بحران بازار برنج از کجا نشأت می‌گیرد؟/ ۶۰۰ هزار تن برنج پشت دیوار بوروکراسی/ نیاز سالانه کشور چقدر است؟
مرکز آمار ایران گزارش داده، قیمت برنج در یک‌سال گذشته بیش از ۱۴۶ درصد رشد کرده و به طور میانگین از ۱۲۰ هزار و ۵۲۲ تومان در شهریور سال گذشته به ۳۲۴ هزار و ۹۱۷ تومان در شهریور امسال افزایش پیدا کرده است
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ گزارش‌های میدانی نیز نشان می‌دهد که در آستانه نیمه مهرماه، قیمت برنج ایرانی در بازار کیلویی ۳۳۰ تا ۳۴۰ هزار تومان به مصرف‌کنندگان عرضه می‌شود. علاوه بر آن برنج‌های خارجی نیز با افزیش قیمت جدی مواجه بوده‌اند. به طور مثال برنج پاکستانی که کیلویی ۶۰ هزار تومان بود اکنون بیش از ۱۰۰ هزار تومان عرضه می‌شود.
گفته می‌شود علت این افزایش قیمت، کاهش واردات این محصول است، زیرا تقاضا برای آن در بازار وجود دارد. افزایش چشمگیر قیمت برنج در بازار، زنگ هشدار را برای تأمین این کالای اساسی به صدا درآورده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد، امسال میزان تولید برنج در کشور حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن است که یک میلیون تن نسبت به سال گذشته کاهش داشته است. در شرایطی که تولید داخلی با کسری قابل‌توجه مواجه است، موانع بوروکراتیک بر سر راه واردات، بازار را بیش از پیش تحت فشار قرار داده و تهدیدی برای امنیت غذایی و قدرت خرید مردم محسوب می‌شود.
کشور نیازمند واردات حداقل
۱.۶ میلیون تن برنج
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران در گفت‌وگو با «ایران» عنوان کرد: «با شفاف شدن آمار واقعی تولید برنج داخلی و همچنین تبیین چند باره مشکلات پیش روی واردات برنج، مشخص شد که حداکثر ظرفیت تولید برنج کشور ۱.۶ میلیون تن است و تقریباً معادل همین عدد نیز باید برنج وارد کشور شود تا پاسخگوی نیاز داخلی باشد و بازار به تعادل و ثبات برسد.»
مسیح کشاورز افزود: «مهم‌ترین مشکلات واردکنندگان برنج در حال حاضر عدم نظر دستگاه در تخصیص ارز، ارزش‌گذاری ارزی و ریالی غیرواقعی، عدم ثبت‌سفارش یا انجام آن با تأخیر و به صورت قطره‌چکانی و رسوب بخشی از محصول وارد شده در گمرکات است.»
وی اظهار کرد: «برای رفع مشکلات موجود در این بخش باید دولت و بخش خصوصی تعامل بیشتری داشته باشند تا موجب اتخاذ تصمیماتی شود که واردات برنج را سرعت بخشد. زیرا واردات یک فرآیند است که اگر بخش‌های مقدم (اقداماتی که دستگاه‌های دولتی باید انجام دهند) اجرایی نشود، عملیاتی کردن قسمت‌های مؤخر با مشکل جدی مواجه می‌شود.»
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران به ورود سازمان بازرسی کل کشور به پرونده برنج اشاره و تصریح کرد: «حضور مستقیم و نظارت میدانی این سازمان می‌تواند به بهبود شرایط و کاهش مشکلات کمک قابل‌توجهی کند. این سازمان باید علاوه بر نظارت بر بخش خصوصی، بر عدم انجام تکالیف قانونی توسط وزارت جهادکشاورزی و بانک مرکزی همچنین سازمان برنامه و بودجه توجه کند.»
کنترل قیمت برنج داخلی با واردات
وی ارزش‌گذاری برنج‌های وارداتی را از مقدماتی‌ترین مراحل واردات دانست و گفت: «برنج‌های سفید پاکستانی و برنج‌های سفید بخارپز هندی از مرغوب‌ترین انواع برنج و رقیب جدی برنج ایرانی هستند. به طوری که هر زمان در بازار با کمبود برنج ایرانی مواجه می‌شویم، این نوع محصولات وارداتی به صورت مکمل در بازار عمل کرده و با جبران کسری برنج داخلی از افزایش قیمت آن جلوگیری می‌کند.»
کشاورز تأکید کرد: «یکی از معضلات جدی پیش روی واردات، تأمین ارز است که در این زمینه از دولت درخواست داریم با تخصیص ارز ترجیحی از غیرواقعی شدن قیمت این محصول در بازار جلوگیری کند. علاوه بر آن یکی از دلایل افزایش قیمت برنج‌های وارداتی مربوط به رسوب بخشی از محصول در گمرکات است که تجار مجبور می‌شوند هزینه تأخیر و دموراژ این بخش را نیز پرداخت کنند و همین امر قیمت تمام‌شده برنج خارجی را افزایش می‌دهد. بنابراین درخواست داریم شرایط را به گونه‌ای مهیا کنند که تحمیل صدور ثبت‌سفارش در ازای تحویل برنج‌های رسوبی به شرکت بازرگانی سریع‌تر عملیاتی شود.»
