فواد ایزدی، تحلیلگر سیاست خارجی: ممکن است آمریکا، حتی وسط مذاکرات به ایران حمله می‌کند/ در صورت رسیدن به توافق جدید، تحریم‌های نفتی و بانکی برداشته نخواهد شد/ در باغ سبزی که ترامپ از توافق به ایرانی‌ها نشان می‌دهد، دروغ است

دیده بان ایران؛ فواد ایزدی، تحلیلگر سیاست خارجی با تاکید بر این که در باغ سبزی که ترامپ از توافق احتمالی به ایرانی‌ها نشان می‌دهد، دروغ است، به دیده‌بان ایران گفت: جریان‌های ضد ایرانی در آمریکا طی ۱۰ سال اخیر تلاش‌های زیادی را در کنگره و قوه مجریه ایالات متحده انجام داده‌اند که دوباره تجربه برجام تکرار نشود و حتی در صورت رسیدن به توافق جدید، گشایش‌های مختصر بعد از برجام برای ایران ایجاد نشود. در سال‌های اخیر، قوانین جدیدی در آمریکا به تصویب رسیده است که نهادهای بانکی و نفتی ما هم به خاطر مسائل هسته‌ای و هم به دلایل دیگر تحریم شده است؛ بنابراین حتی اگر توافق هسته‌ای جدیدی حاصل شود، بازهم تحریم‌هایی که آمریکایی‌ها به بهانه‌های دیگر وضع کرده‌اند، مانع از برداشته شدن تحریم‌های نفتی و بانکی ایران می‌شود.

وی افزود: اگر کسی به خاطر دور کردن سایه جنگ پای میز مذاکره بنشیند، قطعا دچار خطای راهبردی شده است، چون جنگ و مذاکره هیچ ربطی به هم ندارند. آمریکایی‌ها هر زمان که احساس کنند حمله به ایران هزینه بالایی برایشان ندارد، ممکن است حتی وسط مذاکرات یا قبل یا بعد از توافق حمله کنند، مثل کاری که با لیبی کردند. اساسا ملاک شروع یا عدم شروع جنگ برای آمریکا، برآورد هزینه‌های احتمالی آن است، نه این که با طرف مقابل در حال مذاکره است یا خیر. ما با طرفی مواجه هستیم که اگر احساس کند هزینه حمله به ایران اندک است، حتی ممکن است در میانه مذاکرات حمله کند.

دیده‌بان ایران؛ محمدحسین خودکار: ایران و آمریکا در هفته‌های اخیر با میانجیگری عمان روند مذاکرات غیرمستقیم را آغاز کرده‌اند و با وجود این که انتظار می‌رفت دور چهارم این مذاکرات روز شنبه در پایتخت ایتالیا برگزار شود، روز پنجشنبه بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان از این خبر داد که برگزاری این دور از گفت‌وگوهای دو طرف به تعویق افتاده است؛ اگرچه او دلایل لجستیکی را عامل اصلی تاخیر در برگزاری دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا اعلام کرد، اما به نظر می‌رسد که مسائل سیاسی و اختلاف درباره جزئیات فنی بر احتمال رسیدن دو طرف به توافق سایه افکنده است.

در این میان، برخی تحلیلگران معتقدند که بزرگترین اختلاف میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده که می‌تواند مانع رسیدن آن‌ها به توافق هسته‌ای جدیدی شود، مسأله غنی‌سازی است؛ به نحوی که برخی مقامات آمریکایی خواستار برچیدن کامل تأسیسات غنی‌سازی ایران شده‌اند، برخی دیگر تاکید دارند که ایران باید سوخت هسته‌ای غنی‌شده را از سایر کشورها وارد کند و بعضی دیگر هم می‌گویند اگر نظارت‌های شدیدی اعمال شود، جمهوری اسلامی می‌تواند اورانیوم را به میزان ۳.۶۷ درصد غنی کند. ایران نیز در شرایطی که براساس گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال حاضر حدود ۲۷۵ اورانیوم ۶۰ درصد در اختیار دارد، تاکید کرده که حفظ برنامه غنی‌سازی در داخل کشور، یکی از مهمترین خطوط قرمزش در گفت‌وگوهای هسته‌ای است.

از سوی دیگر، به نظر می‌رسد که تشدید درگیری بین یمن با آمریکا و رژیم اسرائیل نیز گفت‌وگوهای هسته‌ای جمهوری اسلامی با ایالات متحده را تحت تاثیر قرار داده است و در شرایطی که دو طرف پای میز مذاکره هستند، مقامات آمریکایی هم‌سو با مقامات اسرائیلی، ایران را به عنوان حامی اصلی حوثی‌های یمن (جنبش انصارالله) معرفی می‌کنند و جمهوری اسلامی را مقصر متوقف نشدن حمله‌های موشکی یمنی‌ها می‌دانند و به همین دلیل، کشورمان را به حمله نظامی تهدید می‌کنند. در همین راستا، برخی تحلیلگران معتقدند تا زمانی که سطح تنش‌ها در یمن به طور محسوسی کاهش پیدا نکند، امکان امضای توافق میان ایران و آمریکا وجود نخواهد داشت.

مذاکرات احتمالا در هفته آینده از سر گرفته می‌شود

در چنین شرایطی از فواد ایزدی، تحلیلگر سیاست خارجی و کارشناس مسائل بین‌الملل درباره علل به تعویق افتادن دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا پرسیدیم و او نیز در گفت‌وگو با خبرنگار دیده‌بان ایران توضیح داد: به نظر می‌رسد مشکل اصلی ناشی از اختلافی است که در داخل دولت ترامپ وجود دارد و از مصاحبه اخیر رئیس‌جمهور آمریکا با شبکه NBC این‌طور برمی‌آید که آن‌ها در حال حل مشکلات داخلی خودشان هستند و احتمالا به میز مذاکرات بازخواهند گشت. البته اساسا نمی‌توان به مواضع سیاستمداران آمریکایی به‌ویژه ترامپ اعتماد کرد، اما به نظر می‌رسد که دور چهارم مذاکرات به‌زودی برگزار خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: تیم مذاکره‌کننده ایران آماده بود که شنبه همین هفته در شهر رم حضور پیدا کند و اگر طرف مقابل آمادگی داشته باشد، این احتمال وجود دارد که مذاکرات در هفته آینده، از سر گرفته شود.

جریان‌های ضد ایرانی در آمریکا می‌خواهند تجربه برجام دوباره تکرار نشود

ایزدی در پاسخ به این سوال که آیا احتمال رسیدن ایران و آمریکا به توافق جدید وجود دارد یا خیر، اظهار داشت: در حال حاضر سوال اصلی این نیست که در نهایت توافق انجام می‌شود یا نه، چون به هر حال، دو طرف یک بار با یکدیگر توافق کرده‌اند و ممکن است بازهم این کار را انجام دهند، آمریکایی‌ها نشان داده‌اند که اگر امتیازات کافی بگیرند، توافق می‌کنند. سوال اصلی این است که اگر توافق انجام شود، به چه درد مردم ایران می‌خورد. باید توجه داشت که اکنون حدود ۱۰ سال از امضای برجام می‌گذرد و طی این مدت، جریان‌های ضد ایرانی در آمریکا فرصت داشتند کارهایی را انجام دهند که مطمئن شوند در صورت رسیدن به توافق جدید، گشایش‌های مختصری هم که بعد از برجام برای ایران ایجاد شد، تکرار نمی‌شود؛ زیرا این جریان‌ها از همین گشایش‌های اندک ناراحت بودند و می‌خواستند فشار بر ایران حتی در صورت امضای توافق با آمریکا حفظ شود.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: جریان‌های ضد ایرانی در آمریکا توانمند هستند و منابع مالی و نیروهای انسانی زیادی را در اختیار دارند. آن‌ها طی ۱۰ سال اخیر تلاش‌های زیادی را در کنگره و قوه مجریه ایالات متحده انجام داده‌اند که دوباره تجربه برجام تکرار نشود؛ مثلا بعد از برجام، تحریم‌های شرکت ملی نفت و بانک مرکزی ایران چون به دلایل هسته‌ای تحریم شده بودند، برای مدتی معلق شد، اما اکنون قوانین جدیدی در آمریکا به تصویب رسیده است که نهادهای بانکی و نفتی ما هم به خاطر مسائل هسته‌ای و هم به دلایل دیگر تحریم شده است؛ بنابراین حتی اگر توافق هسته‌ای جدیدی حاصل شود، بازهم تحریم‌هایی که آمریکایی‌ها به بهانه‌های دیگر وضع کرده‌اند، مانع از برداشته شدن تحریم‌های نفتی و بانکی ایران می‌شود.

وی تصریح کرد: وجود چنین قوانین و مقرراتی که طی سال‌های اخیر به صورت چند لایه در قالب طرح‌ها و لوایح مصوب کنگره و سنا و فرمان‌های اجرایی رئیس‌جمهور به تصویب رسیده است، دولت آمریکا را مجبور می‌کند هر توافق احتمالی با ایران را به کنگره ببرد و به رأی بگذارد. از این جهت، انجام توافق جدید با ایالات متحده و بهره‌برداری هرچند اندک از منافع اقتصادی این توافق، راحت نیست و نباید تصور کنیم که اکنون در همان شرایط سال ۱۳۹۴ قرار گرفته‌ایم.

اصلا برداشتن همه تحریم‌های ضد ایرانی آمریکا، دست ترامپ نیست

ایزدی با تاکید بر این که در باغ سبزی که ترامپ از توافق احتمالی به ایرانی‌ها نشان می‌دهد، دروغ است،  به دیده بان ایران گفت: صحبت‌های ترامپ مبنی بر این که در صورت توافق ما با ایران، آن‌ها یک کشور پیشرفته خواهند شد و مشکلات‌شان برطرف می‌شود، به هیچ وجه صحیح نیست، چون اصلا برداشتن همه تحریم‌های ضد ایرانی آمریکا، دست شخص رئیس‌جمهور این کشور نیست. ترامپ در موضوعات دیگر نیز حرف‌های گزاف زیادی گفته است؛ مثلا در مبارزات انتخاباتی می‌گفت جنگ اوکراین را یک روزه خاتمه می‌دهم، اما اکنون بیش از صد روز از روی کار آمدن مجدد او می‌گذرد، ولی نه‌تنها مساله اوکراین حل نشده، بلکه فاصله زیادی با حل شدن دارد.

این تحلیلگر سیاست خارجی با یادآوری این نکته که ورود ایران به مذاکره غیرمستقیم با آمریکا، ربطی به تلاش برای دور کردن سایه جنگ ندارد، خاطرنشان کرد: اگر کسی به خاطر دور کردن سایه جنگ پای میز مذاکره بنشیند، قطعا دچار خطای راهبردی شده است، چون جنگ و مذاکره هیچ ربطی به هم ندارند. آمریکایی‌ها هر زمان که احساس کنند حمله به ایران هزینه بالایی برایشان ندارد، ممکن است حتی وسط مذاکرات یا قبل یا بعد از توافق حمله کنند، مثل کاری که با لیبی کردند که ابتدا با آن کشور توافق کردند و بعد به آن حمله کردند، چون حمله به لیبی هزینه چندان بالایی نداشت؛ بنابراین علت ‌عدم حمله آمریکا به ایران، این است که می‌دانند چنین اقدامی برایشان بسیار گران تمام خواهد شد.

وی همچنین بیان کرد: مردم نباید فکر کنند که ما مذاکره می‌کنیم تا جنگ نشود، زیرا اساسا ملاک شروع یا عدم شروع جنگ برای آمریکا، برآورد هزینه‌های احتمالی آن است، نه این که با طرف مقابل در حال مذاکره است یا خیر؛ به همین دلیل، اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، بازهم جنگ نخواهد شد، زیرا ما با طرفی مواجه هستیم که اگر احساس کند هزینه حمله به ایران اندک است، فارغ از این که با ما در حال مذاکره است یا خیر، حتما حمله خواهد کرد، حتی ممکن است در میانه مذاکرات حمله کند؛ بنابراین ارتباطی بین جنگ و مذاکره وجود ندارد، بلکه برآورد هزینه احتمالی شروع جنگ برای ایالات متحده با حمله یا عدم حمله آمریکا به ایران ارتباط مستقیم دارد.

ایران در ۴۶ سال گذشته حاضر به انجام مذاکره بوده است

ایزدی در پاسخ به این سوال که اگر ترس از جنگ وجود ندارد، چرا دولت ایران وارد مذاکره با آمریکا شده است، توضیح داد: دلیل اول این است که رئیس‌جمهور در ایام انتخابات وعده‌هایی را درباره گفت‌وگو با کشورهای دیگر دادند و ایشان به عنوان رئیس دستگاه اجرایی کشور می‌خواهد نشان دهد که در راستای عمل به این وعده خود گام برداشته است. دلیل دوم شروع مذاکرات هم این است که به هر حال، ترامپ به رهبر معظم انقلاب نامه نوشت و درخواست مذاکره داد و ما می‌خواهیم به افکار عمومی دنیا نشان دهیم که اهل گفت‌وگو هستیم.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: در ۴۶ سال گذشته هر زمان که آمریکایی‌ها تمایل به انجام مذاکره داشته‌اند و احتمال کمی وجود داشته که گفت‌وگوها به نتیجه برسد، ایران پای میز مذاکره نشسته است. در واقع، این بخشی از تاریخ روابط ایران و آمریکا در دوره پس از انقلاب اسلامی است و جمهوری اسلامی نشان داده که در عین حفظ اصول و خطوط قرمز خود، در مواقع لزوم می‌تواند انعطاف‌پذیر باشد.

اگر آمریکا به اهداف خود در یمن می‌رسید، احتمال حمله به ایران بالا می‌رفت

ایزدی در پاسخ به این پرسش که تشدید تنش‌های بین یمن با آمریکا و اسرائیل، چه تاثیری بر مذاکرات جمهوری اسلامی با ایالات متحده خواهد گذاشت،  به دیده بان ایران گفت: طرح حمله به یمن مربوط به مایک والتز بود که اخیرا از سمت مشاور امنیت ملی کاخ سفید کنار گذاشته شده است. آمریکایی‌ها با کمک انگلیسی‌ها طی دو ماه گذشته شدیدترین حملات را به یمن انجام داده‌اند، اما عملیات آن‌ها موفقیت‌آمیز نبوده است و ما شاهد توانمندی یمنی‌ها در حمله اخیر به فرودگان بن‌گوریون یا حمله به کشتی‌ها و پهپادهای آمریکایی در هفته‌های گذشته بوده‌ایم و نتیجه شکست طرح حمله به یمن، اخراج والتز از کاخ سفید بود.

وی در پایان تصریح کرد: اگر آمریکایی‌ها موفق می‌شدند که به اهداف خود در یمن برسند، احتمال حمله نظامی به ایران بالا می‌رفت، چون در آن صورت پیش خودشان می‌گفتند که ما توانستیم دوستان جمهوری اسلامی را در یمن نابود کنیم و اکنون وقت ضربه زدن به خودشان رسیده است. اما اگر ایالات متحده به اهداف خود در یمن نرسد و این پروژه شکست بخورد، افرادی در دولت ترامپ که علاقه‌ای به جنگ ندارد، خواهند گفت که ما نتوانستیم یمن را که از ایران ضعیف‌تر است، شکست دهیم، پس قطعا حمله به ایران هزینه بسیار سنگینی خواهد داشت. تاثیر مسائل یمن بر روابط ایران و آمریکا از این جهت است و به عبارت دیگر، این شکست آمریکا در یمن است که خطر جنگ را منطقه دور می‌کند، نه به نتیجه رسیدن یا نرسیدن مذاکرات.

منبع: دیده‌بان ایران