جلالی، رئیس کمیته منابع طبیعی مجلس: باید پایگاه هوایی اطفای حریق جنگلها ایجاد کنیم/ سازمان محیطزیست در کمک گرفتن از کشورهای دیگر در آتشسوزی جنگل الیت عجله کرد/ میزان ارتقای تجهیزات یگان حفاظت منابع طبیعی در دولت چهاردهم در حد یک نسیم ملایم بوده است
محمد جلالی، رئیس کمیته منابع طبیعی مجلس با تأکید بر این که میزان ارتقای تجهیزات یگان حفاظت منابع طبیعی در دولت چهاردهم در حد یک نسیم ملایم بوده است، به دیدهبان ایران گفت: ما باید حداقل یک پایگاه هوایی اطفای حریق برای جنگلهای هیرکانی ایجاد کنیم، یعنی لازم است که امکانات هوایی مورد نیاز اعم از بالگرد، هواپیما و پهپاد را بهاندازه کافی تهیه کنیم و یک یگان هوایی برای اطفای حریق ایجاد کنیم که هم در آتشسوزی جنگلها و عرصههای طبیعی و هم در حوادث بزرگی مثل سانحه آتشسوزی بندر شهید رجایی از آن استفاده شود./ این که ما در بحرانی مثل آتشسوزی جنگلها از کشوری دیگر کمک بگیریم، امر مزمتشدهای نیست، ولی به نظر میرسد سازمان حفاظت محیطزیست در ماجرای آتشسوزی جنگل الیت که از نظر ابعاد چندان وسیع نبود، کمی در کمک گرفتن از کشورهای دیگر عجله کرد./ با آتشسوزیهای اخیر جنگلهای هیرکانی، آمادگی دولت برای تأمین تجهیزات لازم برای مقابله با اطفای حریق عرصههای طبیعی نسبت به گذشته بیشتر شده است و امیدواریم که در تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۵ بتوانیم با همراهی دولت، اعتبارات مناسبی در این زمینه در نظر بگیریم.
دیدهبان ایران؛ در هفتههای اخیر شاهد آتشسوزیهای گستردهای در بخشهای مختلف جنگلهای هیرکانی در استانهای شمالی بودهایم. این آتشسوزیها علاوه بر این که به بخشی از عرصههای طبیعی شمال ایران آسیب زد، بار دیگر ضعف یگان حفاظت منابع طبیعی کشورمان را آشکار کرد؛ به نحوی که مشاهده کردیم این یگان بهعنوان متولی اصلی حراست از عرصههای طبیعی کشور، نهتنها از تجهیزات هوایی لازم برای اطفای حریق هوایی برخوردار نیست و در هنگام وقوع آتشسوزی در جنگلها باید سایر دستگاهها اعم از سپاه، ارتش، وزارت دفاع و هلال احمر، بالگردهای مورد نیاز برای انتقال نیروها و تجهیزات و هواپیماهای آبپاش را تأمین کنند، بلکه حتی در امکانات زمینی اولیه اطفای حریق نیز دچار ضعف است، تا جایی که ضعف تجهیزات این یگان باعث میشود که آتشسوزیهای کوچک به حریقهای گسترده تبدیل شود.
ضعف مهم دیگر یگان حفاظت منابع طبیعی مربوط به کمبود نیروی انسانی و نداشتن امنیت شغلی اغلب نیروهای این یگان است؛ به نحوی که به گفته مسئولان همین یگان، طبق استانداردهای جهانی، یگان حفاظت منابع طبیعی ایران باید ۳۶ هزار نیرو داشته باشد، اما در حال حاضر این یگان کمتر از ۶ هزار نیرو دارد که بیش از دوسوم آنها نیروهای شرکتی هستند؛ نیروهایی که هم برخلاف نیروهای رسمی، ضابط قضایی محسوب نمیشوند و هم قراردادهای آنها چند ماه یکبار تمدید میشود. کمبود شدید نیروهای انسانی این یگان به هیچوجه تناسبی با گستره جنگلها و مراتع کشور ندارد و هر مأمور ناچار است که مساحتهای بسیار وسیعی را بهتنهایی پوشش دهد. این کمبود نیرو، هم روند پایش مناطق حفاظتشده را مختل کرده و هم امکان واکنش سریع به وقوع حوادثی مانند آتشسوزی را کاهش داده است.
همچنین سالهای سال است که بودجه یگان حفاظت منابع طبیعی بسیار کمتر از نیازهای آن است، به نحوی که میتوان گفت در طول تاریخ ۷۰ساله این یگان، همواره اعتبارات اندکی به آن تخصیص داده شده است. به همین دلیل، نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی هم از نظر حقوق و مزایا و هم از نظر تجهیزات انفرادی مثل لباس و پوتین و هم از نظر امکانات اطفای حریق همواره در مضیقه بودهاند. همچنین با وجود این که در سالهای اخیر در برخی استانهای کشورمان تعدادی دوربین مداربسته برای رصد و پایش عرصههای طبیعی نصب شده و تعدادی پهپاد تصویربرداری نیز برای این منظور به یگان حفاظت منابع طبیعی تخصیص داده شده است، اما عملاً امکانات پایش تصویری محدودههای تحت حفاظت کشورمان به هیچ وجه با کشورهای پیشرفته قابل مقایسه نیست.
دیدهبان ایران در همین راستا درباره کمبود نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی و شرکتی بودن اغلب این نیروها، تجهیزات ضعیف این یگان برای اطفای هوایی یا زمینی حریق، بودجه ناکافی یگان حفاظت منابع طبیعی و سایر مشکلات مربوط به این یگان که منجر به ضعف در حراست از عرصههای طبیعی کشور میشود و همچنین برنامههایی که برای تقویت یگان حفاظت منابع طبیعی در دستور کار دولت و مجلس قرار دارد، با محمد جلالی، عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیطزیست، رئیس کمیته منابع طبیعی و نماینده دلیجان و محلات در مجلس شورای اسلامی گفتوگو کرده است.
مشروح گفتوگوی دیدهبان ایران با محمد جلالی، نماینده مجلس دوازدهم را در ادامه میخوانید.
تمایل داریم که در بودجه ۱۴۰۵، اعتبارات لازم برای بهبود تجهیزات یگان حفاظت منابع طبیعی را پیشبینی کنیم
محمد جلالی، رئیس کمیته منابع طبیعی مجلس در ابتدای اظهارات خود در گفتوگو با خبرنگار دیدهبان ایران در پاسخ به این پرسش که آیا در دولت چهاردهم، اقدام خاصی برای تقویت یگان حفاظت منابع طبیعی انجام شده است یا خیر، توضیح داد: یکی از اصلیترین مشکلات این یگان، شرکتی بودن اغلب نیروهای آن است. قراردادی یا رسمی شدن این نیروها دچار همان موانعی است که پیشِروی رسمی شدن یا استخدام شدن سایر نیروهای کارگری دستگاههای دولتی قرار دارد. متأسفانه با وجود تصویب قانون تبدیل وضعیت نیروهای شرکتی، این مسأله هنوز به نتیجه مطلوب مجلس نرسیده است و این موضوع درباره یگان حفاظت منابع طبیعی نیز وجود دارد.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب، محیطزیست و منابع طبیعی مجلس با تأکید بر این که یگان حفاظت منابع طبیعی، بیشترین مسئولیت را در حراست از عرصههای طبیعی و مقابله با آتشسوزی در جنگلها و مراتع برعهده دارد، عنوان کرد: طی یک سال و چند ماهی که از شروع به کار دولت میگذرد، برخی امکانات نظیر دمنده، آتشکوب و تجهیزات انفرادی برای نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی خریداری شده، اما میزان اضافه شدن تجهیزات این یگان در دولت جدید در حد یک نسیم ملایم بوده است. البته ما تمایل داریم که در بودجه ۱۴۰۵، اعتبارات قابل توجهی پیشبینی کنیم تا برای افزایش سطح حفاظت از عرصههای منابع طبیعی بخصوص عرصههای جنگلی و بهویژه جنگلهای هیرکانی، تجهیزات و امکانات مناسبی در اختیار یگان حفاظت منابع طبیعی قرار گیرد و البته چنین تجهیزاتی در مناطق حفاظتشده محیطزیست نیز به یگان حفاظت محیطزیست داده شود.
امکان این که تجهیزات هوایی اطفای حریق بهطور اختصاصی به یگان حفاظت منابع طبیعی داده شود، وجود ندارد
جلالی با تأکید بر این که باید حداقل یک پایگاه هوایی اطفای حریق برای جنگلهای هیرکانی ایجاد کنیم، اظهار داشت: اگر شرایط مورد نیاز وجود داشت که تجهیزات هوایی اطفای حریق بهطور اختصاصی در اختیار یگان حفاظت منابع طبیعی قرار میگرفت، این کمال مطلوب ما بود. اما اگر بخواهیم واقعیتهای موجود را در نظر بگیریم، امکان این که این تجهیزات بهطور خاص به این یگان داده شود، وجود ندارد. ولی ما میتوانیم امکانات هوایی لازم را بهاندازه کافی تهیه کنیم و یک یگان هوایی برای اطفای حریق ایجاد کنیم که هم در آتشسوزی جنگلها و عرصههای طبیعی و هم در حوادث بزرگی مثل سانحه آتشسوزی بندر شهید رجایی از آن استفاده شود.
رئیس کمیته منابع طبیعی مجلس ادامه داد: اگر ما مثلاً بتوانیم ۱۰ فروند بالگرد و ۵ فروند هواپیمای مخصوص اطفای حریق در کشور تهیه کنیم، صلاح نیست که همه این تجهیزات را در حوزه مقابله با آتشسوزی عرصههای طبیعی بلوکه کنیم، بعد اگر در جای دیگری مثل حادثه آتشسوزی در بندرعباس به این تجهیزات نیاز داشتیم، بگوییم که چون این تجهیزات مختص حریق عرصههای طبیعی است، نمیتوانیم در حوادث دیگر از آن استفاده کنیم.
وی در ادامه تأکید کرد: اگرچه کمال مطلوب این است که بتوانیم برای اطفای حریق جنگلها بهطور جداگانه یک ناوگان هوایی داشته باشیم، اما وقتی نمیتوانیم چنین یگانی داشته باشیم، بهتر است که یک پایگاه هوایی و یک یگان هوایی اطفای حریق ایجاد کنیم که امکانات دستگاههای مختلف در آن تجمیع شود و بتوانیم در هنگام وقوع آتشسوزی در عرصههای طبیعی یا حوادث مشابه دیگر، از این امکانات استفاده کنیم.
پارسال هم نیروی هوافضای سپاه به اطفای حریق جنگلهای ترکیه کمک کرد
جلالی با بیان این که تهیه پهپادهای اطفای حریق نیز میتواند کمک زیادی به مقابله با آتشسوزی جنگلها داشته باشد، عنوان کرد: یکی از مشکلاتی که در مقابله با حریق جنگل الیت با آن مواجه شدیم، این بود که اگرچه بالگرد و هواپیمای آبپاش وجود داشت، اما آنقدر منطقه صعبالعبور بود که درهها و پستیها و بلندیهای موجود در آن، اجازه این که پرندهها تا ارتفاع پایین پرواز کنند و دقیقاً نقطه دچار حریق را اطفا کنند، نمیدادند و نهتنها هواپیمای آبپاش بلکه بالگردها هم در این زمینه مشکل داشتند. اگرچه در این حادثه، خلبانهای همه هواپیماها و بالگردهایی که به عرصه اعزام شده بودند، شجاعانه کار کردند. اما اگر بتوانیم هم برای شناسایی و هم برای اطفای حریق، پهپاد بهکار بگیریم، مناسبتر است.
نماینده دلیجان و محلات در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این پرسش که آیا ترکیه در امکانات هوایی اطفای حریق از ایران پیشرفتهتر است که در روزهای پایانی آتشسوزی جنگل الیت از هواپیماهای سبک و بالگردهای آبپاش این کشور برای خاموش کردن آتش کمک گرفتیم، خاطرنشان کرد: نمیتوان گفت که ترکیهایها الزاماً از تجهیزات پیشرفتهتر اطفای حریق هوایی برخوردار هستند، چون به هر حال هم دستگاههای مختلف ما دارای بالگرد لازم برای کمک به اطفای حریق هستند و هم هوافضای سپاه، دو فروند هواپیمای ایلوشین آبپاش دارد که در آتشسوزی جنگل الیت به کمک آمدند. اساساً کمکهای کشورها به یکدیگر در بحرانها موضوعی رایج است و سال گذشته هم در آتشسوزی جنگلهای ترکیه که خیلی وسیعتر از حریق جنگل الیت بود، نیروهای هوافضای سپاه به این کشور کمک کرد و یک فروند هواپیمای ایلوشین خود را به منطقه اعزام کرد.
وی در ادامه بیان کرد: بهطور کلی این که ما در بحرانی مثل آتشسوزی جنگلها از کشوری دیگر کمک بگیریم، امر مزمتشدهای نیست، ولی به نظر میرسد سازمان حفاظت محیطزیست در ماجرای آتشسوزی جنگل الیت که از نظر ابعاد چندان وسیع نبود، کمی در کمک گرفتن از کشورهای دیگر عجله کرد؛ به نحوی که این سازمان از طریق وزارت امور خارجه از دو کشور درخواست کمک کرد که در نهایت در روزهای آخر، ترکیهایها آمدند و به اطفای حریق کمک کردند، اگرچه نقش آنها در خاموش کردن آتش جنگل الیت بسیار کمتر از نیروها و تجهیزات زمینی و هوایی خودمان بود، تا جایی که میتوان گفت ترکها فقط در لکهگیری به خاموش کردن آتش کمک کردند.
ایران باید از تجهیزات روز دنیا در حوزه حراست از منابع طبیعی برخوردار باشد
جلالی با تأکید بر این که ایران باید از تجهیزات روز دنیا در حوزه حراست از منابع طبیعی برخوردار باشد، گفت: ما در مجلس تأکید داریم که کشورمان باید یگان هوایی اطفای حریق داشته باشد و بالگرد و هواپیمای مناسب برای مقابله با آتشسوزی عرصههای طبیعی در اختیار داشته باشیم و پهپادهای مناسب نیز در این زمینه تهیه کنیم. همچنین یگان حفاظت منابع طبیعی نیز باید امکانات لازم را در اختیار داشته باشد تا بتواند آتشسوزیها را در مراحل اولیه خاموش کند. علاوه بر اینها لازم است که دوربینها و پهپادهای تصویربرداری نیز در اختیار داشته باشیم که بتوانیم بهسرعت متوجه وقوع حریق در جنگلها و مراتع شویم.
وی در پایان تصریح کرد: به نظر میرسد با آتشسوزیهای اخیر جنگلهای هیرکانی، آمادگی دولت برای تأمین تجهیزات لازم برای مقابله با اطفای حریق عرصههای طبیعی نسبت به گذشته بیشتر شده است و امیدواریم که در تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۵ بتوانیم با همراهی دولت، اعتبارات مناسبی در این زمینه در نظر بگیریم. زیرا به هر حال بیش از ۸۰ درصد مساحت کشورمان را اراضی ملی و عرصههای منابع طبیعی تشکیل میدهد و هرچقدر تجهیزات و نیروی انسانی بیشتری برای حراست از این عرصهها در اختیار داشته باشیم، بیشتر میتوانیم از این سرمایه ملی برای آیندگان حراست کنیم.
منبع: دیدهبان ایران
