متن نامه سه کشور اروپایی به شورای امنیت برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه

به گزارش سایت دیده‌بان ایران، سه کشور اروپایی طرف برجام، صبح پنج‌شنبه به وقت نیویورک با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد خواستار آغاز فرآیند اسنپ‌بک یا پس‌گشت و بازگشت قطعنامه‌های تحریمی علیه ایران تحت فصل هفتم منشور ملل متحد شدند.

در این نامه سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه تهران را متهم کرده‌اند که به شکل عامدانه برجام را نقض کرده‌است و برنامه هسته‌ای ایران تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌الملل است.

سه کشور اروپایی در این نامه ضمن بیان ادعاهایی علیه ایران و ادعای اینکه تاکنون به برجام پایبند بوده‌اند، اعلام کرده‌اند که در طول فرآیند ۳۰ روزه تصمیم‌گیری در مورد بازگشت قطعنامه‌های پیشین «از تلاش‌های دیپلماتیک» برای تمدید مکانیسم ماشه و یا بازگشت ایران به تعهداتش حمایت خواهند کرد.

متن نامه سه کشور اروپایی به شرح زیر است:

ما، وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا، در این هدف اساسی مشترک هستیم که ایران هرگز نباید به دنبال دستیابی، تحصیل یا توسعه سلاح هسته‌ای باشد. ما با این اعتقاد برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) را مذاکره کردیم که قاطعانه به تضمین ماهیت منحصراً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران کمک خواهد کرد. شورای امنیت سازمان ملل متحد به اتفاق آرا برجام را در قطعنامه ۲۲۳۱ مورخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ تایید کرد. این یک دستاورد بزرگ برای عدم اشاعه بود و به این ترتیب صلح و امنیت بین‌المللی را تقویت کرد.

پس از خروج ایالات متحده از برجام در ۸ مه ۲۰۱۸، و با وجود اینکه ایران از مه ۲۰۱۹ اجرای تعهدات خود را تحت برجام متوقف کرد، فرانسه، آلمان و بریتانیا ("E3") به عنوان طرف‌های متعهد به این توافق باقی ماندند.

از سال ۲۰۱۹، ایران از محدودیت‌های برجام در مورد اورانیوم غنی‌شده، آب سنگین و سانتریفیوژها فراتر رفته، توانایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) برای انجام فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت برجام را محدود کرده و اجرای و روند تصویب پروتکل الحاقی موافقتنامه جامع پادمانی خود را متوقف کرده است. این اقدامات ناقض تعهدات ایران مندرج در برجام است و پیامدهای جدی بر ظرفیت ایران برای پیشرفت به سمت توسعه سلاح هسته‌ای دارد.

اکنون بیش از پنج سال از این موضوع می‌گذرد. از آن زمان، ما تمام تلاش ممکن را برای حل این بن‌بست انجام داده‌ایم. ما به طور مداوم تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای را برای کاهش تنش‌ها و کشاندن ایران و ایالات متحده به میز مذاکره برای یک راه حل جامع از طریق مذاکره انجام دادیم. ما با حسن نیت برای حفظ برجام، به امید یافتن راهی برای حل این بن‌بست از طریق گفتگوی سازنده دیپلماتیک، ضمن حفظ توافق و ماندن در چارچوب آن عمل کردیم.

این شامل استفاده از مکانیسم حل اختلاف برجام بود که در ۱۴ ژانویه ۲۰۲۰ آغاز شد و توسط هماهنگ‌کننده برجام، مطابق با بند ۳۶ برجام تأیید شد. E3 همچنین با حسن نیت در مذاکراتی که از ۶ آوریل ۲۰۲۱ تا ۲۸ فوریه ۲۰۲۲ برای برقراری مجدد انطباق کامل ایران با برجام و امکان بازگشت ایالات متحده به توافق انجام شد، شرکت کرد. هماهنگ‌کننده برجام پیشنهادات قابل اجرایی را در مارس و دوباره در اوت ۲۰۲۲ ارائه کرد. ایران هر دو بسته را رد کرد و همچنان خواسته‌های غیرقابل قبولی را فراتر از دامنه برجام مطرح کرد. با وجود این، ما به مشارکت با ایران به عنوان بخشی از تلاش‌های خود برای یافتن یک راه حل مسالمت‌آمیز برای این موضوع از طریق دیپلماسی، همانطور که در نامه خود به دبیرکل سازمان ملل متحد در ۸ اوت ۲۰۲۵ آمده است، ادامه داده‌ایم.

در ژوئیه ۲۰۲۵، E3 پیشنهادی را برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ و مکانیسم ماشه آن ارائه کرد. الزامات تعیین شده توسط E3 در ازای این تمدید - از جمله از سرگیری مذاکرات، انطباق ایران با تعهدات خود در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اقداماتی برای رسیدگی به نگرانی‌های ما در مورد انباشت اورانیوم غنی شده بالا - هنوز به طور رضایت‌بخشی توسط ایران برآورده نشده است. ترکیب چنین اقداماتی از سوی ایران و تمدید محدود به زمان، می‌توانست مسیری معتبر به سوی دستیابی به یک توافق سیاسی برای جایگزینی برجام و رفع نگرانی‌های دیرینه ما در مورد برنامه هسته‌ای ایران فراهم کند.

امروز، عدم پایبندی ایران به برجام واضح و تعمدی است و تاسیسات مهم در ایران خارج از نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارند. ایران هیچ توجیه غیرنظامی برای انباشت اورانیوم غنی شده خود ندارد - که اکنون بیش از ۹ مقدار قابل توجه است - که توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز گزارش نشده است. بنابراین برنامه هسته‌ای آن همچنان یک تهدید آشکار برای صلح و امنیت بین‌المللی است.

در نتیجه اقدامات ایران و مطابق با بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل متحد، فرانسه، آلمان و بریتانیا امروز تصمیم گرفته‌اند به شورای امنیت اطلاع دهند که معتقدند ایران به طور قابل توجهی به تعهدات خود تحت برجام عمل نمی‌کند و بدین ترتیب مکانیسم پس‌گشت را فعال می‌کنند.

این اطلاعیه، فرآیند ماشه تعریف شده در قطعنامه ۲۲۳۱ را آغاز می‌کند. این اطلاعیه یک دوره ۳۰ روزه را قبل از احیای احتمالی قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت سازمان ملل متحد که خاتمه یافته بودند، باز می‌کند. ما تاکید می‌کنیم که این قطعنامه‌ها و اقداماتی که در بر دارند - تحریم‌ها و سایر اقدامات محدودکننده - جدید نیستند. برعکس، این قطعنامه‌ها قبلاً توسط شورای امنیت مورد توافق قرار گرفته و با توجه به تعهدات ایران تحت برجام لغو شده بودند. با این حال، ایران تصمیم گرفته است که به این تعهدات پایبند نباشد. مطابق با قطعنامه ۲۲۳۱، ما به تلاش برای حل دیپلماتیک مسئله عدم پایبندی قابل توجه ایران ادامه خواهیم داد. ما از دوره ۳۰ روزه برای ادامه تعامل با ایران در مورد پیشنهاد تمدید خود یا هرگونه تلاش دیپلماتیک جدی برای بازگرداندن انطباق ایران با تعهداتش استفاده خواهیم کرد.

یادآور می‌شویم اگر شورای امنیت سازمان ملل متحد ظرف ۳۰ روز قطعنامه‌ای را برای ادامه لغو قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران تصویب نکند، شش قطعنامه شورای امنیت، از جمله تحریم‌ها، احیا خواهند شد.