احمد بخشایشی: ایران به دلیل مواجهه با چالش ها و درگیری با آمریکا نیازی به سهم 50 درصدی ندارد/ کشور ما آن زمانی که باید ادعای سهم 50 درصدی میکرد، نکرد/ از گذشته تا به امروز ایران تنها از 13 درصد سهم خود استفاده کرده است

دیده بان ایران_ سپیده اجلالی: روز گذشته  رئیس جمهور در نشست وزرای خارجه پنج کشور ساحلی دریای خزر شرکت کرد و از امضای کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر و شش موافقت‌ نامه در اجلاس آکتائو صحبت کرد و این موافقت ‌نامه‌ها در اجلاس امروز سران خزر امضاء شد. توافق نامه ای که بسیاری از کارشناسان، نمایندگان و مردم از آن به عنوان "ترکمانچای دوم" یاد می کنند.

البته نگرانی های ومردم در این مورد، امری طبیعی است چراکه سهم 50 درصدی ایران از این دریاچه پهناور و ژرف، به 11 تا 13 درصد مبدل خواهد شد و همین مسئله حوجبات تشویش اذهان عمومی را برای حامعه ایران به ارمغان آورده است.

احمد بخشایشی اردستانی، نماینده مردم اضفهان در مجلس نهم در این باره به دیده بان ایران می گوید: بنده معتقدم این قرارداد ترکمانچای نیست. دریاچه مازندران یا دریاچه خزر بین 5 کشور ساحلی اعم از ایران، روسیه، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان تقسیم شده است. در سال 1921 مطابق قراردادهای بین المللی ایران و شوروی سابق به صورت مشترک می توانستند از این دریا استفاده کنند ولی پس از انحلال شوروی سابق و تقسیم شدن آن به چند کشور، در دوران ریاست مرحوم هاشمی جلسه ای برای اولین بار درباره کشورهای پیرامون دریای خزر شکل گرفت که در این جلسه ایران می توانست مطابق قراردادهای 1921 و 1941 ادعا کند که 50 درصد از دریای کاسپبن متعلق به ایران است لذا کشور روسیه باید از سهم خود به 4 کشور دیگر بدهد که چنین ادعای را مطرح نکرد.

وی تصریح کرد: از طرفی هرکشوری که در حاشیه این دریا قرار دارد باید سهم داشته باشد. هدف سه کشور آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان به منظور دستیابی به نفت هستند و روسیه نیز به دنبال گسترش کشتیرانی خود است.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: امروز ایران به دلیل مواجهه با چالش ها و درگیری ها با آمریکا نیازی به سهم 50 درصدی ندارد. از طرفی ایران با داشتن 50 درصد سهم از دریا و یا حتی 20 درصد آن، درواقع خود را نه تنها با آمریکا بلکه با سه کشور دیگر ساحل خزر درگیر کرده است. گفتنی است ایران بیش از 13 درصد از سهم خود از دریا را استفاده نمی کند این موضوع تنها محدود به این زمان نیست پیشتر نیز ایران تنها از 13 درصد سهم خود استفاده می کرد.

بخشایشی خاطرنشان کرد: ایران با امضا کردن قرارداد در روز گذشته در واقع دو کار را انجام داد. اولین مسئله اینکه ایران به لحاظ امنیتی جای پای خود را محکم کرد و با این کار در واقع امنیت خود و سایر کشورهای ساحلی را تامین کرد. (ممکن بود سه کشور طی توافقاتی با آمریکا اقدام به وارد کردن کشتی های نظامی کنند.) از طرفی طی این توافقات (اگر قرارداد بستر و زیربستر نیز به امضا برسد) میزان نفت استخراجی بین طرفین تقسیم خواهد شد.

ضمن اینکه توضیح این مطلب ضروری است که بیشتر نفت و خاویر در دریاچه خزر بین ایران و آذربایجان است.