‌کنیم که این در واقع یک ماده‌ی دارویی است که با یک نوشیدنی دلپذیر ترکیب شده.»
سه نفر از هر چهار بزرگسال در ایالات متحده می‌گویند که قهوه‌خور هستند. نیمی از مردم هر روز قهوه می‌نوشند. این یعنی گروه بسیار بزرگی برای انجام تحقیقات علمی در دسترس است؛ پژوهشگرانی که می‌توانند هزاران متغیر را بررسی و به دنبال ارتباط‌های آماری باشند. اگر همه‌ی ما مشغول انجام کاری هستیم و مشخص شود برایمان بد – یا خوب – است، مسئولان بهداشت عمومی موظف‌اند ما را آگاه کنند.
قهوه مملو از ریزمغذی‌هایی مثل پلی‌فنول‌هاست که خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارند. بیشتر قهوه‌ها همچنین حاوی داروی محرک کافئین هستند.
«قهوه یک پنجره‌ی باز به مغز انسان است؛ اینکه آنچه وارد بدن‌مان می‌کنیم، چگونه روی جنبه‌های مختلف ما، چه خوب و چه بد، تأثیر می‌گذارد.» آلبِرز درباره‌ی علاقه‌ی خود و دیگر پژوهشگران به تحقیق درباره‌ی قهوه این‌گونه توضیح می‌دهد.
آیا بالاخره می‌توان قضاوت نهایی کرد؟
پیش‌تر نیز امیدها نقش بر آب شده‌اند. زمانی شراب قرمز نوشیدنی سالمی تلقی می‌شد، اما در سال‌های اخیر همه‌ی انواع الکل زیر سؤال رفته‌اند. شکلات هم وضعیتی مشابه قهوه دارد و مرتباً بین «مفید» و «مضر» در نوسان است.
چرا داستان‌های مربوط به قهوه تا این اندازه جذاب‌اند؟
«ما دنبال عادت‌های سالم هستیم. دوست داریم این آیین لذت‌بخش را در زندگی‌مان حفظ کنیم و هم‌زمان مطمئن شویم که سلامتی‌مان را خراب نمی‌کنیم.»
آلبِرز می‌گوید: «بنابراین هرچه اطلاعات بیشتری به‌دست بیاوریم، بهتر است. البته به‌نظر من کمی هم سوگیری کلیکی وجود دارد.»
واقعیت درباره‌ی قهوه چیست؟
آیا قهوه واقعاً برای سلامتی مفید است یا نه؟
دو گروه علاقه‌مند به مقاله‌های قهوه وجود دارند:
کسانی که قهوه می‌نوشند، به‌دنبال تأیید علمی برای عادت‌شان می‌گردند؛ و کسانی که قهوه نمی‌خورند، دنبال دلایلی برای ادامه‌ی پرهیزشان هستند.
جِیمی موک، متخصص تغذیه‌ی ساکن لس‌آنجلس و سخنگوی آکادمی تغذیه و رژیم‌درمانی آمریکا، توصیه می‌کند نسبت به ادعاهای مربوط به سلامت قهوه – به‌ویژه در رسانه‌های اجتماعی – محتاط باشید. او می‌گوید: «این روزها افراد فاقد صلاحیت علمی در فضای مجازی فراوان‌اند، پس به دنبال متخصصانی باشید که به مقالات علمی ارجاع می‌دهند. اگر ادعایی خیلی افراطی یا بیش از حد ساده‌سازی شده بود، بهتر است از آن عبور کنید.»
آیا در مورد فواید قهوه، اجماع علمی وجود دارد؟
بله. اما این فواید ممکن است برای همه یکسان نباشد.
موک توضیح می‌دهد: «مطالعات مشاهده‌ای بزرگ اغلب نشان می‌دهند که مصرف متوسط قهوه – حدود دو تا چهار فنجان در روز – با کاهش خطر ابتلا به چندین بیماری از جمله بیماری‌های قلبی، کبدی و برخی سرطان‌ها همراه است.»
او همچنین اضافه می‌کند: «البته همه‌ی افراد از این فواید بهره‌مند نمی‌شوند. مثلاً کسانی که رژیم غذایی‌شان به‌طور طبیعی سرشار از پلی‌فنول‌هاست (عاشقان بلوبری، مثلاً) یا کسانی که قهوه‌ی سیاه نمی‌نوشند – چون معمولاً مطالعات روی قهوه‌ی ساده انجام می‌شود. حتی اگر قهوه‌خور حرفه‌ای باشید و فقط صبح‌ها دو فنجان سیاه بنوشید، اگر دچار سندرم روده تحریک‌پذیر یا اضطراب باشید، ممکن است قهوه برای شما مفید نباشد.»
پژوهش قهوه‌ی شخصی خود را انجام دهید
«قهوه واقعاً گنجینه‌ای برای عصب‌شناسان و روان‌شناسانی است که به‌دنبال مطالعه‌ی مغز هستند.» آلبِرز می‌گوید: «چیزی است که انبوهی از اطلاعات درباره‌ی تأثیر آن بر بدن به ما می‌دهد. و برای منِ روان‌شناس، بسیار هیجان‌انگیز و جالب است که ببینم چگونه چیزی مثل کافئین روی خواب و خلق‌وخو تأثیر می‌گذارد.»
او تمرینی به نام «نوشیدن آگاهانه» را پیشنهاد می‌دهد که با مراجعانش به اشتراک می‌گذارد تا رابطه‌شان با قهوه را بهتر بشناسند:
• بنشینید و قهوه بنوشید (نوشیدن در خودرو یا مترو حساب نمی‌شود).
• عمیق نفس بکشید و بوی قهوه را حس کنید؛ شاید دستان‌تان را دور فنجان حلقه کنید تا گرمایش را لمس کنید و از این لحظه برای کند شدن و حضور در لحظه استفاده کنید.
• پیش از نوشیدن، سطح انرژی و حال‌و‌هوای خود را از ۱ تا ۱۰ نمره دهید.
• طی یک ساعت آینده، به احساستان توجه کنید و پس از آن، دوباره انرژی و خلق‌تان را نمره دهید.
آلبِرز می‌گوید: «برای بسیاری از افراد، بعد از نوشیدن قهوه، خلق‌شان به‌طور قابل‌توجهی بهتر می‌شود.»
او که نویسنده‌ی چند کتاب پرفروش در حوزه‌ی خودیاری است، پیشنهاد می‌کند این تمرین را در روزهای دیگر هم تکرار کنید – شاید یک بار قهوه‌تان را سیاه بنوشید، بار دیگر طعم‌دار، و ببینید آیا نتایج تغییر می‌کند یا نه.
شاید متوجه شوید که قهوه روی انرژی یا خواب شما اثر دارد. یا شاید پی ببرید که نوشیدن قهوه باعث تقویت روابط اجتماعی‌تان می‌شود، چون بهانه‌ای برای دیدارهای دوستانه است. شاید هم صرفاً حال‌تان را خوب می‌کند و طعم آشنا و بخار گرم آن برایتان لذت‌بخش است.
آلبِرز می‌گوید: «هیچ دلیلی ندارد بابت این احساس لذت، احساس گناه کنید.»
