شینا انصاری، رئیس سازمان محیط زیست: استفاده از مازوت کمگوگرد تنها یک مُسکن موقت است/ ترابی معاون محیطزیست انسانی: تا سال ۱۴۰۷، تولید همه انواع سوخت در کشور به سطح استاندارد میرسد
مسئولان دولت چهاردهم تأکید دارند که این دولت بهعنوان یکی از راهکارهای کاهش آلودگی هوا، به افزایش میزان تحویل مازوت کمگوگرد به نیروگاهها روی آورده است که میزان انتشار آلایندههای آن از مازوت معمولی کمتر است. با این حال، شینا انصاری، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست در گفتوگو با دیدهبان ایران تأکید دارد: «استفاده از مازوت کمگوگرد فعلاً یک مُسکن موقت است تا در سالهای آینده و با کاهش ناترازی انرژی، رفتهرفته استفاده از سوخت مازوت در نیروگاهها بهطور کامل متوقف شود.» همچنین صدیقه ترابی، معاون محیطزیست انسانی این سازمان با تأکید بر لزوم گسترش بهرهبرداری از انرژیهای پاک برای کاهش مصرف سوختهای فسیلی در سطح کشور، به خبرنگار ما میگوید: «با پیگیریهای سازمان محیطزیست، برنامه مدونی را از وزارت نفت تحویل گرفتهایم که براساس آن باید تا سال ۱۴۰۷، تولید همه انواع سوخت اعم از بنزین، گازوئیل و مازوت در سطح کشور بهطور کامل به سطح استاندارد برسد.»
دیدهبان ایران؛ محمدحسین خودکار: سالهاست که موضوع مازوتسوزی در نیروگاههای ایران به دغدغهای جدی برای افکار عمومی بهویژه فعالان محیطزیست تبدیل شده است؛ اگرچه به گفته مسئولان دولتی، مازوتسوزی در تهران و حومه آن انجام نمیشود، اما طبق اعلام رسمی، حداقل ۱۵ نیروگاه کشور در استانهای مختلف از این سوخت آلاینده استفاده میکنند و در فصل سرد سال، میزان مصرف مازوت در نیروگاههای کشورمان از ۲۱ میلیون لیتر در روز فراتر میرود. نیروگاههای مازوتسوز کشور شامل منتظرقائم کرج، شهید رجایی قزوین، توس مشهد، شهید سلیمی نکا، سهند بناب، نیروگاه تبریز، نیروگاه ایرانشهر، شهید منتظری اصفهان، نیروگاه اصفهان، نیروگاه زرند، نیروگاه بندرعباس، شهید مفتح همدان، بیستون کرمانشاه، رامین اهواز و شازند اراک هستند.
با توجه به تشدید فشار افکار عمومی علیه مازوتسوزی در سالهای اخیر، دولت چهاردهم ابتدا در سال گذشته وعده داد که مازوتسوزی در نیروگاهها را بهطور کامل متوقف میکند، اما وقتی دولتمردان متوجه دشواریهای محقق شدن این برنامه شدند، وعده خود را اینطور تغییر دادند که طی یک برنامه میانمدت، مازوتسوزی در سطح کشور را به حداقل میرسانند و همچنین همه نیروگاههای مازوتسوز را به «مازوت کمگوگرد» یا همان «مازوت کمسولفور» مجهز خواهند کرد. این وعده البته در راستای اجرای یکی از مفاد قانون هوای پاک است که براساس آن، طی یک بازه زمانی پنجساله که از سال ۱۴۰۰ شروع شده، باید سوخت مصرفی تمام نیروگاههایی که از مازوت استفاده میکنند، به مازوت کمگوگرد تغییر پیدا کند.
در ماههای اخیر و همزمان با تشدید بحران آلودگی هوا و کمبود گاز طبیعی به علت افزایش مصرف گاز در بخشهای خانگی و تجاری، رسانههای رسمی دولت بارها اعلام کردهاند که شخص رئیسجمهور دستور داده است که مازوت کمگوگرد به نیروگاهها تحویل داده شود. براساس اظهارات مقام دولتی، این تصمیم با هدف کاهش آلودگی هوا اتخاذ شده و با دستور مسعود پزشکیان و پیگیری شینا انصاری، رئیس سازمان حفاظت محیطزیست اجرایی شده است. براساس این رویکرد، نیروگاهها موظف شدهاند که در فصل سرد سال که مصرف گاز طبیعی در کشور به اوج خود میرسد و ناچار به مصرف سوخت مایع میشوند، حتیالامکان از مازوت کمگوگرد استفاده کنند. در همین راستا وزارتخانههای نفت و نیرو نیز مکلفند که با همکاری یکدیگر، میزان مازوت کمسولفور تحویلی به نیروگاهها را سال به سال افزایش دهند.
در این میان، باید توجه داشت که برخی پالایشگاههای ایران از حدود ۲۰ سال قبل توان تولید مازوت کمگوگرد بهعنوان سوخت مورد استفاده کشتیها را دارند، اما تا قبل از دولت چهاردهم، این سوخت را عمدتاً به شرکتهای کشتیرانی میفروختند، اما از سال گذشته پالایشگاهها مکلف شدهاند که ضمن افزایش میزان تولید مازوت کمسولفور در کشور، بخشی از این سوخت را به نیروگاهها تحویل دهند. البته در حال حاضر، هم تعداد نیروگاههای دریافتکننده مازوت کمگوگرد و هم میزان سوخت تحویلی به آنها کافی نیست، زیرا با وجود این که اکنون روزانه بیش از ۲۱ میلیون لیتر مازوت در ۱۵ نیروگاه کشور مصرف میشود، طبق آمار رسمی اعلامشده توسط صدیقه ترابی، معاون محیطزیست انسانی سازمان محیطزیست، از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا دهم آذرماه، تنها ۳۹۰ میلیون لیتر مازوت کمگوگرد، آن هم فقط به چهار نیروگاه کشور تحویل داده شده است.
همچنین نباید فراموش کرد که مصرف مازوت کمسولفور بهجای مازوت معمولی اگرچه تا حدودی باعث کاهش میزان انتشار آلایندههای هوا در نیروگاهها میشود، اما تنها یک راهکار موقت برای کاهش آلودگی هوا به حساب میآید؛ زیرا با وجود این که کاهش گوگرد موجود در مازوت تا حدی میتواند انتشار دیاکسید گوگرد و بخشی از آلایندههای ثانویه را کاهش دهد، اما مازوت کمسولفور همچنان در زمره آلایندهترین سوختهای فسیلی قرار دارد. اساساً مازوت، چه کمسولفور و چه پرسولفور، محصولی است که برای مصرف محدود در کشتیرانی و برخی صنایع تولید میشود و سوزاندن آن در نیروگاهها، بهویژه نیروگاههایی که در مجاورت کلانشهرها قرار دارند، تأثیر بالایی بر تشدید آلودگی هوا دارد. ضمن این که کاهش گوگرد موجود در مازوت، به معنای حذف ذرات معلق، فلزات سنگین و سایر آلایندههای خطرناک ناشی از احتراق این سوخت آلاینده نیست.
توجه به این نکته نیز ضروری است که اساساً استفاده از مازوت در نیروگاهها در ناترازی انرژی ریشه دارد؛ یعنی وقتی در فصل سرد سال، مصرف گاز در بخشهای خانگی و تجاری افزایش مییابد، دولت ناچار است که برای کاهش احتمال قطع گاز شهروندان، میزان تخصیص گاز طبیعی به نیروگاههای حرارتی را کاهش دهد و بهجای این سوخت، به آنها مازوت تحویل دهد. ریشه معضل ناترازی انرژی نیز به سالها بیتوجهی به توسعه انرژیهای پاک، عدم بهینهسازی مصرف انرژی و فرسودگی زیرساختها بازمیگردد. در چنین شرایطی، استفاده از مازوت کمگوگرد بهعنوان راهحلی موقت و کمهزینه روی میز دولت چهاردهم قرار گرفته است.
دیدهبان ایران در همین راستا از شینا انصاری، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست و صدیقه ترابی، معاون محیطزیست انسانی این سازمان پرسیده است که آیا سوزاندن مازوت کمگوگرد در نیروگاهها یک راهحل موقت است یا جزو برنامه بلندمدت دولت قرار دارد و اگر دستگاه اجرایی میخواهد که استفاده از مازوت در نیروگاهها را در درازمدت بهطور کامل متوقف کند، چه راهکارهای جایگزینی برای تأمین برق کشور، در دستور کار قرار داده است.
استفاده از مازوت کمگوگرد راهکاری موقت است که بخشی از آلایندگی نیروگاهها را کاهش میدهد
شینا انصاری، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست در پاسخ به این پرسش که از نظر دولت چهاردهم، استفاده از مازوت کمسولفور بهجای مازوت معمولی در نیروگاهها، یک راهحل بلندمدت محسوب میشود یا تنها یک مُسکن موقت، به دیده بان ایران گفت: استفاده از مازوت کمگوگرد فعلاً یک مُسکن است تا در سالهای آینده و با کاهش ناترازی انرژی، رفتهرفته استفاده از سوخت مازوت در نیروگاهها بهطور کامل متوقف شود. از نظر سازمان محیطزیست باید سوخت مناسب به همه نیروگاهها تحویل داده شود، اما در حال حاضر، استفاده از مازوت کمگوگرد میتواند بخشی از آلایندگی نیروگاههای مازوتسوز را کاهش دهد.
وی افزود: اساساً استفاده از سوختهای فسیلی حتی گاز طبیعی، مقداری آلودگی تولید میکند و علاوه بر آلودگی هوا، منجر به انتشار گازهای گلخانهای میشود و بر تغییرات اقلیمی تأثیر میگذارند. بنابراین کشورهای پیشرفته در حال حرکت به سمت توسعه استفاده از انرژیهای پاک هستند. در دولت چهاردهم نیز بهطور جدی موضوع بهرهبرداری از انرژیهای تجدیدپذیر در دستور کار قرار گرفته و خوشبختانه استفاده از انرژیهای پاک با سرعت مناسبی در حال پیشرفت است؛ به نحوی که در دولت کنونی، میزان بهرهبرداری از انرژیهای تجدیدپذیر به شکل قابل توجهی از دولتهای قبلی بیشتر شده است.
برنامه بلندمدت دولت، گسترش استفاده از انرژیهای پاک برای تولید برق است
صدیقه ترابی، معاون محیطزیست انسانی سازمان حفاظت محیطزیست نیز در گفتوگو با خبرنگار دیدهبان ایران، اظهارات رئیس سازمان بر لزوم گسترش بهرهبرداری از انرژیهای پاک برای کاهش مصرف سوختهای فسیلی در سطح کشور را تأیید کرد و گفت: با توجه به شرایطی که در سال گذشته برای تولید برق در کشورمان اتفاق افتاد که البته در سالهای قبل هم وجود داشت، دولت به سمت توسعه بهرهبرداری از انرژیهای تجدیدپذیر رفته است. دولت چهاردهم در این زمینه برنامهریزی مناسبی انجام داده و مصمم به گسترش استفاده از انرژیهای پاک است و هرچقدر بتوانیم در این حوزه پیشرفت بیشتری داشته باشیم، میتوانیم امیدوار باشیم که وابستگی ما به سوختهای فسیلی برای تولید برق و دیگر مصارف حوزه انرژی، کمتر شود.
این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیطزیست خاطرنشان کرد: با گسترش بهرهبرداری از انرژیهای پاک برای تولید برق، امیدواریم که بتوانیم طی یک برنامه بلندمدت، ابتدا استفاده از سوخت مایع و بعد استفاده از سایر سوختهای فسیلی را در نیروگاهها کمتر کنیم و به این سمت حرکت کنیم که تولید برق و دیگر انرژیها را از طریق انرژیهای تجدیدپذیر انجام دهیم. اساساً استفاده هرچه بیشتر از انرژیهای تجدیدپذیر، مهمترین راهکار پایدار و درازمدت برای رفع ناترازی انرژی در کشور محسوب میشود.
پیگیری سازمان محیطزیست از وزارت نفت برای سرعتبخشی به تولید سوختهای استاندارد
ترابی در پاسخ به سوالی آخرین وضعیت اجرای برنامه پنجساله مجهز کردن همه نیروگاههای کشور به مازوت کمگوگرد، به دیده بان ایران گفت: در قانون هوای پاک، برنامهای برای تولید انواع سوختهای استاندارد که یکی از آنها مازوت کمسولفور است، پیشبینی شده است. با توجه به تصویب قانون هوای پاک در سال ۱۳۹۶، باید تا امروز این اتفاق در کشورمان رخ میداد، اما به دلایل مختلف از جمله تحریمها و نیاز به سرمایهگذاری برای توسعه و بهروزرسانی فناوریهای مرتبط با تولید سوخت در کشور، هنوز این امکان فراهم نشده است که بتوانیم همه انواع سوختها را بهطور کامل و صد درصد به سوخت استاندارد تبدیل کنیم.
وی در پایان تصریح کرد: با پیگیریهای سازمان محیطزیست، برنامه مدونی را از وزارت نفت تحویل گرفتهایم که براساس آن باید تا سال ۱۴۰۷، تولید همه انواع سوخت اعم از بنزین، گازوئیل و مازوت در سطح کشور بهطور کامل به سطح استاندارد برسد. دولت در کنار تلاش برای گسترش بهرهبرداری از انرژیهای پاک، بر لزوم استاندارد کردن تولید سوختهای فسیلی نیز تأکید دارد و تلاش میکند هرچه سریعتر این برنامه اجرایی شود.
منبع: دیدهبان ایران
