۴ عنصر جرم در مصاحبه علی مطهری

به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛محمد هادی جعفرپور وکیل دادگستری در یادداشتی برای دیده بان ایران به تشریح حقوقی مصاحبه علی مطهری پرداخت. انتشار مطلب اخیر آقای علی مطهری، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، در خصوص موضوع ساخت سلاح هسته‌ای توسط ایران، از منظر حقوق کیفری قابل بررسی است.

مطابق تبصره ۱ ماده ۷۳۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات – جرایم رایانه‌ای):

«چنانچه داده‌های سری به نحوی افشا یا در دسترس غیر قرار گیرد که به امنیت کشور یا منافع ملی لطمه وارد کند، مرتکب به عنوان جاسوسی رایانه‌ای مستحق کیفر خواهد بود.»

۱. مفهوم داده‌های سری

به استناد قوانین و آیین‌نامه‌های مرتبط، داده‌های سری عبارت‌اند از اطلاعاتی که دارای طبقه‌بندی «محرمانه»، «سری» یا «به کلی سری» هستند و افشای آن‌ها می‌تواند تهدیدی جدی علیه امنیت داخلی یا خارجی، تمامیت ارضی، استقلال یا منافع ملی محسوب شود.

۲. عنصر مادی جرم

انتشار یا در دسترس قرار دادن این داده‌ها از طریق رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی، مشمول بستر رایانه‌ای تلقی می‌شود و می‌تواند تحقق جرم جاسوسی رایانه‌ای را به دنبال داشته باشد.

۳. عنصر معنوی جرم

برای تحقق جرم، وجود سوءنیت عام (علم به سری بودن اطلاعات) و در مواردی سوءنیت خاص (قصد لطمه زدن به امنیت کشور) لازم است.

۴. مسئولیت کیفری

انتشار چنین مطالبی – حتی اگر توسط افراد صاحب‌منصب یا مقامات سابق باشد – در صورت احراز سری بودن داده‌ها و اثبات لطمه به امنیت یا منافع ملی، می‌تواند موجب تعقیب کیفری و مجازات قانونی گردد. لذا

اگرچه نقد سیاسی یا اظهار نظر در حوزه سیاست خارجی و دفاعی فی‌نفسه جرم محسوب نمی‌شود، اما چنانچه این اظهارات متضمن افشای اطلاعات طبقه‌بندی‌شده یا حساس باشد، مشمول جرم جاسوسی رایانه‌ای موضوع ماده ۷۳۱ خواهد بود و دادسرا می‌تواند بر اساس مصالح عالی کشور به تعقیب آن اقدام کند.