مرور روزنامه‌های صبح یکشنبه۲۱ آذرماه
روزنامه های امروز با انتشار خبر برگزاری یک نشست حقوقی در دانشگاه شهید بهشتی، بار دیگر موضوع تغییر قانون انتخابات و بازتاب گسترده آن را مورد بررسی خود قرار دادند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، در ادامه علاوه بر این، سخنان معاون اول رئیس‌جمهور و اعتراض او به اظهارات انگلستان و خط و نشان برای کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هم موضوع دیگری بود که روزنامه‌های صبح امروز به آن پرداخته اند.
روزنامه آرمان امروز گزارش اصلی خود را به این موضوع اختصاص داده و می‌نویسد: رئیس پلیس فتا به تازگی خواستار فیلترینگ ۳۰ شبکه اجتماعی در ایران شده است. فعالیت شبکه‌های اجتماعی در ایران از سال‌ها پیش محلی برای بحث بوده و همچنان درباره فعالیت این شبکهها در ایران اتفاق نظر وجود ندارد. البته طی ماه‌‌های گذشته شورای عالی فضای مجازی به عنوان تصمیم‌‌گیرنده و سیاستگذار کلان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات که با حضور اعضایی از تمام بخش‌های مرتبط و رئیس‌جمهوری جلسات خود را برگزار می‌کند، فعالیت این شبکهها را بلامانع دانسته و در نهایت در موارد متعدد فعالیت آنها را نیازمند طراحی و تدوین قوانین مختلف دانسته است. به عنوان مثال در جلسه اخیر این شورا این‌گونه مصوب شده است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای کانال‌هایی که بیش از ۵۰۰۰ عضو دارند آیین‌نامه‌‌ای طراحی کرده و فعالیت این کانال‌ها را ملزم به دریافت مجوز از مراجع مربوطه سازد، در حالی که این طرح موافقان و مخالفان خود را به همراه دارد و به یک بحث پر چالش در این روزها تبدیل شده است، چرا که عده ای از کارشناسان بر این باروند که فیلترینگ فضای مجازی با جریان آزاد اطلاعات مغایرت دارد، در حالی که اکنون همگان در دهکده جهانی قرار دارند و مسئولان با فیلترینگ نه تنها به اهداف خود دست نمی‌یابند بلکه افکار عمومی را جریحه دار کرده و موجب بدبینی، شایعه‌پراکنی، سوءظن، بی اعتمادی و... در آنان می‌شوند. در مقابل موافقان هم مصرانه بر اجرای این طرح تاکید می‌کنند و علت نابسامانی فضای مجازی، اشاعه فساد و ترویج جرایم را نبود نظارت و کنترل دولتی بر فضای مجازی می‌دانند. بر همین اساس چالشی در مورد فیلترینگ تلگرام در جامعه ایجاد شده که اذهان عمومی را درگیر کرده است، تا جایی که قرار است به زودی این برنامه فیلتر شود، اما مساله‌ای که سبب دغدغه خاطر مسئولان شده این است که سرورهای این اپلیکیشن‌ها خارج از ایران است و باید کاری کرد که هر چه زودتر به کشور انتقال یابد تا به این طریق دسترسی‌ها آسان شود.
خبر تکان‌دهنده قطع دو پای یک کارتن خواب در همدان بعد از موج سرمای روز جمعه موجب شده تا روزنامه ابتکار به قلم پویان خوشحال گزارش اصلی امروز خود را به این واقعه اختصاص دهد. در بخشی از این گزارش می‌خوانیم که شهر بزرگی چون همدان در حال حاضر هیچ گرمخانه‌ای برای کارتن‌خواب‌ها و افراد بی‌خانمان ندارد. در این گزارش آمده است: براساس آیین نامه جلسه هشتاد و دوم شورای عالی اداری استان ها در ارتباط با ساماندهی افراد بی خانمان، ولگرد ها و متکدیان در تاریخ 25 خرداد ماه سال 1387، مسئولیت ایجاد مجتمع های اردوگاهی که از آن ها با عنوان گرمخانه یاد می‌شود، بر عهده شهرداری‌هاست. این در حالی است که گرمخانه در بیشتر شهرهای کشور احداث شده است و یا خانه و و یا سقفی را که جزو اموال شهرداری هاست در اخیتار این کار قرار داده اند. ایسنا هفته گذشته در گزارشی به نقل از یکی از نشریات محلی همدان که مطلبی را با عنوان «شهر سردی که گرمخانه ندارد» در تاریخ سوم آذرماه منتشر کرده بود، آورده است؛ حمیدرضا الوند ، مدیرکل بهزیستی همدان در پاسخ به ادعای مسئولان شهرداری مبنی بر اینکه تحت پوشش قراردادن این افراد بر عهده سازمان بهزیستی است، گفته بود: شهرداری موظف به ساخت مجتمع‌های اردوگاهی است و ماده 6 آئین‌نامه مذکور وظیفه بهزیستی در این زمینه را نیز مشخص کرده است اما در شرایطی که اساسا گرمخانه‌ای وجود نداشته باشد، بهزیستی و سایر ارگان‌ها چگونه می‌توانند وظایف خود را انجام دهند؟ درحالی کش و قوس میان بهزیستی و شهرداری همدان ادامه داشت که بسیاری از کارتن خواب ها در استان سردی چون همدان جان خود را در معرض سرمای مرگ بار قرار داده بودند. پیش از این در هفته دوم مهرماه امسال، رضا غلامی‌خجسته، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهرهمدان در ارتباط با گرمخانه های آقایان و خانم ها در همدان گفته بود: این مهم نیازمند 500 میلیون تومان اعتبار برای هر گرمخانه است. این تنها همدان نیست که فاقد محیطی مناسب برای شب های سرد کارتن خواب ها است. بسیاری از شهرها و حتی استان های کشور فاقد گرمخانه هستند. در این بین پایتخت ایران با داشتن 15 هزار کارتن خواب که بخش اعظم ان را معتادان تشکیل می دهند در شب های نه چندان سرد نیز در این مشکل دست و پا می‌زند. ابوالفضل قناعتی، عضو هیات رییسه شورای اسلامی شهر تهران در گفت وگوبا خبرنگار اجتماعی روزنامه «ابتکار» فعالیت شهرداری را در سرمای دو هفته گذشته در شهر تهران مثبت ارزیابی می کند و می گوید: «شهرداری در آن روزها حدود 3000 هزار کارتن خواب را در شهر تهران جمع آوری کرد و آن ها را در 17 گرمخانه در نقاط مختلف شهر نگهداری کرد.» وی می افزاید: «علاوه بر این حدود 50 اتوبوس و 125 مینی بوس که مجهز به سیستم گرمایشی و پتو بود را برای اسکان کارتن خواب ها در نظر گرفتیم.» گفتنی است بر اساس آمار ارائه شده توسط قناعتی این اتوبوس ها و مینی بوس ها در سطح شهر حرکت کرده و اسکان کارتن خواب ها را در سراسر تهران پوشش دادند. وی اظهار امیدواری می کند که این کار در شب های سرد تهران ادامه پیدا کند.
تذکر شُل به جای لغو قرارداد شِل
همزمانی قرارداد نفتی شرکت ملی نفت ایران با شرکت شل و اظهارات ضد ایرانی ترزا می همچنان محل اعتراض روزنامه‌های اصولگراست و بعد از گزارش چند روز پیش کیهان حالا جوان با تیتر درشت «تذکر شُل به جای لغو قرارداد شِل» به این مسأله اعتراض کرده و می‌نویسد: در همان روزی که ایران یادداشت توسعه سه میدان نفت و گاز را با شرکت انگلیسی - هلندی رویال داچ شل امضا کرد، نخست وزیر انگلیس در یک موضع‌گیری خصمانه در جمع اعضای شورای همکاری خلیج فارس گفت که لندن آماده کمک به کشورهای عربی برای مهار ایران در منطقه است. حال که وزارت خارجه ایران سفیر لندن را به وزارت خارجه احضار کرده تا از او درباره موضع‌گیری تحریک‌آمیز نخست وزیر بریتانیا توضیح بخواهد، به نظر می‌رسد سیاست خارجی ایران در شرایط جدید منطقه و همچنین رأی به خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، نیازمند ارزیابی مجدد از نوع نگاه به مناسبات با لندن است.
وزارت امور خارجه انگلیس جزو اولین دولت‌های اروپایی بود که پیروزی حسن روحانی در انتخابات خرداد 92 را تبریک گفت و دیوید کامرون، نخست وزیر وقت، با ارسال نامه‌ای ابراز امیدواری کرد روابط تهران - لندن در دولت جدید بهبود یابد. روحانی، اولین رئیس‌جمهور بعد از انقلاب سال 1357 بود که مهر ماه 1393 با یک نخست وزیر انگلیس ملاقات کرد، ملاقاتی که به خاطر برخورد خلاف اصول و آداب تشریفات، با انتقادهایی روبه‌رو شد. رأی 52 درصدی انگلیسی‌ها به خروج کشورشان از اتحادیه اروپا، سیاست خارجی انگلیس را در وضعیتی نامتعادل قرار داد. برآورد شده که کاهش دسترسی بریتانیا به بازار اتحادیه در خوشبینانه‌ترین وضعیت به افت 3/1 درصدی درآمد‌های بریتانیا (850 پوند برای هر خانواده) و در نگاهی بدبینانه به افت6/2 درصدی درآمدها (هزار و 700 پوند برای هر خانوار) منجر شود، چالشی که لندن را به سمت مناسبات نزدیک‌تر با کشورهای حوزه خلیج فارس سوق داده است. ایران در این میان جایگاهی کلیدی دارد، جایی که انگلیسی‌ها تلاش می‌کنند با سوار بر فرصت‌های ایجاد شده بعد از توافق هسته‌ای، بخشی از خلأ اقتصادی خروج از اتحادبه اروپا را جبران کنند. سفارت انگلیس در تهران اول شهریور 1394 بازگشایی شد و براساس گزارش‌ها، مبادلات تجاری ایران و انگلیس با رشد 25 درصدی در سال 2014 به 152 میلیون یورو رسید و لیام فاکس، وزیر تجارت بین‌الملل بریتانیا با تأکید بر اینکه ایران بزرگ‌ترین اقتصادی است که بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به بازار جهانی باز می‌گردد، بر تمایل کشورش برای گسترش مناسبات تجاری با ایران تأکید کرده است. ریچارد دالتون، رئیس اتاق بازرگانی انگلیس و ایران نیز گفته که بسیاری از شرکت‌های انگلیسی علاقه‌مند هستند تا مناسباتشان را با شرکای ایرانی‌شان گسترش دهند.
توقع‌زدایی از برجام،دستور کار جدید خط نفوذ
گزارش اصلی صفحه سیاسی امروز روزنامه کیهان مدعی است، توقع‌زدایی از برجام دستور کار جدید خط نفوذ است و می‌نویسد: ساختن چیزی شبیه معجزه از برجام قبل از نهایی شدن این توافق دستورکار جریان نفوذ بود که این خط فکری را به مجموعه دولت و رسانه‌ها تزریق می‌کردند، حالا پس از گذشت سه سال دستور کار جدید این جریان به توقع زدایی از برجام تغییر کرده است!
جریان انتظار‌آفرین دیروز، این روزها برای توقع‌زدایی از برجام بسیج شده‌اند. همان‌هایی که تا دیروز خیال‌پردازی‌های خود را در قالب دنیای پس از برجام برای مردم ترسیم می‌کردند، اکنون باید از آنها پرسید اگر قرار بوده تحریم‌های اصلی لغو نشود و توقع دستاورد اقتصادی از برجام نداشته‌ایم، پس چرا انبوهی از امتیازات هسته‌ای را به غرب دادیم؟ آیا ملت ما بدهکار آمریکا و غرب بودند و طیف ترویج‌کننده خوش‌خیالی خواستند ملت ما مدیون غرب نمانند؟!
محمود سریع القلم، استاد علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی در یادداشتی به این موضوع پرداخته است. او امروز و پس از گذشت تقریبا سه سال از بزک کردن برجام به این نکته پرداخته که نباید از برجام انتظارات غیرواقعی داشته باشیم! البته آنچه وی انتظارات غیرواقعی خوانده همان چیزهایی هستند که از جانب دولتمردان و رسانه‌های اطلاح طلب به مردم ارائه می‌شد. به عقیده او «دقت کم تئوریک دستگاه دیپلماسی با رهیافتی که نسبت به ایران طی دهۀ گذشته در آمریکا انباشته شده بود و سایه انداختن روش سازمان مللی (سخنرانی و تنظیم قطعنامه) بر فرآیند برجام، باعث شد تا انتظارات غیرواقعی و تحلیل‌های احساس محور در ذهن بسیاری شکل گیرد و نمایش برجام مهم‌تر از محتوای آن شود.»
سریع‌القلم در یادداشت خود سهم موضوع هسته‌ای را در اختلاف‌های میان ایران آمریکا یک نهم عنوان کرده و بر این باور است که «وقتی موضوع هسته‌ای یک نهم است، قاعدتاً نباید آن را هشت نهم جلوه داد. تقابل موجود، گسترده و دامنه‌دار است. این یک غفلت تبلیغاتی دستگاه دیپلماسی بود که مسایل سیاست خارجی با غرب را، به موضوع هسته‌ای تقلیل داد. شاقول انتظارات اشتباه تنظیم شد و انتظارات غیرواقعی در ذهن خاص و عام جا افتاد. در سیاست بین‌الملل، کشورها عموما و دائما اهرم می‌سازند تا امتیاز بگیرند.»
اما پیرامون این بخش از نوشته سریع القلم دو نکته اصلی به ذهن متبادر می‌شود: نخست اینکه انتظارات اشتباه و غیرواقعی را چه کسی در ذهن خاص و عام جا داد و با چه هدفی؟
دیگر آنکه اگر توقع رفع مشکلات اقتصادی مملکت از قبیل سوئیفت یا موانع ایجاد شده در صادرات یا واردات کالا مانند محدودیت‌های بیمه و یا بازگشت پول حاصل از فروش نفت و... انتظار بی‌جا از برجام است پس این توافق برای چه انجام شد تا به صورت یک طرفه صنعت صلح آمیز هسته‌ای کشور را به این حال و روز درآوریم؟!
