شما هم دعوتید به خالی‌شدن جیب‌تان!/ وعده انجام نشده وزیر ارتباطات؛ پیامک های تبلیغاتی همچنان مردم را آزار می دهند
هر چند مشترکان تلفن همراه، مدت‌ها از شر پیام‌های تبلیغاتی مزاحم خلاص شده بودند، اما چند وقتی است که معضل پیامک‌های تبلیغاتی بار دیگر آسایش را از آن‌ها ربوده است. این روزها کمتر کسی است که از خطوط عادی با سرشماره‌های ۹۱۰، ۹۳۰، ۹۲۱، ۹۱۸ و ... پیامک‌های تبلیغاتی دریافت نکرده باشد. این شماره‌ها در ظاهر شماره‌هایی عادی به نظر می‌رسند اما محتوای پیامکی آن‌ها چیزی جز تبلیغات خرید و فروش زمین و ویلا، فروش لوازم برقی از بانه، کاشت مو و فروش محصولات بهداشتی بزرگسالان نیست. دلیل این اتفاق این است که برخی از صاحبان تبلیغات راه‌حلی برای دورزدن مسدودسازی پیامک‌های تبلیغاتی پیدا کرده‌اند و از طریق سیم کارت‌های ارزان قیمت، اقدام به ارسال پیامک‌های تبلیغاتی می‌کنند و حتی ابایی از شکستن یا دورانداختن سیم‌کارت‌های خود پس از ارسال پیامک‌های انبوه ندارند فاجعه‌ای به نام پیامک‌های ارزش افزوده علاوه بر پیامک‌های تبلیغاتی که آسایش را از مشترکان سلب می‌کنند، برخی پیامک‌ها هم هستند که جیب آن‌ها را نشانه می‌گیرند. این‌ها پیامک‌هایی هستند که کاربران را ترغیب به شرکت در مسابقاتی چند مرحله‌ای می‌کنند و با وعده جوایز نفیس، آن‌ها را مجبور به قرار گرفتن در زنجیره پیام‌هایی می‌کنند که هزینه ارسال و حتی دریافت پیامک‌ها با خود آن‌هاست!
به گ زارش پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران ؛ سنا حیدریان در شماره آبان همشهری جوان نوشت ؛ «کاشت مو»، «لیزر موهای زائد» و آفر ویژه انواع تورهای مسافرتی داخلی و خارجی، فقط بخشی از موضوع‌هایی است که روزانه به عنوان پیامک‌های تبلیغاتی نه چندان خوشایند، جایی را در صندوق پیام‌های تلفن‌های همراه پر می‌کنند. این‌ها پیام‌هایی‌اند که معمولا به جای مسیر درست، کج‌راه‌هایی را برای تبلیغات طی می‌کنند و جالب این‌که به جای جذب مشتری، نتیجه‌ای معکوس دارند. کمتر کسی است که با دیدن این پیام‌ها با سر شماره‌های عجیب و بعضا شماره‌هایی بی‌هویت جذب تبلیغات این‌چنینی شود و برای خرید یا سفارش اقدام کند. با این حال پیامک‌های تبلیغاتی جزو معضلات همیشگی صاحبان تلفن‌های همراه بوده‌اند و سال‌هاست راهکار درستی برای مقابله با این پیام‌های مزاحم پیدا نشده است.
از سرشماره‌های عجیب تا سیم‌کارت‌های بی‌هویت
از سال‌ها پیش سرشماره‌هایی برای ارسال پیامک‌های تبلیغاتی از سوی اپراتورهای مختلف در اختیار صاحبان مشاغل قرار می‌گرفت. این سرشماره‌ها با ارقام عجیب، چیزی متفاوت از شماره‌های کاربران عادی تلفن همراه به‌شمار می‌رفتند که به‌منظور فعالیت‌های تبلیغاتی در نظر گرفته شده بودند. با این حال اعتراض‌های پراکنده کاربران تلفن‌های همراه به دریافت پیامک‌های تبلیغاتی باعث شد تا اپراتورهای همراه اول و ایرانسل با مشخص کردن کدهای دستوری، شرایطی را برای بستن پیامک‌های تبلیغاتی، تعیین کنند.
براساس تصمیم سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با توجه به نارضایتی ابرازشده از سوی مردم، روش فعال‌سازی و غیرفعال‌سازی خدمات پیامکی در تمامی اپراتورهای تلفن همراه یکسان شد؛ یعنی تمام اپراتورها با یک کد دستوری یکسان، می‌توانستند جلوی این پیامک‌ها را بگیرند.
سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با ایجاد سامانه ۸۰۰ و کد دستوری #800*، امکانی برای مردم در نظر گرفت تا مشترکان از خدمات ارزش افزوده فعال روی سیم‌کارت خود و روش غیر فعال‌سازی آن آگاه شوند و درصورت عدم تمایل به دریافت پیامک‌های تبلیغاتی، بازی و سرگرمی، مسابقه و ارسال اطلاعات و اخبار بتوانند این خدمات را غیرفعال کنند. با این حال باز هم ماجرای پیام‌های مزاحم تبلیغاتی ادامه دارد. این بار با سیم‌کارت‌های بی‌هویت و شاید یک‌بار مصرف!
تولد دوباره پیامک‌های تبلیغاتی
هر چند مشترکان تلفن همراه، مدت‌ها از شر پیام‌های تبلیغاتی مزاحم خلاص شده بودند، اما چند وقتی است که معضل پیامک‌های تبلیغاتی بار دیگر آسایش را از آن‌ها ربوده است. این روزها کمتر کسی است که از خطوط عادی با سرشماره‌های ۹۱۰، ۹۳۰، ۹۲۱، ۹۱۸ و ... پیامک‌های تبلیغاتی دریافت نکرده باشد. این شماره‌ها در ظاهر شماره‌هایی عادی به نظر می‌رسند اما محتوای پیامکی آن‌ها چیزی جز تبلیغات خرید و فروش زمین و ویلا، فروش لوازم برقی از بانه، کاشت مو و فروش محصولات بهداشتی بزرگسالان نیست. دلیل این اتفاق این است که برخی از صاحبان تبلیغات راه‌حلی برای دورزدن مسدودسازی پیامک‌های تبلیغاتی پیدا کرده‌اند و از طریق سیم کارت‌های ارزان قیمت، اقدام به ارسال پیامک‌های تبلیغاتی می‌کنند و حتی ابایی از شکستن یا دورانداختن سیم‌کارت‌های خود پس از ارسال پیامک‌های انبوه ندارند. هر چند این مسئله بارها با واکنش‌هایی از سوی مسئولان همراه شده و معاون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام کرده است. قابلیت ارسال پیامک همه سیم‌کارت‌هایی مسدود می‌شود که به‌صورت شخصی برای سایر مشترکان پیامک انبوه تبلیغاتی ارسال می‌کنند،. در همین مقطع، رگولاتوری اپراتورهای تلفن همراه به‌طور رسمی اعلام کرده ارسال پیامک تبلیغاتی از شماره‌های شخصی هم نوعی پیامک انبوه به‌شمار می رود و طبق مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی، ارائه‌کنندگان خدمات ارتباطی باید امکان فعال‌سازی یا غیرفعال‌کردن دریافت پیامک‌های انبوه را برای کاربران فراهم کنند. هرچند این تهدید‌ها هم چندان کارساز نبوده و پس از یک سال از چنین واکنش‌هایی، کاربران همچنان از شر پیام‌های مزاحم رهایی پیدا نکرده‌اند.
این مسئله تا حدی بغرنج شده که حتی واکنش وزیر ارتباطات را هم در پی داشته است. محمدجواد آذری جهرمی چندی پیش در صفحه اینستاگرام خود به موضوع پیامک‌های تبلیغاتی واکنش نشان داد و نوشت: «به‌زودی سامانه‌ای برای دریافت گزارش‌های آنلاین شکایت‌ها، مزاحمت‌ها و توقف سریع آن‌ها راه‌اندازی خواهد شد و کسب وکارها لازم است با همکاری مرکز ملی فضای مجازی راهکاری اندیشه کنند.»
جهرمی اعلام کرد: «به سازمان تنظیم مقررات ابلاغ شد که با تمام توان جلوی مزاحمت برای مردم را بگیرد و راهکاری نیز برای کسب‌وکارها بیاید که نیازمند بهره‌گیری از این فضا هستند.»
فاجعه‌ای به نام پیامک‌های ارزش افزوده
علاوه بر پیامک‌های تبلیغاتی که آسایش را از مشترکان سلب می‌کنند، برخی پیامک‌ها هم هستند که جیب آن‌ها را نشانه می‌گیرند. این‌ها پیامک‌هایی هستند که کاربران را ترغیب به شرکت در مسابقاتی چند مرحله‌ای می‌کنند و با وعده جوایز نفیس، آن‌ها را مجبور به قرار گرفتن در زنجیره پیام‌هایی می‌کنند که هزینه ارسال و حتی دریافت پیامک‌ها با خود آن‌هاست!
خدمات ارزش افزوده موبایل، خدماتی است که علاوه بر امکانات معمول (تماس صوتی، پیامک، اینترنت و ...) به‌واسطه اپراتور به کاربر ارائه می‌شود. عضویت در خبرنامه‌ها، بازی‌ها، نظرسنجی‌ها و مطالب با موضوع‌هایی بخصوص، ازجمله این خدمات‌اند و شرکت‌های ارائه‌دهنده هزینه آن را از طریق اپراتور دریافت می‌کنند. درصدی از هزینه دریافتی هم به اپراتورها داده می‌شود. در سال ۱۳۹۵ درآمد اپراتور همراه اول از خدمات ارزش افزوده ۱۲۰۰ میلیارد تومان بوده است و اپراتورهای ایرانسل و رایتل هم هر کدام، هزار میلیارد تومان از محل این خدمات درآمد داشته‌اند.
جالب این‌که پاسخ یک‌باره به یکی از این پیام‌ها باعث می‌شد تا روزانه پولی از سوی آن‌ها به حساب تولیدکنندگان پیامک‌ها واریز شود و نتیجه برای کاربران در تله افتاده، قبض‌های هنگفت ماهانه و اتمام عجیب‌وغریب شارژ پولی سیم‌کارت‌ها باشد. اتفاق عجیب دیگر آن‌که در بسیاری از این پیامک‌ها شیوه غیرفعال‌سازی هم گفته شده، اما بسیاری از شیوه‌ها ناکارا بوده و مشترکان چاره‌ای جز دریافت چنین پیام‌های هزینه‌بر نداشتند.
یک گزارش از مرکز پژوهش‌های مجلس درباره بازار خدمات ارزش افزوده در ایران می‌گوید: «اغوا، تبلیغات کاذب و سوءاستفاده از مشترکان به صورت علنی و فراگیر در جریان است و شرکت‌های فعال در این زمینه، حق امکان فسخ معامله و بازپرداخت وجه پرداختی برای مشترکان را رعایت نمی‌کنند.»
آماده برای لغویم!
درحالی‌که بسیاری از مشترکان تلفن‌های همراه از عدم لغو پیام‌های تبلیغاتی گلایه دارند، مسئول یکی از شرکت‌های تولید محتوای پیامک‌های تلفنی در این باره به همشهری جوان می‌گوید: «کار ما تولید محتوا برای اپراتورهای تلفن همراه است و به صورت پراکنده و به صورت روزانه برای مشترکان پیام‌هایی ارسال می‌کنیم. همه این پیام‌ها تبلیغاتی نیستند و ما طرفداران زیادی در بخش موضوع‌هایی مثل «سبک زندگی» و «سرگرمی» داریم که در نظرسنجی‌ها از ارسال پیامک‌ها از سمت ما رضایت دارند.»
مسئول این شرکت تولید محتوا تاکید می‌کند: «ما به اجبار برای کسی پیام نمی‌فرستیم و شرایطی را در نظر گرفته‌ایم تا مشترکان در صورت عدم رضایت اقدام به لغو این پیام‌ها کنند. علاوه بر کدهای دستوری ما کلماتی مثل نه، خیر، عدم ارسال و ... حتی با دیکته‌های اشتباهی که ممکن است مردم آن را به صورت اشتباه ارسال کنند، برای سیستم‌ها تعریف کرده‌ایم و در شرایطی که بدانیم مشترک مایل به دریافت پیام‌ها نیست آن‌ها را لغو می‌کنیم.»
این مسئول شرکت تولید محتوا در پاسخ به این پرسش که راهکارتان برای جلب رضایت افراد چیست که شاید در جریان کسر اعتبار از شارژ پولی یا افزایش مبلغ قبوض تلفن‌های همراه‌شان نباشند؛ می‌گوید: «این مشکل ما نیست! ما فقط در صورت دریافت پیام عدم رضایت پیام ها را قطع می‌کنیم.»
گاهی نه چندان منفی!
هر چند اغلب پیامک‌های تلفنی، نارضایتی مشترکان تلفن‌های همراه را به دنبال دارند اما شاید عده‌ای استفاده‌های مفیدی هم از این پیامک‌ها کرده باشند. یکی از افرادی که خاطره خوبی از این پیامک‌ها دارد، در این‌باره به همشهری جوان می‌گوید: «تقریبا برای خدمت سربازی آماده شده بودم که پیامک تبلیغ دوره‌های فراگیر دانشگاه پیام نور برایم آمد. پس از پایان تحصیلم در مقطع کارشناسی، فقط یک‌سال دوره فراغت از تحصیل داشتم و به کنکور کارشناسی‌ارشد سراسری و آزاد سال بعد نمی‌رسیدم و باید هر چه سریع‌تر خودم را به سازمان نظام وظیفه معرفی می‌کردم. اما با دریافت این پیامک متوجه شدم شرایط تحصیل در دوره‌های فراگیر کارشناسی‌ارشد دانشگاه پیام نور را دارم و به لطف همین پیامک در حال حاضر دانشجو هستم و دوسال خدمت سربازی‌ام را به تعویق انداختم!»
مزاحمتی به نام بازاریابی تلفنی
علاوه بر پیامک‌های تبلیغاتی که معترضان و شاکیان زیادی دارد، یکی از مزاحمت‌های مدرن امروزی که ممکن است در هر شرایطی گریبانگیرتان شود، بازاریابی‌های تلفنی است. ممکن است در زمان خواب، جلسه مهم کاری، رانندگی و شرایط مشابه افرادی با شما تماس بگیرند و شرایطی از خدمات یک اینترنت جدید، سیم کارت مشابه شماره شما از اپراتوری متفاوت یا حتی خدماتی از یک شرکت بیمه خودرو را به صورت طوطی‌وار و نامفهوم برایتان توضیح دهند. جالب این‌که عده‌ای از این بازاریابان زمانی‌که با پاسخ منفی شما رو‌به‌رو می‌شوند، در ابتدای تماس، رویکرد مثبت خود را به‌کلی فراموش کرده و با تندی تلفن را روی شما قطع می‌کنند. البته همیشه ماجرا با پاسخ منفی شما و برخورد نه چندان مطلوب بازاریابان ختم نمی‌شود و گاهی شما برای خرید ترغیب می‌شوید، اما متاسفانه عده‌ای خاطرات خوبی از این خریدهای تلفنی هم ندارند. یکی از خریداران شکست خورده در بازاریابی‌های تلفنی در این باره می‌گوید: «مدتی قبل با من تماس گرفتند و گفتند مشابه سیم کارت من از یک اپراتور دیگر موجود است و در صورت نیاز برایم به صورت رایگان ارسال می‌شود. من هم تحت‌تاثیر صحبت‌های خانم بازاریاب قرار گرفتم و خواستم سیم کارت برایم ارسال شود. با این حال وقتی سیم کارت به دستم رسید نه تنها ارسال رایگانی نداشت، بلکه دو رقم از شماره سیم کارت هم با شماره خودم متفاوت بود و شرکت تماس گیرنده بعد از دریافت هزینه، هیچ مسئولیتی را در قبال این اشتباه به گردن نگرفت و حتی برخورد بدی با من داشت.
راهکاری در کار نیست!
با توجه به آنچه گفته شد، کفه ترازو بیشتر به آزاردهنده بودن این پیامک‌ها سنگینی می‌کند تا کارگشا بودن‌شان. با این وجود اما راهکار قاطعی وجود ندارد که بتوان جلوی ارسال آن‌ها را گرفت. تمام سامانه‌ها، دستورها و قوانین تا حدی می‌توانند کمک کننده باشند، اما به هر شکل، باز هم درنهایت راهی برای دورزدن تمام این مسائل پیدا می‌شود و ظاهرا فقط باید سوخت و ساخت و خیلی هم سخت نگرفت و گاهی پیامک‌های محصولات ویژه آقایان، کاشت مو، تورهای مسافرتی به اقصا نقاط جهان و ... را روی موبایل‌مان ببینیم و خودمان آن‌ها را از صندوق دریافتی گوشی‌مان پاک کنیم./
