پیرمحمد ملازهی: طالبان یکدست نیستند/ اقدامات «احمد مسعود» می تواند به نفع عبدالله عبدالله و کرزای تمام شود/ مواضع «صداوسیما و حکومت ایران» در برابر طالبان درست نیست

پیرمحمد ملازهی، کارشناس روابط بین الملل در خصوص آخرین تحولات افغانستان به خبرنگار دیده بان ایران گفت: طالبان برخلاف آنچه که سعی می کنند از خودشان به نمایش بگذارند، یکدست نیستند و در درون خودشان جناح بندی هایی وجود دارد که عبارت است از شورای کویته به رهبری ملا هبت‌الله آخوندزاده و شورای پیشاور که سراج الدین حقانی رهبری آن را به دست دارد. 

وی ادامه داد: این دو شورا یا دو جناح درست است که در ظاهر با یکدیگر همکاری می کنند اما در حقیقت شورای پیشاور یا همان شبکه حقانی از نظر نظامی دست برتر را دارد و جز برداشت خودشان از امارت اسلامی، نظر دیگری را قبول ندارند و به همین دلیل این برخوردهایی را که این روزها ملاحظه می کنیم به نظر می رسد کار همین شورا باشد. این در حالی است که شورای کویته به دلایل خاصی که برای خودشان دارند و اساساً در تلاش برای جلب نظر خارجی ها هستند مقداری از خودشان انعطاف نشان می دهند اما واقعیت ماجرا این است که به لحاظ ایدوئولوژیک طالبان همچنان همان ایدئولوژی ترکیبی خود مبنی بر سلفیت عربستان سعودی را دارند. به علاوه اینکه بخش هایی از این ایدئولوژی تحت تاثیر ارزش های قومی خودشان است. بنابراین از این زاویه ایدئولوژیک طالبان تغییر نکردند و احتمالاً تغییر نخواهند کرد اما از لحاظ سیاسی می توان گفت که شورای کویته مقداری ملایم تر شده است.

ملازهی در پاسخ به این سوال که با وجود این دو شورا قدرت در آینده دست کدامیک خواهد افتاد، افزود: شورای کویته از نظر سیاسی قدرت برتری نسبت به شبکه حقانی دارد چرا که اینها بودند که با آمریکایی ها وارد معامله شدند بنابراین از نظر سیاسی موقعیت گروه هبت الله آخوندزاده تثبیت شده تر است. ضمن اینکه شبکه حقانی روابط بسیار نزدیکی با آژانس اطلاعات محرمانه پاکستان (ISI) دارد که این امر باعث شده تا این گروه اعتبار چندانی در بین مردم افغانستان نداشته باشد.

این کارشناس ارشد مسائل جنوب‌شرق آسیا تصریح کرد: با وضعیتی که هم اکنون در افغانستان با آن روبرو هستیم باید منتظر ماند و دید که در آینده این مذاکراتی که با حضور عبدالله عبدالله و آقای کرزای و ملابرادر در حال برگزاری است و مذاکراتی که به رهبری یونس قانونی در پاکستان در جریان دارد به کجا خواهد کشید. اگر این مذاکرات به نتیجه برسد و دولتی با پایه وسیع تر اجتماعی شکل بگیرد و گروه های قومی هم سهمی از قدرت داشته باشند می توان امیدوار بود که افغانستان به یک مسیر درست تری هدایت شود و طالبان هم مواضع خود را تعدیل کنند در غیر این صورت اگر طالبان بخواهد بر تشکیل یکجانبه امارت اسلامی پافشاری کند و همه چیز را به قانون شریعت  مشروط کنند بدون اینکه توضیحی درباره این قانون بدهند می تواند گفت که افغانستان با بحران مواجه خواهد شد. به ویژه اینکه با توجه به حضور امرالله صالح و احمد مسعود در پنجشیر می توان گفت که افغانستان با جنگ داخلی مواجه خواهد شد.

ملازهی درباره آینده گروه احمد مسعود در پنجشیر هم گفت: در شرایط فعلی گروه آقای مسعود نمی تواند از پنجشیر خارج شوند و فقط می توانند دفاع بکنند. اما می توانند در آینده کشور نقش مهمی را ایفا کنند. به این ترتیب که اگر طالبان به سمت انحصار قدرت بروند در این صورت جامعه غیرپشتون و حتی پشتون های ناسیونالیست که با تشکیل امارت اسلامی مخالف هستند ممکن است یک جبهه واحد علیه طالبان شکل بدهند که در این صورت می توانند از دره پنجشیر خارج شوند و جنگ را به مناطق مختلف بکشانند که این اتفاق می تواند حتی به تیم ملابردار و عبدالله و کرزای هم کمک کند.

وی در پایان با اشاره به موضع ایران در برابر طالبان خاطرنشان کرد: دو نگاه در ایران وجود دارد. یک نگاه صداوسیما و اصولگرایان و جناح حاکم است که می گویند طالبان عوض شده و اند و غیره .. یک نگاه دیگر هم هست که اعتقاد دارند که طالب تغییر نکرده است و به محض اینکه جای پای خودش را سفت کند به گذشته خودش باز خواهد گشت. واقعیت این است که دیدگاه اول، یعنی دیدگاه حاکمیت واقع بینانه نیست. طالب تغییر نکرده است. به همین دلیل اعتقاد دارم این خطی که ایران در مواجه با طالبان در پیش گرفته است خط درستی باشد و بتواند در درازمدت منافع بلند مدت ایران را تامین کند. به نظر می رسد این خط بیشتر تحت تاثیر روسیه و چین است و چون رقابتی بین آمریکایی ها و چینی ها در منطقه وجود دارد شاید اصولگرایان فکر می کنند خروج آمریکا و حضور چین و روسیه در منطقه می تواند به نفع کشور باشد.