عراقچی: مذاکره نشانه ضعف نیست؛ نشانه حاکمیت عقل است
وزیر امور خارجه با بیان اینکه مذاکره نشانه ضعف نیست بلکه نشانه حاکمیت عقل است، گفت: در اندیشه و تاریخ سیاسی ملت ایران، دیپلماسی نه یک ابزار موقت، بلکه جلوه‌ای از عقلانیت ماندگار و روشی برای اداره روابط است؛ همان‌گونه که اقتدار، پشتوانه سخن است، سخن نیز می‌تواند سپر اقتدار باشد.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران، عباس عراقچی عصر چهارشنبه هفتم آبان در همایش ملّی «آذربایجان، دیپلماسی و تمامیّت ارضی ایران» که با هدف بزرگداشت میرزا محبعلیخان ناظم‌الملک مرندی یکانلو در دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز برگزار شد، بر اهمیت تکریم پیشگامان عرصه دیپلماسی تاکید کرد و گفت: پاسداشت نام و یاد کسانی که در طول تاریخ برای صیانت از استقلال، تمامیت ارضی و منافع ملی ایران مجاهدت کرده‌اند، اقدامی ارجمند و درخور تقدیر است.
وی با بیان اینکه در تاریخ پر فراز و نشیب این سرزمین، مردان و زنانی بودند که برای عزت و سربلندی ایران از جان و آبرو گذشتند، افزود: میرزا محبعلیخان ناظم‌الملک از چهره‌های برجسته تاریخ دیپلماسی ایران و از اهالی دیار قهرمان‌پرور آذربایجان بود. او با درایت، تسلط بر زبان عثمانی، هوشمندی سیاسی و میهن‌دوستی مثال‌زدنی، در دوره‌ای دشوار از تاریخ ایران توانست در مذاکرات بین‌المللی از منافع ملی کشور صیانت کند، تلاش‌های او در زمانی صورت گرفت که قدرت‌های استعماری چشم طمع به خاک ایران دوخته بودند، اما او با توان علمی و اخلاقی خود سهمی مهم در حفظ تمامیت ارضی کشور ایفا کرد.
وی به نقش پررنگ آذربایجان در پرورش شخصیت‌های برجسته سیاسی و نظامی کشور تأکید کرد و گفت: آذربایجان، دیار قهرمان‌پرور ایران، همواره خاستگاه سرداران و دیپلمات‌هایی بوده که در میدان نبرد و میز مذاکره، حافظ منافع ملت بوده‌اند، ناظم‌الملک نیز از جمله دیپلمات‌هایی بود که با تسلط بر زبان و ادبیات عثمانی و درک عمیق از شرایط سیاسی زمانه، توانست مأموریت خطیر خود را با موفقیت به انجام رساند.
عراقچی قدرت ملی و توان دفاعی را پشتوانه اصلی دیپلماسی مؤثر دانست و افزود: دیپلمات‌ها زمانی می‌توانند در میز مذاکره از منافع کشور دفاع کنند که تکیه‌گاه آنان قدرت ملی و نظامی باشد. در عین حال، دیپلماسی نیز خود بخشی از این قدرت ملی است که می‌تواند دستاوردهای دفاعی را در عرصه بین‌المللی تثبیت و مشروعیت بخشد.
وی به تحولات دفاع مقدس دوازده‌روزه اشاره کرد و ادامه داد: در جنگ اخیر، دو میدان نظامی و دیپلماسی در کنار یکدیگر توانستند قدرت ملی ایران را به نمایش بگذارند. مقاومت جانانه ملت ایران و مشروعیت بین‌المللی دفاعی کشور، بار دیگر ثابت کرد که پیوند میان دیپلماسی و قدرت دفاعی، ضامن حفظ استقلال و امنیت ایران اسلامی است.
وی عامل اصلی عزت امروز جمهوری اسلامی ایران را توان دفاعی و موشکی نیروهای مسلح دانست و افزود: توان دفاعی و موشکی ایران، عامل اصلی عزت ملی بود و دیپلماسی کشور توانست این عزت را به مشروعیت بین‌المللی تبدیل کند. مقاومت جانانه ملت ایران در این دو عرصه موجب شد دشمن تنها پس از ۱۲ روز بدون هیچ دستاوردی درخواست آتش‌بس کند.
وزیر امورخارجه با بیان اینکه گفت‌وگو بر سه پایه کرامت، صبر و توازن استوار است، گفت: کرامت یعنی حفظ عزت ملی حتی در سختی، صبر یعنی پرهیز از شتاب در تصمیم‌گیری و توازن یعنی یافتن نقطه تلاقی میان عزت و مصلحت کشور است.
وی با اشاره به سابقه تاریخی شمال غرب ایران در دیپلماسی کشور افزود: از رشت و تبریز تا اردبیل و ارومیه، این خطه نه‌تنها مرز سیاسی، بلکه دروازه تاریخی گفت‌وگوهای ایران با قفقاز، آناتولی و دریای سیاه بوده است، نخستین مذاکرات رسمی ایران با امپراتوری عثمانی در شهرهایی چون تبریز و خوی انجام شد و در دوران قاجار، تبریز به پایگاه تماس مستمر ایران با روسیه و قفقاز تبدیل شد، این منطقه در شکل‌گیری مفهوم توازن میان همسایگی و حاکمیت ملی نقش اساسی داشته است.
وی به اجرای سیاست دیپلماسی استانی در دولت چهاردهم تأکید کرد و ادامه داد: وزارت امور خارجه دیپلماسی استانی را در چارچوب راهبرد تعامل با همسایگان دنبال می‌کند، سفارتخانه‌های ایران در پنج کشور روسیه، گرجستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ترکیه مأموریت یافته‌اند ارتباط میان استان‌های شمال غرب کشور و مناطق مرزی این کشورها را در زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی و مردمی گسترش دهند.
وی با بیان اینکه هیچ بحرانی مطلق و هیچ بن‌بستی دائمی نیست، گفت: پنجره دیپلماسی برای جمهوری اسلامی ایران حتی در طوفانی‌ترین روزها باز است، مذاکره برای ما نه نشانه ضعف، بلکه استمرار عقلانیت و حاکمیت منطق است. جمهوری اسلامی ایران همواره نشان داده که اهل گفت‌وگوست اما اهل دیکته‌شنوی و دستورپذیری نیست. گفت‌وگو راهی برای حفظ صلح و تثبیت اصول ملی است و ابزاری برای عقب‌نشینی از آنها نیست.
عراقچی ادامه داد: مذاکره و دیپلماسی زمانی معنا دارد که بر پایه احترام متقابل و توازن منافع باشد، جمهوری اسلامی ایران در برابر هر قدرتی که از مدار گفت‌وگو خارج شود و به تهدید و تهاجم روی آورد، قاطعانه از استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی خود دفاع خواهد کرد. دیپلماسی ما در خدمت اقتدار و امنیت ملی است.
وی افزود: از همه صاحب‌نظران و پژوهشگران سیاست خارجی دعوت می‌کنم از گنجینه ارزشمند اسناد وزارت امور خارجه بازدید کنند. این مجموعه با در اختیار داشتن بیش از ۶۰ میلیون برگ سند، نقشه و اوراق تاریخی، بخشی از حافظه تاریخی ملت ایران و یادگار تلاش نسل‌هایی است که با درایت، عزت و ایمان از منافع کشور دفاع کردند.
