مردم می گویند چهارشنبه سوری امسال فرق خواهد داشت/ پروفسور باهر: رسانه ملی آیین های سنتی اقوام را نمایش دهد

دیده بان ایران- نوگل تاجدوزیان: همه ساله با نزدیک شدن به روزهای پایانی اسفند، بیشتر رسانه ها با یادآوری خطرات  آتش بازی آخرین چهارشنبه سال به مردم توصیه می کنند که مراقب رفتار فرزندان خود باشند. مراسم چهارشنبه سوری که سالهاست مردم دیگر آنرا با نام «چهارشنبه سوزی» یاد می کنند.

 اما چهارشنبه سوری امسال با سال های گذشته فرق می کند. بسیاری از جوانان و نوجوان هایی که مدت ها قبل از مراسم چهارشنبه آخر سال در تدارک اسبابش بودند, اینبار  بعد از حادثه تلخ پلاسکو به آتش نشان ها قول دادند که حداقل امسال «تیر و ترقه» در نکنند.!

به همین دلیل آنها با کمک برخی از شهروندان به دلیل اینکه آتش نشانان ماموریت کمتری در روزهای پایانی سال داشته باشند کمپین مردمی  #من_آتش_نشان_هستم را راه اندازی کرده و در شبکه های اجتماعی هم دست به دست، این کمپین را پخش کردند و همه قول دادند که بعد از حادثه پلاسکو چهارشنبه سوری بی خطری خواهیم داشت و با جان آتش نشان ها بازی نخواهیم کرد.

ایرانیان آخرین سه شنبه سال خورشیدی را با بر افروختن آتش و پریدن از روی آن به استقبال نوروز می‌روند. در ایران رسم است که پیش از غروب آفتاب، هر خانواده بوته‌های خار را که از پیش فراهم کرده‌اند را روی زمین کنار هم می‌گذارند و با غروب آفتاب زن و مرد،  پیر و جوان دور هم جمع می شوند و بوته‌ها را آتش می‌زنند و هر کدام سه بار از روی بوته‌های افروخته شده می‌پرند، تا ضعف و زردی ناشی از غم  را از خود جدا کنند و شادی را به زندگی خود بیاورند. مردم در حال پریدن از روی آتش شعارهای «زردی من از تو، سرخی تو از من» را زمزمه می‌کنند و برای برآورده شدن آرزوهایشان از روی بوته‌های افروخته شده می‌پرند.

 تمامی آیین‌هایی که مردم ایران، امروزه اجرا می کنند رفتاری خشونت آمیز و مغایر با عرف جامعه شده است و آنچه که امروزه در چهارشنبه سوری شاهد هستیم، در هیچ کدام از این آیین‌ها دیده نمی‌شود. در گذشته افراد برای سلامتی بخشیدن به روح و جان خود و دیگران آتش می‌افروختند، اما امروزه با روشن کردن آتش، مواد محترقه و منفجره سلامتی مردم را هدف می‌گیرند و آیین چهارشنبه سوری را به این صورت اجرا می کنند.

انفجار ساختمان پلاسکو در روزهای پایانی سال و از خود گذشتگی وشهامت و به دنبال آن شهادت آتش نشان ها در شبکه های مجازی بسیار سرو صدا کرد و ازصبح روز یکم دی ماه 95، کمپین مردمی " من آتش نشان هستم" به منظور همدردی با آتش نشانان راه اندازی شد و برخی کاربران در شبکه های مجازی از جمله اینستاگرام و توییتر؛ بعد از حادثه پلاسکو، شهروندان  به منظور همدردی با آتش نشانان و خانواده های آنها به این کمپین پیوستند.

رامبد جوان از جمله نخستین هنرمندی بود که با همراه شدن با این کمپین با آتش نشانان همراه شد و همچنین برخی از مسئولان از جمله رییس سازمان صدا و سیما در کمپین مردمی " من آتش نشان هستم" صبح روز بعد از حادثه پلاسکو به این کمپین پیوست و در همین راستا، تعدادی از دانش آموزان مدارس با هم عهد بستند که در این روز رفتار پر خطر نخواهد داشت.

اما از سوی دیگر عده‌ای دیگر از افراد سودجو برای منفعت و از دست ندادن بازار خود مواد محترقه و منفجره را با وسعت بیشتری در سطح شهر به فروش می‌رسانند، شاید بازی با مواد محترقه برای نوجوانان جذاب باشد اما خانواده‌ها باید فرزندانشان را از خطرات استفاده از ابزارهای پرخطر چهارشنبه‌سوری آگاه کنند زیرا خطرات این روز نه تنها خانواده‌ها را بلکه جامعه را تهدید می کند.

همچنین آیت‌الله مکارم شیرازی هم طی صدور فتوایی با اشاره به اینکه خرید و فروش مواد منفجره‌ای که در چهارشنبه‌سوری استفاده می‌شود را حرام اعلام کرد و اظهار داشت: مردم مراقب باشند که عیدشان را به عزا تبدیل نکنند.

تا کنون هنرمندان و ورزشکارانی با انتشار تصویری از خود، شهروندان را به کمپین «نه_به_چهارشنبه_سوری_خطرناک» دعوت کردند و از شهروندان خواستند که با آنان همراه شوند وهمه اقشار مختلف جامعه به دنبال این هستند که نوجوانان را به پرهیز از استفاده از مواد منفجره در این روز ترغیب کنند.

ازهمین روی «حسین باهر» استاد جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی در گفت و گو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران؛ در پاسخ به این سوال که آیا عملکرد آتش نشان ها در حادثه پلاسکو بر رفتار شهروندان در روزهای پایانی سال به خصوص در روز چهارشنبه سوری تاثیر گذار بوده است، یا خیر؛ اظهار کرد: « جانفشانی آتش نشان ها و عملکرد آنها در حادثه تلخ پلاسکو بر رفتار شهروندان بسیار تاثیرگذار بوده است و شهروندان با شعار چهارشنبه سوری بدون ترقه در روزهای پایانی سال بسیار تحت تاثیر رفتار آتش نشان ها قرارگرفتند و امیدوارم این تحت تاثیر قرار گرفتن مردم همیشگی باشد.»

وی با اشاره به رسم های چهارشنبه سوری خاطرنشان کرد: «پریدن از روی آتش و استفاده از مواد محترقه در سال های اخیر تبدیل به مسأله ای مشکل آفرین برای خانواده های ایرانی شده و هر ساله جراحات زیادی در پی داشته است و به نظر من مهمترین علت وجود برخی معضلات ناشی از چهارشنبه سوری در کشور آگاهی نداشتن مردم و کمبود فضای فرهنگی تفریحی می باشد.»

 پروفسور باهر افزود: «جوانان توجه داشته باشند، شادی چهارشنبه سوری را با استفاده از وسایل غیر مجازو غیر قانونی، برای خود و خانواده هایشان تلخ و نامطلوب نکنند، انشالله شهروندان شعار "چهارشنبه سوری بدون ترقه" را همیشه به یاد داشته باشند.»

این استاد دانشگاه تصریح کرد: «خانواده ها باید این روزها برخورد خشن و نامناسبی با جوانان خود نداشته باشند بلکه تمهیداتی نظیر مکان مناسب برای آتش بازی جوانان درنظر بگیرند و نیروهای پلیس هم در آن مکان همکاری های لازم را به عمل بیاورند. به طور مثال؛ چند سال پیش متولیان امور در روز چهارشنبه سوری با جوانان برخوردهای خشن می کردند و به همین دلیل جوانان از پنجره های ساختمان مواد محترقه را به بیرون پرت می کردند و حالا که امسال همان جوان ها تصمیم گرفتند که چهارشنبه سوری بدون ترقه و آتش بازی را تجربه کنند با آنها با مهر و محبت رفتار کنید تا این رفتار آنها تداوم پیدا کند.»

وی در پاسخ به این سوال که برای اینکه رفتار شهروندان در این روزها تداوم داشته باشند، به نظر شما چه تدابیری باید اندیشیده شود، گفت: «رسانه ملی باید آداب و رسوم چهارشنبه سوری را در بین اقوام مختلف نشان دهد و همچنین هرساله باید حادثه تلخ پلاسکو را به شهروندان یادآوری کنیم تا فراموش نکنند که چه اتفاق تلخی برای آتش نشان های سرزمینمان رخ داده است و در روزهای پایانی سال از بروز هرگونه حادثه در جامعه بپرهیزیم.»