گزارش اکونومیست از خشکسالی فاجعه‌بار ایران/ در آینده «کمبود آب» آتش جنگ در خاورمیانه را شعله‌ور می کند

به گزارش دیده بان ایران؛ هفته‌نامه اکونومیست در مطلبی به کم‌آبی فاجعه‌بار در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا پرداخته و هشدار داده است که در آینده ممکن است، «کمبود آب» آتش جنگ در خاورمیانه را شعله‌ور کند.

اکونومیست در شماره جدید خود پرونده‌ای مفصل درباره تبعات گرمایش زمین (تغییر اقلیم) گردآوری کرده و در یکی از مقالات آن، به خشکسالی گسترده در خاورمیانه و شمال آفریقا پرداخته و نوشته است: کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا خشکیده‌‌اند، و دولت‌ها نیز ‌اوضاع را بدتر می‌کنند.

بنابر گزارش دیده بان ایران؛ اکونومیست نوشته است؛ پیش‌بینی می شود بارندگی‌ها در بعضی از نقاط به طور ناگهانی کاهش یابد، و کشاورزان ناچار به حفر چاه‌های بیشتر روی آورند، سفره‌های زیرزمینی را تخلیه کنند و به طور بالقوه منجر به آسیب‌های غیرقابل‌جبران زیست‌محیطی  شوند.

برخی مانند اسرائیل و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با این مشکل مقابله کرده‌اند و به نیروگاه های آب‌شیرین‌کن متکی هستند که می‌توانند با انرژی خورشیدی کار کنند و یک متر مکعب آب شیرین (برای 3000 بطری آب کوچک کافی) را با 50 سنت تولید کنند.

بانک جهانی می‌گوید، کشاورزی سهم قریب به اتفاق آب شیرین منابع آب زیرزمینی یا سطحی در سراسر جهان را تشکیل می دهد. سهمی که بالغ بر حدود 70 درصد است و این نسبت در خاورمیانه و شمال آفریقا حتی بیشتر است و به حدود 80 درصد می‌رسد. چگونگی محصولات در مناطق خشک کاملاً به آبیاری بستگی دارد و مقامات می‌گویند که حمایت از کشاورزی، مبنای مهاجرت روستایی است و نیاز به استفاده از ارز سخت برای واردات مواد غذایی را کاهش می‌دهد.

به عنوان مثال، مصر به کشاورزان خود اجازه می‌دهد آبیاری خود را از رود نیل تأمین کنند و صرفاً هزینه پمپاژ آن را می‌دهند. این یارانه ها مدت‌هاست که کشاورزان منطقه را به هدر رفتن آب در مقیاس گسترده ترغیب می‌کند.

هنوز هم رهبران خاورمیانه دوست دارند از آب ارزان به عنوان راهی برای جلب پشتیبانی یا حفظ منافع شخصی استفاده کنند. حاکمیت اردن، یکی از خشک‌ترین کشورهای جهان، از این مسئله برای مقابله با کشاورزان قدرتمند قبایل در دره اردن استفاده می کند.

در ایران برای خنک سازی کارخانه‌های تولید فولاد در اصفهان و دیگر مصارف آبی این استان نه تنها از آب شیرین رودی که در نزدیکی اصفهان است، استفاده می کند، بلکه آب یک رودخانه دیگر را نیز تغییر مسیر داده است. 

اعتراضات ایران، در استان خوزستان، محل زندگی بیشتر اعراب این کشور، رخ داده است. برای دوره‌های طولانی، بیشتر آب شیرین ایران از استان خوزستان عبور می کرد. قدیمی‌ها به یاد می‌آورند که کشتی‌هایی که به آمریکا می‌رفتند از رودخانه کارون عبور می کردند. اما احداث ده‌ها سد، رودخانه‌ها و باتلاق‌های خوزستان را خشک کرده است. ساکنان خشمگین خوزستان، مسئولان را متهم می‌کنند که تعمداً آب را به شهرهای فارس‌نشین مرکزی هدایت می‌کند و قصد دارد برای حفاری بیشتر مخازن نفتی، اعراب را  از زمین‌هایشان دور کند. به همین دلیل معترضین شعار می‌دادند: «نه به مهاجرت اجباری».

ماجرا در عراق نیز تقریباً به همین منوال است، جایی که احداث یک کارخانه بزرگ آب‌شیرین‌کن سال‌ها به تأخیر افتاده است، زیرا گروه‌های حاکم این کشور در مورد اینکه چه کسی اعتبار قرارداد را می‌گیرد، با یکدیگر اختلاف دارند.

جنگ باعث شده است که زیرساخت‌های آب برای برخی از کشورها سخت شود و از آب بعنوان سلاح استفاده می‌شود. جهادگران دولت اسلامی سعی کردند سد فرات را بزنند تا مردم مخالف خود در عراق را تشنه بگذارند. شورشیان مورد حمایت ترکیه در شمال سوریه، کارخانه آبی را که سبد نان رقبا، یعنی کردها را تأمین می‌کرد، متوقف کرده‌اند. گزارشی از دانشگاه صنعا تخمین زده بود که قبل از جنگ داخلی، 70٪ از درگیری‌های روستایی در یمن، با اختلافات بر سر آب آغاز شده است.

آب حتی می‌تواند عامل اصلی درگیری‌های آینده باشد. مصر و سودان با اتیوپی در مورد پر کردن سدی غول پیکر در مسیر رود نیل درگیر هستند. ترکیه و ایران نیز در حال ساخت سدهایی هستند که جریان آب به کشورهای عربی را تخلیه می کند. محاصره غزه توسط اسرائیل تضمین می‌کند که سرزمین فلسطینی وسیله‌ای برای تولید آب آشامیدنی کافی ندارد.

اران فیتلسون از دانشگاه عبری اسرائیل می‌گوید، نمک‌زدایی آب ارزان‌تر از جنگ بر سر آن است. هنوز هم ناآرامی‌های مربوط به آب می‌تواند عواقب جهانی داشته باشد. به عنوان مثال  یمنی‌ها در حال حاضر روستاهای خشک شده را رها می‌کنند.

بدون مشارکت، مدیریت و سرمایه گذاری بهتر، میلیون‌ها نفر از ساکنان منطقه با خطر تبدیل شدن به «پناهندگان اقلیمی» مواجه‌اند