حجت‌الاسلام کلباسی: شاه اسماعیل صفوی بر اساس ماموریت از جانب امام عصر، سلسله صفویه را بنیانگذاری کرد
مدیر مرکز تخصصی مهدویت حوزه گفت: کسانی‌که تاریخ صفویه را مطالعه کرده‌اند به خوبی می‌دانند که شاه اسماعیل صفوی بر اساس ماموریت از جانب امام عصر، سلسله صفویه را بنیانگذاری کرد. شاه اسماعیل در یکی از جنگ‌هایی که در شمال غرب ایران در بین قبایل مختلف رخ داده همه فامیل‌‌های خود را از دست داد و به عنوان اسیر به لاهیجان فرستاده شد. وی در آنجا در مکتب یک عالم شیعی به نام شمس الدین لاهیجی تحت آموزش قرار می‌گیرد و به نظر می‌رسد تمام آن بنیادهای فکری صفویه از اینجا نشأت گرفته است.
به گزارش دیده بان ایران؛ نشست «ظرفیت‌سنجی تمدنی فرهنگ مهدویت» امروز شنبه ۲۱ اسفندماه، از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی کلباسی، مدیر مرکز تخصصی مهدویت حوزه، برگزار شد.
حجت‌الاسلام کلباسی در این مراسم با اشاره به تببین تمدن مهدوی در طول تاریخ تشیع گفت: در تبیین تمدن مهدوی یکی از نگاه‌هایی که وجود دارد نگاه تاریخی است و در این راستا باید حکومت‌هایی که در طول تاریخ بر اساس مهدویت شکل گرفته را مورد بررسی قرار دهیم. ما در طول تاریخ چند رویداد مهم داشته‌ایم که شاید بتوان آنها را با معیارهای تمدنی خودشان، تمدن اسلامی مهدوی دانست که از جمله آنها حکومت موحدین در آندلس است که بر مبنای مهدویت تشکیل شده و همچنین حکومت خلفای فاطمی در شمال آفریقا از این دسته است که آثار تمدنی آنها هنوز باقی است. تمدن عصر صفوی را نیز میتوان از جمله حکومت‌های مهدوی دانست که البته تطبیق دقیق آن با تمدن، محل بحث است اما ظهور این سلسله در تاریخ اسلام و ایران، یک رویداد قابل توجه است که بر مبنای مهدویت قوام پیدا کرده است و ادله و شواهد این مسئله هم بسیار زیاد است.
اهمیت آینده‌نگری در زمینه مهدویت
بنابر گزارش سایت دیده بان ایران؛ مدیر مرکز تخصصی مهدویت حوزه در ادامه خاطر نشان کرد: کسانی‌که تاریخ صفویه را مطالعه کرده‌اند به خوبی می‌دانند که شاه اسماعیل صفوی بر اساس ماموریت از جانب امام عصر، سلسله صفویه را بنیانگذاری کرد. شاه اسماعیل در یکی از جنگ‌هایی که در شمال غرب ایران در بین قبایل مختلف رخ داده همه فامیل‌‌های خود را از دست داد و به عنوان اسیر به لاهیجان فرستاده شد. وی در آنجا در مکتب یک عالم شیعی به نام شمس الدین لاهیجی تحت آموزش قرار می‌گیرد و به نظر می‌رسد تمام آن بنیادهای فکری صفویه از اینجا نشأت گرفته و تغییر سیستم صفویه که صوفی مسلک و اهل خرقه و خانقاه بودند توسط شاه اسماعیل رخ داد و مکتب صوفی‌گرایانه را به مکتب فقهی و کلامی شیعه تغییر جهت می‌دهد. شاه اسماعیل صفوی خودش را کمربسته امام عصر اعلام می‌کند لذا با این چارچوب و پشتیبانی که علمای زمان از وی کردند یک تمدن اسلامی را بنیانگذاری کرد. بنابراین چون بحث ظرفیت‌سنجی تمدن مهدوی در میان است بحث تاریخی هم اهمیت پیدا می‌کند.
این استاد حوزه و دانشگاه یادآور شد: بحث دیگر آینده‌نگری در زمینه مهدویت است. ما امروزه نمی‌توانیم ادعا کنیم دارای یک تمدن مهدوی هستیم اما می‌توانیم به آن سو حرکت کنیم که همان تمدن نوین اسلامی است که در بیانیه گام دوم رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز قید شده است. اما سؤال این است که چگونه میتوان این تمدن را تحقق بخشید و عوامل مختلف باید در این عرصه چه نقشی ایجاد کنند؟ آیا اساساً مهدویت می‌تواند تمدن‌ساز باشد؟ البته ما در نگاه جامعه‌شناسانه به تاریخ اسلام به این نتیجه می‌‌رسیم که بسیاری از افتراق‌ها، جنگ‌ها و خونریزی‌ها مستند به همین اندیشه است و البته این در مجموع توانایی این اندیشه برای حرکت را نشان می‌دهد اما به صورت علی الاطلاق نمی‌توانیم بگوییم مهدویت تمدن‌ساز است بلکه باید چارچوب‌های اصلی تمدن‌سازِ آن را اخذ کنیم.
حجت‌الاسلام کلباسی استاد حوزه و دانشگاه در ادامه با اشاره به پرورش ایده مهدویت در جامعه ایرانی- اسلامی خاطر نشان ساخت:
معتقدم بحث تمدن و مهدویت در نطفه است که باید پرورش و کمال پیدا کند تا بتواند به عنوان یک نظریه و دستورالعمل برای تشکیل جامعه مهدوی یا تمدن نوین اسلامی که نقش واسط با تمدن عصر ظهور دارد ایفای نقش کند.
وی در پایان یادآور شد: پیشنهاد بنده این است که این کار با یک برنامه منظم پیگیری شده و همچنین با برگزاری جلسات فکری، مسائلِ مهم مرتبط با این موضوع شناسایی شود و آنچه لازم است در این مسیر پیش بینی شود مورد گفت وگو قرار گیرد. به آن موقع است که می‌توانیم بفهمیم که مسیر ما دقیقاً چیست؟ چون اگر قرار است در آینده جامعه مهدوی شکل بگیرد باید از همین الان چنین تمدنی را به خوبی بشناسیم.
