طرح شاخص های اصلی در ارزیابی پژوهش های علوم انسانی / جشنواره فارابی به دنبال شناسایی نظریات جدید است

به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ به نقل از روابط عمومی دبیرخانه جشنواره بین المللی فارابی، نشست خبری اعلام فراخوان چهاردهمین جشنواره بین المللی فارابی ویژه علوم انسانی و اسلامی امروز 25 مهرماه در موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد.

این نشست با حضور عبدالحسین کلانتری معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و دبیر جشنواره، حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضا غلامی رئیس موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی و رئیس دبیرخانه دائمی جشنواره فارابی و مهدی عباس زاده دبیر شورای علمی جشنواره برگزار شد.

حجت الاسلام رضا غلامی در این نشست با اشاره به اهداف برگزاری جشنواره فارابی گفت: هدف اصلی جشنواره بین‌المللی فارابی که بدون اغراق، یکی از معتبرترین جشنواره‌های علمی در عرصه علوم انسانی و اسلامی محسوب می‌شود، اولا، شناسایی برترین نظریات و نوآوری‌های علمی در علوم انسانی و اسلامی ثانیا، معرفی آنها به جامعه علمی جهت استفاده و الگوبرداری و ثالثا، تشویق و حمایت معنوی و مادی از صاحب‌نظران و نوآوران برجسته است. در این جهت، طبیعی است که جشنواره بین‌المللی فارابی، ضمن توجه خاص به موضوع کیفیت گرایی، بر روی برخی شاخص‌های علمی که می‌تواند یک نظریه برتر یا نوآوری علمی را از کارهای علمی معمولی متمایز کند، تاکید دارد. من در اینجا قصد دارم کمی برای محققین جوان در باب این شاخص‌ها توضیح دهم.

وی با بیان اینکه یکی از شاخص‌های مهم در ارزیابی پژوهش های علوم انسانی، مسئله مندی محققین علوم انسانی و اسلامی است، گفت: ما کمتر دنبال تحقیقات موضوع محور هستیم. آنچه برای داوران پژوهش‌های علوم انسانی و اسلامی حائز اهمیت است، قدرت محقق در مسئله یابی و سپس، توانایی او برای شرح دقیق و عمیق مسئله یا گرهی علمی‌ای است که محقق درصدد باز کردن آن است. در یک تحقیق کیفی، هر قدر مسئله یا گره علمی خردتر و جزئی‌تر باشد بهتر است. از طرف دیگر، در مسئله یابی، مهم انتخاب مسئله‌ای است که از بطن نیازهای مبتلابه کشور متولد شده باشد.

غلامی تصریح کرد: نیازهای مبتلابه فقط در تحقیقات کاربردی مطرح نیستند، بلکه در تحقیقات نظری هم می‌توان با چند واسطه به نیازهای مبتلابه رسید. در اینجا، اشراف محقق به ادبیات علمی تحقیق خود و همچنین به شرایط عینی‌ای که تحقیق به آن وابسته است، خیلی اهمیت دارد و ماحصل تحقیق باید توانمندی محقق در این زمینه را بروز و ظهور داده باشد. به بیان دیگر، این روا نیست که برای محقق نیازهای مبتلابه را بازگو کنیم یا مسائل را فهرست‌وار در اختیار او بگذاریم چراکه نفس نیازشناسی و مسئله یابی، یکی از مراحل تعیین کننده تحقیق به شمار می‌رود و قدرت محقق را آشکار می‌کند.

وی با بیان اینکه از هر بیست تحقیقی که در علوم انسانی و اسلامی انجام می‌شود، به سختی بتوان مسئله مندی محقق و قدرت او در تبیین مسئله را احراز کرد، گفت: بعضی تصور می‌کنند که مسئله یعنی یک بخش کوچک از تحقیق که در ابتدای تحقیق تشریح شده و باب آن بسته می‌شود اما به نظر می‌رسد، بخش عمده یک تحقیق، توصیف و تبیین جزئی نگرانه ابعاد و اضلاع گوناگون مسئله و نقاط پرچالش آن است. به بیان دیگر، توصیف و تبیین مسئله، بیش از هفتاد درصد از تحقیق را تشکیل می‌دهد و اگر به خوبی توصیف و تحلیل شود به طور طبیعی پاسخ از دل این توصیف و تحلیل متولد می‌شود. 

غلامی اضافه کرد: شاخص بعدی، چارچوب نظری است. آن تحقیقی در علوم انسانی و اسلامی تحقیق واقعی است که از چارچوب نظری روشن و قوی‌ای برخوردار باشد. چارچوب نظری به مبانی و اصولی که از تحقیق حمایت می‌کند، شباهت‌هایی دارد اما لزوماً مساوی با مبانی نیست. البته در پرانتز عرض کنم که مبانی هرقدر هم‌ که خود را به مرزهای قطعیت نزدیک کند، باز از مراتبی از نسبیت برخوردار است لذا در مبانی توقع قطعیت، توقع واقع‌بینانه‌ای نیست. درواقع، چارچوب نظری تحقیق، آن اندیشه یا نظریه مادری است که تحقیق در مسیر آن شکل گرفته و در امتداد آن قابل توصیف است. به عبارت واضح‌تر، وقتی یک محقق وارد صورت‌بندی مسئله خود و سپس توصیف و تبیین مسئله می‌شود، این پرسش خودنمایی می‌کند که صورت‌بندی و شرح و تحلیل مسئله از چه نظریه مادری تبعیت می‌کند؟ خیلی از تحقیقات فاقد چارچوب نظری هستند و یا محقق نمی‌تواند چارچوب نظری منتخب خود را به درستی و به صورت متقن توضیح دهد.

وی با تاکید بر اینکه فرضیه‌مندی شاخص دیگری است که باید بر آن توجه ویژه ای شود، گفت: این درست است که در نظر گرفتن فرضیه برای تحقیقات مروری و تتبعی، یا گونه‌هایی از تحقیقات تفسیری ( و نه همه آنها )، جایگاهی ندارد اما فرضیه جدای از حضور معنادار و سرنوشت‌ساز در تحقیقات اثبات‌گرا می‌تواند در هر تحقیقی که پرسش‌های مشخصی در آن مطرح باشد، به مثابه پاسخ یا پاسخ‌های محتمل به پرسش‌ها در نظر گرفته شود. سپس، این پاسخ‌های محتمل، تک به تک مورد نقد روشمند قرار می‌گیرد تا نهایتا آن‌ پاسخی که در برابر نقدها مقاومت بیشتری از خود نشان داد به عنوان پاسخ تحقیق انتخاب شود.

غلامی شاخص مهم دیگر در ارزیابی پژوهش های علوم انسانی را روش شناسی عنوان کرد و گفت: در فلسفه‌ هر رشته ای که از آن به فلسفه های علم یا فلسفه های مضاف هم تعبیر می شود، بعضی از روش شناسی ها از جهت علمی موجه محسوب می‌شوند و محققین متناسب با پرسش اصلی و پرسش های فرعی خودشان، روش شناسی کارآمدی را از بین روش شناسی های موجه در رشته خود انتخاب می کنند. محقق باید بتواند توضیح دهد که روش شناسی منتخب خود تا چه حد در جهت پاسخگویی موفق به پرسش های اصلی و فرعی او کارایی دارد.

رئیس دبیرخانه دائمی جشنواره فارابی با اشاره به موضوع فلسفه علم سخن افزود: در فلسفه علم جهان بینی حاکم بر روش شناسی یا به تعبیر دیگر، گفتمان مسلط بر روش شناسی مورد بررسی قرار می گیرد و یکی از معیارهای اصلی در موجه بودن روش شناسی، سازگاری روش با جهان بینی یا گفتمان رایج است. بنابراین، روش شناسی یک عنصر تزئینی و تشریفاتی نیست بلکه نه فقط از ابتدا تا انتهای تحقیق مداخله دارد، بلکه توصیف و تبیین مسئله یا پاسخگویی موفق به مسئله را تضمین می کند. در برخی تحقیقات بر حسب نوع پرسش ها به چند روش به صورت مجزا یا یک روش ترکیبی نیازمندیم اما این روش ها نباید در انسجام تحقیق اختلال بوجود آورد.

غلامی با بیان اینکه در اکثر تحقیقات علوم انسانی و اسلامی، در زمینه روش شناسی ضعف وجود دارد، گفت: این ضعف امر کیفیت تحقیقات را کاهش داده است. در حقیقت، روش شناسی، تناسبی با تحقیق ندارد، یا روش شناسی کارایی ندارد و یا روش شناسی در رگ های تحقیق سریان پیدا نکرده و حتی تحقیق، از نوعی بی روشی رنج می برد.

غلامی شاخص دیگر در ارزیابی پژوهش های علوم انسانی را تبیین ادبیات علمی تحقیق عنوان کرد و گفت: ادبیات تحقیق یعنی اتمسفر علمی که تحقیق به آن تعلق دارد. محقق باید در تحقیق خود قادر باشد ادبیات علمی حوزه تحقیق را با همه سطوح و طبقاتی که در آن عینیت یافته، به دقت و با پرهیز از کلی گویی های بی خاصیت تشریح کند. همچنین باید مرز علمی مرتبط با تحقیق را با جزئیات بیان کرده و فاصله تحقیق با مرزعلمی رشته ذی ربط را روشن نماید. بعضی ها ادبیات علمی را مساوی با پیشینه تحقیق تلقی می کنند اما من نسبت این دو با همدیگر را عموم و خصوص مطلق قلمداد می کنم چراکه تشریح ادبیات علمی چیزی فراتر از سابقه تحقیق به شمار می رود.

رئیس موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی یادآور شد: در پیشینه و سابقه تحقیق، به دنبال پاسخ روشن محقق به یک سئوال مهم هستیم و آن اینکه، اولا، تحقیق حاضر چه نسبتی با تحقیقات انجام شده در گستره تحقیق دارد و ثانیا، کدام نوآوری یا نوآوری ها، تحقیق حاضر را با تحقیقات قبلی متمایز می کند. آنهایی که مدعی نوآوری هستند باید ادعای خود را در خلال تشریح ادبیات علمی و پیشینه تحقیق مطرح کنند.

وی نظم حاکم‌ بر تحقیق را شاخص بعدی در تحقیقات علوم انسانی عنوان کرد و گفت: نظم‌ تحقیق یعنی چینش درست و وزن‌بندی شده گزاره های اصلی و فرعی تحقیق در جایگاه‌های مناسب، پشتیبانی هدفمند گزاره ها از همدیگر و مفصل بندی صحیح این گزاره‌ها البته بر اساس چارچوب نظری و روش شناسی منتخب تحقیق. در واقع، چارچوب نظری و روش شناسی در اینجا، نقش نخ تسبیح را بازی می کنند. بعضی از تحقیقات علوم انسانی و اسلامی از آشفتگی رنج می برند و یا به قدری وارد حواشی می‌شوند که مفصل بندی بخشی از گزاره‌های آنها عملاً مضمحل  می‌شود.

غلامی با بیان اینکه شاخص مهمی که کمتر از آن سخن به میان‌می آید، آزادی محقق از تابوهای علمی است، گفت: محقق در مسیر نظریه پردازی، باید از هر آنچه او را از نگاه عقلانی و واقع بینانه دور می کند، یا هر آنچه به روش عقلی نقد پذیر نیست، فاصله بگیرد و تلاش کند تا خود را از تعصبات بی‌جا، هر قدر هم که در جامعه رواج داشته باشد، نجات دهد. علاوه بر این، یکی از مشکلاتی که بعضی از محققین با آن روبرو هستند، سیاست‌زدگی است. سیاست‌زدگی در تحقیق یعنی افتادن در فضاهای هیجانیِ سیاسی و تکیه دادن تحقیق به برداشت های سیاسی ناشی از جانبداری‌ها و دل‌دادگی‌های سیاسی که اغلب با آنکه روکشی از واقعیت را دارند اما واقعی نیستند و محقق را توصیف و تبیین روشمند پدیده‌های اجتماعی باز می دارد.

وی مستندات تحقیق را شاخص دیگری عنوان کرد که نوع آن را روش شناسی تحقیق معین می کند و گفت: در کشور ما و در کارهای کتابخانه ای، خوشبختانه پر استنادی رواج پیدا کرده اما برخی از محققین توجه ندارند که در برابر استنادات تحقیق خود مسئول هستند و به صرف ارجاع مدعیات جزئی به منابع متنوع، مسئولیت آنها درباره روایی تحقیق و نیز هماهنگی و انسجام محتوایی تحقیق از بین نمی رود. برای ارزیابان پژوهش های علوم انسانی این مهم است که منابع تحقیق چه نسبتی با چارچوب نظری و روش،شناسی تحقیق دارد؟ آیا در تحقیق جنبه ویترینی دارد یا محقق در شبکه فکری خود به آنها وابسته است؟ این‌ها جدای از بحث متجانس بودن منابع، اعتبار منابع و دسته اول بودن آنها و همچنین دقت در ارجاع دهی است که در جای خود اهمیت زیادی دارد.

غلامی با بیان اینکه پژوهش در علوم انسانی و اسلامی لزوما تالیف کتاب نیست، گفت: در یک کتاب علمی، انتظار می رود نتایج تحقیق بر اساس استانداردهای نگارش و تالیف منتشر شود ضمن آنکه در یک کتاب بنا نیست تا نقشه پژوهش تبیین شود بلکه نقشه پژوهش، در زیر پوست کتاب قرار دارد. بر همین اساس، شاخص های ارزیابی پژوهش در همه موارد، با شاخص های ارزیابی کتاب یکسان نیست.

رئیس موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی ادامه داد: معمولا در تحقیقات نظری از محقق انتظار داریم ضمن شرح افق پیش روی تحقیق، پیشنهادات خود را در جهت بسط و تکمیل تحقیق و اقتضائات آن بیان کند، اما در تحقیقاتی که جنبه کاربردی دارد، پیشنهادات، یا صورت دیگری از نتایج تحقیق و پاسخگویی به مساله است و یا ناظر بر نحوه بهره گیری از نتایج تحقیق در صحنه عمل است؛ البته تاکید می کنم که در این نوع از پیشنهادات، باید هر پیشنهاد مولود نتایج تحقیق باشد نه اینکه به تحقیق وصله شده باشد.

غلامی با تاکید بر اینکه جشنواره فارابی به دنبال شناسایی نظریات جدید است، گفت: نظریه پردازی با تتبعات علمی و کارهای مروری و دائرة المعارفی نباید خلط شود. البته روشن است که تحقیقات مروری بسترهای لازم را برای نظریه پردازی مهیا می کنند، و در جای خود ارزشمندند، اما در آنها بنا نیست نظریه نویی ارائه شود.

وی تصریح کرد: در شمار کثیری از تحقیقات علوم انسانی و اسلامی که به صورت کتاب تالیف و منتشر می‌شود، نزدیک شصت درصد از کتاب و در مواردی بیشتر، به طرح و توضیح کلیات و مفاهیم و مرور دیدگاه‌ها اختصاص پیدا می کند این در حالی است که محقق می تواند یا به منابع دیگر ارجاع دهد و یا با طرح مفروضات اساسی خود، از تکرار مکررات پرهیز کند.

غلامی بر ضرورت اینکه نظریه باید بتواند دانش تخصصی ذی ربط را با تحول روبرو کند، تاکید کرد و افزود: این تحول یا به منزله ابطال یا نقد و از دور خارج کردن نظریات رایج در محیط دانشِ تخصصی است، یا به منزله اصلاح و تکمیل نظریات رایج قبلی، و یا در موقعیت ارائه نظریه جایگزین برای نظریه های ابطال و نقد شده است.

وی در پایان اظهار امیدواری کرد با تلاش هایی که در کشور در جریان است، روز به روز شاهد کیفی تر شدن تحقیقات در علوم انسانی باشیم ضمن آنکه کیفی تر شدن، مطمئنا از جهتی مقدمه نوآوری و از جهت دربردارنده نوآوری محسوب می‌شود.

جایزه صلح و دوستی در دوره چهاردهم جشنواره فارابی اضافه شد

مهدی عباس‌زاده دبیر شورای علمی جشنواره در نشست خبری اعلام آغاز این رویداد علمی مهم در حوزه علوم انسانی با بیان اینکه جشنواره فارابی در دوره گذشته مسیر تحولی را پشت سر گذاشته است، افزود: ادوار گذشته جشنواره هم پربار و ارزشمند بودند اما در دو دوره اخیر تحولات چشمگیری رخ داده است که امیدواریم به مقوله اعتلای علوم انسانی کمک کند.

وی  با اشاره به اینکه جشنواره فارابی به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم می شود، گفت: بخش داخلی جشنواره چهاردهم در حوزه آثار و تحقیقات به پانزده گروه علمی تقسیم می شود که شامل گروه های «اخلاق، ادیان و عرفان»، «تاریخ، جغرافیا و باستان‌‌شناسی»، «حقوق»، «زبان، ادبیات و زبان‌شناسی»، «علوم اجتماعی و علوم ارتباطات»، «علوم‌اقتصادی، مدیریت و علوم مالی»، «علوم تربیتی، روان‌شناسی و علوم ورزشی»، «علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و مطالعات منطقه‌ای»، «علوم قرآنی، تفسیر و حدیث»، «فقه و اصول»، «فلسفه، منطق و کلام»، «مطالعات نظری فناوری اطلاعات، اطلاع‌رسانی و کتابداری»، «مطالعات انقلاب اسلامی و امام خمینی(ره)»، «مطالعات هنر و زیبایی‌شناسی» و «مطالعات میان‌رشته‌ای» می گردد.

عباس زاده با بیان اینکه آثار مورد پذیرش جشنواره همچون ادوار گذشته، در چهار قالب اصلی قرار دارد، افزود: «کتاب پژوهشی» (واجد ویژگی‌های یک پژوهش به معنای دقیق کلمه)، «گزارش اختتام‌یافته پژوهش» (طرح پژوهشی)، «رساله دکتری/سطح چهار حوزه»  و «پایان‌نامه کارشناسی ‌ارشد/سطح سه حوزه» شامل این چهار قالب اصلی می شوند.

عباس زاده اضافه کرد: با تصویب شورای سیاستگذاری جشنواره در دوره چهاردهم و با موافقت وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، پایان‌نامه کارشناسی ‌ارشد/سطح سه حوزه مشروط به احراز شاخص‌های خاصی از قبیل چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب، استخراج حداقل یک مقاله پژوهشی از آن و یا موارد دیگر مورد پذیرش خواهد بود. علاوه بر این با تصویب شورای سیاستگذاری در راستای تقویت علم دینی، پذیرش قالب «مقاله پژوهشی در موضوع علوم انسانی اسلامی» که در مجلات علمی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و حوزه‌های علمیه منتشرشده نیز افزوده شده است.

وی با اشاره به بخش ویژه جشنواره فارابی، افزود: جایزه شخصیت «پیشتاز» علوم انسانی و اسلامی که شامل اساتید و پژوهشگرانی است که فوت کرده اند، شخصیت «پیشگام» علوم انسانی و اسلامی که شامل اساتید در قید حیات هستند، نظریه‌پرداز برجسته، مترجم برتر از زبان‌های خارجی به فارسی، انجمن علمی برتر دانشگاهی/حوزوی، و نشریه علمی برتر دانشگاهی/حوزوی اعطا خواهد شد.

عباس زاده در ادامه گفت: با تصویب شورای سیاستگذاری جشنواره در دوره چهاردهم و در راستای تقویت حضور ایران در عرصه بین‌الملل، بخش مترجم معکوس برتر از آثار پژوهشی از فارسی به زبان‌های خارجی نیز افزوده شد. همچنین در راستای مشارکت حوزه‌های علمیه، موضوع انجمن علمی برتر حوزوی و نشریه علمی برتر حوزوی هم اضافه گردید. همچنین در کنار انجمن علمی برتر، قطب علمی برتر را نیز به این دوره جشنواره افزوده ایم.

وی با اشاره به بازه زمانی ثبت و انتخاب آثار در سامانه جشنواره فارابی گفت: آثاری که از ابتدای سال 1398 تا پایان اسفند 1400 یعنی بازه سه ساله منتهی به سال وقوع جشنواره که منتشر و یا پایان یافته‌اند، می‌توانند در این دوره از جشنواره شرکت کنند. زمان دریافت آثار دوره چهاردهم، از 27 شهریور تا 10 آبان‌ سال 1401 تعیین شده است. ثبت آثار در سامانه جشنواره فارابی به نشانی www.farabiaward.ir  و در دو قالب حقیقی (اشخاص) و حقوقی (مؤسسات و ناشران) انجام می‌شود.

وی در تشریح بخش بین‌الملل جشنواره چهاردهم بیان کرد: سوابق و آثار محققان خارجی که دارای تابعیت غیر ایرانی هستند در سه قلمرو «ایران‌شناسی»، «اسلام‌شناسی» و «علم دینی» دریافت می‌شوند. در این بخش، دو قالب «شخصیت پیشرو» و «تحقیق برتر» هم خواهیم داشت. شخصیت پیشرو خارجی را در ادوار گذشته جشنواره هم گنجانده بودیم، اما تحقیق برتر خارجی واجد شرایط خاص، برای اولین بار در فرآیند جشنواره قرار می‌گیرد.

عباس زاده درباره واجد شرایط بودن شخصیت پیشرو خارجی برای حضور در جشنواره  گفت: داشتن آثار علمی و مرجع، داشتن نوآوری درخور یا نظریه‌پردازی اثربخش، داشتن سابقه مؤثر در بسط و گسترش آموزش عالی، داشتن سابقه مؤثر در زمینه شاگردپروری و تأثیرگذاری علمی و عملی در مجامع بین‌المللی.

دبیر شورای علمی جشنواره در ادامه درباره الزامات تحقیق برتر خارجی برای شرکت در جشنواره فارابی گفت: داشتن مسئله و چارچوب نظری مشخص، روشمندی و بینارشته‌ای بودن، داشتن رویکرد نقادی دیدگاه‌ها و مکاتب مختلف در حوزه موضوعی، داشتن نوآوری درخور و داشتن الگو، نظریه اثربخش و نظام منسجم (در تحقیقات بنیادی) یا راهکار عملی و اجرایی ناظر به مشکلات موجود در تحقیقات کاربردی از شرایط پذیرش تحقیقات خارجی است.

عباس زاده با اشاره به اضافه شدن جایزه صلح و دوستی در دوره چهاردهم جشنواره فارابی گفت: در این دوره بنا به پیشنهاد برخی دستگاه های بین المللی و نظر مساعدت وزارت عتف، جایزه صلح و دوستی را به چهاردهمین دوره جشنواره اضافه کردیم. این جایزه در قالب چهار محور استقرار صلح جهانی و جنگ ستیزی، گفتگوی فرهنگ ها و تمدن ها، گفتگوی ادیان و تقریب بین مذاهب اسلامی درنظر گرفته شده است. البته در محورهای فوق باید کار پژوهشی عمیق انجام شده باشد و کارهای ترویجی، سیاسی، دیپلماتیک و... موضوع جشنواره نیست.

وی ادامه داد: نظر به اینکه جشنواره بین‌المللی فارابی، جشنواره‌ای علمی و پژوهشی است، لذا لازم است افراد نامزد برای دریافت جایزه مزبور، فعالیت‌های علمی و پژوهشی درخور، عمیق و نوآورانه در محورهای فوق داشته باشند و فعالیت‌های اجرایی از قبیل رایزنی و گفتگو و برگزاری جلسات، اقدامات ترویجی و رسانه‌ای، اقدامات سیاسی و دیپلماتیک و مانند اینها مورد پذیرش نخواهد بود.

عباس زاده اضافه کرد: تحقیقات خارجی که در بازه زمانی از مارس 2019  تا پایان مارس 2022 یعنی بازه سه ساله منتهی به سال وقوع جشنواره چاپ شده باشند، مورد پذیرش خواهند بود.

وی در ادامه با اشاره به بخش دیگری از مصوبات جدید شورای سیاستگذاری جشنواره فارابی گفت: تاکنون که سیزده دوره از جشنواره برگزار شده است، رویه دبیرخانه جشنواره این بوده که نویسندگان و ناشران آثار داخلی به سامانه جشنواره رجوع نمایند و آثار خود را در آن ثبت ‌کنند. این رویه باعث می‌شود تا استادان و پژوهشگران نخبه یا چهره که معمولاً چندان فرصت یا حوصله ورود به سامانه یا حتی شرکت‌دادن آثار خود در جشنواره‌ها را ندارند، عملاً در ادوار قبلی جشنواره غایب باشند و جشنواره از دریافت بخشی از آثار برتر کشور محروم شود. در راستای رفع این دغدغه و با تصویب شورای سیاستگذاری جشنواره در دوره چهاردهم، دبیرخانه به تنظیم و پیشنهاد راهکارها و تمهیداتی مبادرت نموده تا به‌گونه‌ای فعال، آثار ارزشمند را شناسایی، ثبت و در فرآیند داوری گروه‌های علمی جشنواره وارد کند.

عباس زاده تصریح کرد: همچنین در راستای کمک به پیشرفت علوم انسانی و اجتماعی در کشور و ایجاد انگیزه به منظور تولید علوم انسانی اسلامی- بومی، تأثیرگذاری هرچه  بیشتر در فضای علمی و دانشگاهی کشور، ارتقای تراز علمی جشنواره در سطح بین‌الملل، بهره‌گیری هرچه بیشتر از ظرفیت و توان علمی و مدیریتی- اجرایی دبیرخانه جشنواره و موضوع اعتلای جشنواره فارابی در دستور کار قرار گرفته و برنامه‌هایی هم پیش‌بینی شده است.

وی در پایان سخنانش با تاکید بر اینکه ما به دنبال ارتقا و اعتلای جشنواره فارابی هستیم، گفت: از مهمترین برنامه‌های دبیرخانه جشنواره، شکل‌گیری یک شبکه نخبگانی از دانشمندان و پژوهشگران عرصه علوم انسانی و اسلامی در آینده نزدیک است که امیدواریم این موضوع محقق شود.