نشانههای خونی ممکن است ابتلای به اماس را تا هفت سال پیش از بروز علائم پیشبینی کنند
پژوهشگران نشانههایی از پروتئینهای خونی یافتهاند که میتوانند بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) را تا هفت سال پیش از ظاهر شدن علائم آن آشکار کنند.
به گزارش سایت دیده بان ایران و به نقل از .sciencealert؛ شناسایی علائم هشداردهندهی زودهنگام به این معناست که فرصتهای بیشتری برای درمان یا پیشگیری از اماس فراهم میشود و همچنین درک عمیقتری از نحوهی آغاز این بیماری بهدست میآید.
این بیماری مزمن، غیرقابلدرمان و خودایمنی است؛ یعنی سیستم ایمنی بدن به مغز و نخاع حمله میکند و میتواند طیف وسیعی از مشکلات ناتوانکننده ایجاد کند، از جمله اختلال در حافظه، حرکت، بینایی، خلقوخو و احساس درد
مطالعهای با یافتههای چشمگیر
در پژوهشی که توسط محققان دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو (UCSF) انجام شد، نشانههای آسیب مغزی چندین سال پیش از بروز علائم بیماری شناسایی گردید—دورهای که میتواند «پنجرهی طلایی» برای درمان زودهنگام و حمایت مؤثرتر باشد.
دکتر احمد عبدالحق، عصبشناس از UCSF، میگوید: «ما فکر میکنیم پژوهش ما فرصتهای بیشماری برای تشخیص، پایش و حتی درمان احتمالی اماس فراهم میکند.
این یافتهها میتوانند درک و مدیریت این بیماری را دگرگون کنند.»
پژوهشگران دادههای حاصل از نمونههای خون کارکنان نظامی آمریکا را بررسی کردند. از میان آنها، ۱۳۴ نفر بعدها به اماس مبتلا شدند. در این بررسی بیش از ۵ هزار پروتئین مورد مطالعه قرار گرفت تا مشخص شود آیا الگوهای زودهنگام قابلتوجهی در این گروه وجود دارد یا نه.
نتایج نشان داد که سطح پروتئین MOG (مایلین الیگودندروسیت گلیکوپروتئین)، بهطور میانگین هفت سال پیش از آغاز علائم بیماری بهشدت افزایش مییابد.
از آنجا که MOG در محافظت از پوشش عصبی نقش دارد، این یافته نشان میدهد که لایههای محافظ سیستم عصبی مدتها پیش از بروز علائم بالینی مورد حمله قرار میگیرند.
حدود شش سال پیش از بروز علائم، سطح پروتئین NfL (نوروفیلامنت لایت چین) نیز افزایش یافت—که نشانهای شناختهشده از آسیب به سیستم عصبی است.
این موضوع حاکی از آن است که بیماری ابتدا به پوشش محافظ اعصاب حمله میکند و سپس خود سلولهای عصبی را هدف قرار میدهد.
پروتئین دیگری که افزایش زودهنگام نشان داد، اینترلوکین-۳ (IL-3) بود—مولکول پیامرسانی که سلولهای ایمنی را به نواحی درگیر بیماری جذب میکند.
امید به آزمایش خون تشخیصی
با ترکیب ۲۱ پروتئین که بیشترین تغییرات زودهنگام را نشان دادند، پژوهشگران معتقدند میتوان آزمایش خونی دقیقی برای شناسایی اماس پیشبالینی طراحی کرد.
در مقالهی منتشرشده در مجلهی Nature Medicine آمده است:
«ما یک پنل نشانگر زیستی پروتئینی پیشنهاد میکنیم که میتواند بیماران در مرحلهی پیشبالینی اماس را از افراد سالم متمایز کند، البته به شرط تأیید در مطالعات آینده.»
پژوهشگران تأکید میکنند که انجام مطالعات بعدی ضروری است، زیرا این آزمایشها بر پایهی نمونههای خون گروه کوچکی از نیروهای ارتش انجام شدهاند و لازم است بر روی گروههای بزرگتر و متنوعتر تکرار شوند.
علاوه بر این، روند پیشرفت بیماری در هر فرد ممکن است متفاوت باشد و زمانبندی یکسانی نداشته باشد.
نگاهی تازه به روند شکلگیری اماس
این پژوهش، علاوه بر ارائهی ابزارهای تشخیص زودهنگام، درک تازهای از ترتیب و زمانبندی آسیبهای ناشی از اماس فراهم میکند—اینکه چه نوع آسیبی ابتدا رخ میدهد و بیماری چگونه پیش میرود.
در نهایت، این دانش میتواند به شناسایی دقیقتر عوامل خطر اماس منجر شود و حتی شاید راه را برای جلوگیری از پیشرفت بیماری سالها پیش از تشخیص بالینی هموار کند.
دکتر آری گرین، عصبشناس UCSF، میگوید:
«اکنون میدانیم که اماس مدتها پیش از بروز علائم بالینی آغاز میشود.
این آگاهی، امکان واقعی پیشگیری از اماس—یا دستکم محافظت از بیماران در برابر آسیبهای بیشتر—را فراهم میکند.»