حسینعلی امیری: سخنان روحانی در مجلس به فضای صحن بستگی دارد

به گزارش دیده بان ایران؛ مخالفان رئیس جمهوری هشدار می‌دهند که او نباید در جلسه سؤال «بگم، بگم» راه بیندازد. حامیان دولت هم می‌خواهند که حسن روحانی وقتی برای پاسخ به سؤالات مخالفانش به مجلس می‌آید، بیشتر از قبل از «پشت پرده‌»ها بگوید. التهاب اینکه روحانی در جلسه سؤال چه خواهد گفت روز به روز در مجلس بیشتر می‌شود. اما آیا کسی می‌تواند پیش‌بینی کند که حسن روحانی چه خواهد گفت؟ دولتی‌ها می‌گویند پاسخ‌ها متناسب با سؤال‌ها خواهد بود. به عبارتی هر چه سؤال‌ها منطقی‌تر باشند، جلسه سؤال از رئیس جمهوری هم آرام‌تر پیش خواهد رفت. این را دیروز حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس جمهوری در گفت‌وگویی با خبرگزاری مهر مطرح کرد. البته رئیس جمهوری نیز در گفت‌و‌گوی تلویزیونی روز 15 مرداد خود همین موضوع را به شکل دیگری مطرح کرده بود. با این توضیحات به نظر می‌رسد برای روشن شدن اینکه جلسه سؤال از رئیس جمهوری چه شکلی به خود خواهد گرفت، باید در انتظار مواردی باشیم که در سؤالات مخالفان دولت مطرح می‌شود.
 همه چیز به سؤالات بستگی دارد
حسینعلی امیری دیروز در پاسخ به این سؤال که با چه تدبیری می‌توان نگرانی‌ها درباره جلسه سؤال از رئیس جمهوری را مرتفع کرد، گفته است: «واژگان و ادبیاتی که نمایندگان سؤال کننده استفاده خواهند کرد و فضایی که آن روز در مجلس ایجاد خواهد شد، همه اینها می‌تواند مؤثر باشد. نباید نوع ادبیات و واژگانی که سؤال کننده‌ها استفاده می‌کنند به نحوی باشد که ایجاد اختلاف کند و پیام ناکارآمدی و انشقاق بین مسئولین جمهوری اسلامی ایران را مخابره کند. امروز به پیام انسجام، اتحاد و کارآمدی نظام نیاز داریم.» او درباره اینکه آیا دولت بنا به افشای برخی از ناگفته‌ها هم دارد یا خیر، توضیح داده است: «من نمی‌دانم فضای آن روز به چه شکلی خواهد بود؛ اما طبیعتاً پاسخ‌های آقای رئیس جمهوری متناسب با واژگان و ادبیاتی خواهد بود که سؤال کنندگان استفاده خواهند کرد و فضایی است که در مجلس شکل می‌گیرد. وقتی سؤالی مطرح می‌شود، رئیس جمهوری حق قانونی دارد که از خود و عملکرد دولتش دفاع کند.» تأکید امیری بر این بود که «بخش قابل توجهی از پاسخ‌های آقای رئیس جمهوری بستگی دارد به اینکه نحوه سؤال و ادبیات و واژگانی که سؤال کنندگان خواهند داشت چه باشد.» حسن روحانی خود نیز پیش‌تر در گفت‌وگوی تلویزیونی که انجام داد، سخنانی نزدیک به همین مضمون را مطرح کرد و گفت: مجلس می‌گوید می‌خواهم طبق قانون عمل کنم؛ اهلاً و سهلاً اشکالی ندارد. ما هم طبق قانون عمل می‌کنیم. هر دو طبق قانون عمل می‌کنیم. بنابراین مجلس سؤال می‌کند و من تذکر قانون اساسی می‌دهم. با هم جلو می‌رویم. روحانی با بیان اینکه من به مجلس رفته و پاسخ می‌دهم و هیچ مشکلی ندارم، گفته بود: «برای من فرصت خوبی به وجود می‌آورد چون گفتن خیلی از حرف‌ها در مصاحبه برای من سخت است اما وقتی یک نماینده‌ای از مجلس شورای اسلامی سؤال کرده، دیگر آن وقت یک شرایطی است که خیلی صریح‌تر می‌توانم حرف بزنم و خیلی چیزها را آنجا می‌شود واضح‌تر به مردم گفت. شاید این سؤال مبارک و برای مردم ما مفید باشد و یکسری اطلاعات و نکاتی که باید به مردم گفته شود در آن فرصت ان‌شاء‌الله گفته شود.» بعد از این سخنان هم محمدحسین فرهنگی، از چهره‌های منتقد دولت در مجلس گفته بود که «به نظر بنده ربطی بین سؤال از رئیس‌جمهوری و سخنان تلویزیونی ایشان با مردم وجود ندارد و هر کدام مسیر خود را دارد.» این یعنی آنکه خود نمایندگان هم در جلسه روز سؤال منتظر فضایی متفاوت هستند.
مخالفان چه خواهند کرد؟
حالا با این موضع‌گیری مشخص که دولتی‌ها سطح چالش پاسخ‌های رئیس جمهوری را منوط به نوع سؤالات می‌دانند این موضوع مطرح می‌شود که آیا منتقدان و مخالفان حسن روحانی در جلسه سؤال از رئیس جمهوری سراغ این دست مباحث خواهند رفت یا خیر؟ جواد کریمی قدوسی، از شناخته شده‌ترین و سرسخت‌ترین مخالفان دولت در مجلس در همین رابطه به «خانه ملت» گفته بود که «سؤال کنندگان بنا دارند سکوت مطلق در صحن مجلس برقرار باشد و سؤال کننده و پاسخ دهنده حرف‌هایشان را بزنند تا نمایندگان بتوانند درخصوص صحبت‌ها فکر کنند.»  اما این تمام ماجرا نیست؛ کریمی قدوسی پیش‌بینی‌هایی هم انجام داده که نمی‌تواند بی جهت باشد. به طور مثال گفته است: «به نظر می‌رسد رئیس جمهوری در صحبت‌هایش به دوقطبی تفکر مقاومت و تفکر صلح و مذاکره بپردازد و ذهن عده‌ای را مجدد منحرف کند.»
او همین طور گفته که رئیس جمهوری «اهل بیان مسائل به زبان پوپولیستی و به حاشیه بردن کشور است» و «ممکن است عده‌ای بخواهند فریاد بزنند و عده‌ای هم ناراحت شوند؛ این موضوع گرد و غبار سیاسی است و برخی می‌خواهند این اتفاق رخ دهد.» در همین حال خبرگزاری فارس هم در گزارشی که روز 16 مرداد منتشر کرد، توصیه طرفداران و حامیان دولت به حسن روحانی بابت گفتن «حقایق» کشور را ترغیب رئیس جمهوری توسط این جریان به «بگم بگم» دانست و نوشت: «مسئولان دولت یازدهم که بشدت با بگم بگم‌های احمدی‌نژاد مخالف بودند و از آن به عنوان وسیله‌ای برای نقد دولت‌های نهم و دهم استفاده می‌کردند؛ این روزها خود دچار تب بگم بگم‌هایی از جنس به موقع جواب می‌دهم، حرف‌هایی می زنم که خیلی‌ها خجل شوند و  به بیان حقایق خواهم پرداخت، شده‌اند.» در همین حال چهره‌های بیشتری از منتقدان و مخالفان دولت، نظیر محمدنبی حبیبی، محمد سلیمانی، محمدحسن ابوترابی و نمایندگانی چون ابوالفضل حسن بیگی، نصرالله پژمانفر، محمدجواد ابطحی، محسن کوهکن و دیگرانی از همین دست هم هشدار داده‌اند که جلسه سؤال از رئیس جمهوری به حوزه «بگم بگم»ها کشیده نشود. مهم‌تر این است که در این توصیه‌ها یک نکته تقریباً مشترک وجود دارد و آن هم اینکه اگر رئیس جمهوری با سؤالی تند و چالش برانگیز در این جلسه مواجه شد، سعی کند چندان روی آن تمرکز نکند. حالا باید دید این توصیه ناظر به قطعی بودن طرح چنین سؤالاتی در آن جلسه خواهد بود یا خیر؟

بایسته‌های جلسه سؤال از رئیس‌جمهوری

علی‎اصغر یوسف‌نژاد
عضو هیأت رئیسه مجلس
تجربه سؤال و استیضاح و همچنین طرح تحقیق و تفحص از سوی نمایندگان مجلس حکایت از این دارد که تاکنون کمتر توانسته‎ایم از ظرفیت‌‌های قانونی این ابزار نظارتی بهره‌‌برداری کرده و به نفع و مصلحت مردم اقدام کنیم. حال که این روزها و پس از برگزاری جلسه استیضاح آقای ربیعی وزیر سابق کار، مجلس آماده میزبانی از رئیس ‎جمهوری و طرح سؤال از وی است، باید دو نکته را مدنظر قرار داد. آنچه که در مواد مختلف قانون و همچنین آیین‌‌نامه داخلی مجلس ذکر شده، تأکید بر این دارد که نماینده سؤال کننده، از همان محورهای از پیش‌تعیین شده، پرسش خود را از وزیر و یا رئیس‌ جمهوری مطرح کند. آنچنان که سؤال از رئیس ‎جمهوری از هم اکنون با پنج محور مشخص است و به موضوعاتی هم پرداخته که در حد وظیفه و مأموریت و مسئولیت شخص رئیس دولت تعیین و اعلام وصول شده است. در طرف مقابل هم، فرد سؤال شونده باید به طور مستند به نمایندگان پاسخ داده و مهم‌تر اینکه این پاسخ‌ها در ارتباط با سؤالات باشد.  با وجود این افرادی از همین الان منتظر بیان ناگفته‎هایی از سوی آقای روحانی هستند و از مضرات و یا منافع آن می‎گویند. بیان این ناگفته‎ها در پاسخ به نمایندگان اگر به نفع و مصلحت مردم باشد و در جهت حل مشکلات مردم طرح شود، هیچ ایرادی بر آن مترتب نیست. البته این امر در مورد نمایندگان هم صدق می‌‌کند. آنها هم خواهند توانست از ناگفته‎هایی که در ارتباط با سؤالات بوده و نفع عامه را در پی دارد بگویند. با این حال، عدول از اخلاق، انصاف، بیان مسائل بی‎پایه و اساس و کذب، حتی اگر مرتبط با موضوع بوده اما ضرورتی برای بیان آن وجود نداشته باشد، جایز نیست. مجلس با توجه به این نکات خود را آماده میزبانی از رئیس‌ جمهوری می‎کند. رئیس ‎جمهوری و نمایندگان، منتخب ملت هستند و قطعاً همکاری این دو می‌‌تواند به نفع مردم و کشور باشد. البته ناگفته نماند که طرح سؤال  یا حتی استیضاح وزیر و نمایندگان، جنبه‎های مثبتی هم دارد، پس سعی نکنیم که تنها بعد منفی آن را ببینیم. این اقدام نمایندگان قطعاً برای مچ‎گیری و ضربه زدن به دولت نیست. برای شفافیت است تا منجر به انضباط و حل مسأله شود. حتی اگر موضوعی نیاز به قانونگذاری دارد، نمایندگان وارد کار شوند و در جهت کمک به دولت بربیایند. دولت هم باید از این موضوع استقبال کند./ایران