اردوغان شعر عضو جبهه ملی و یاران مصدق را دزدید/ یحیی شیدا که بود؟
شعری که اردوغان خواند، سروده‌ی زیبای یحیی شیدا شاعر و ادیب تبریزی و از یاران مصدق در ملی شدن صنعت نفت و عضو جبهه ملی ایران است. نکته حائز اهمیت در زندگی شیدا مخالفت جدی او با جدایی طلبان آذربایجان بود . عضویت او در جبهه ملی ایران به زندانی شدن او منتهی شد. شیدا، همان فردی بود که شعر «آراز » را در غم جدایی اجباری آن سوی ارس از سرزمین مادری‌ش ایران سرود!
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ شعری که رجب طیب اردوغان در باکو و در کنار الهام علی اف خواند، سروده‌ی زیبای یحیی شیدا شاعر و ادیب تبریزی و از یاران مصدق در ملی شدن صنعت نفت و عضو جبهه ملی ایران است.
نکته حائز اهمیت در زندگی شیدا؛ مخالفت جدی او با جدایی طلبان آذربایجان بود و عضویت او در جبهه ملی ایران به زندانی شدن او منتهی شد.
شیدا که بود؟
به گزارش دیده بان ایران؛ شیدا به سال 1303 در تبریز چشم به جهان گشود. در اوان جوانی در محضر یکی از شاعران مذهبی شهر تبریز معروف به مولانا یتیم ( پدر مرحوم استاد عابد تبریزی ) به فراگیری فنون شعر و پرورش ذوق و قریحه خویش پرداخت. فعالیت شیدا به حوزه شعر محدود نماند و به فعالیتهای مطبوعاتی، داستان نویسی و... نیز روی آورد.
در ایام اشغال آذربایجان توسط قوای شوروی ( سالهای1320 تا 1325 ) و تسلط بیگانه گرایان ( فرقه دمکرات ) بر آذربایجان ، شیدا در محفل ادبی وابسته به این فرقه نیز چندین جلسه شرکت کرد، اما با مشاهده وابستگی این فرقه به بیگانگان ، ارتباط خود را با آن قطع کرد و علیه بیگانه گرایان نیز به فعالیت پرداخت.
یحیی شیدا در مبارزه برای ملی شدن صنعت نفت ایران، از فعالترین چهره های سیاسی آذربایجان بود و به همین دلیل نیز بعد از سقوط مصدق تحت تعقیب قرار گرفت و به همراه برخی از مبارزان به تهران و اصفهان فرار کرد و مدتها با وضعی سخت و به صورت ناشناس در اصفهان زندگی کرد.
شیدا بعد از بازگشت از اصفهان دستگیر و مدتی نیز در تبریز زندانی شد . وی بعد از آزادی از زندان نیز به فعالیتهای ادبی و سیاسی خود به صورت مستقل و بدون هر گونه وابستگی به گروهها و جریانهای سیاسی ادامه داد و در این مسیر نیز بارها به ساواک احضار و تحت بازجویی قرار گرفت.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، یحیی شیدا به صورت گسترده به فعالیت پرداخت. از جمله فعالیتهای این شاعر برجسته، حضور مستمر در شبهای شعر، کنگره های ادبی و جلسات فرهنگی بود. در این راستا استاد یحیی شیدا سفرهای متعددی به شهرهای مختلف کشور و خارج از کشور نیز داشت.
سال 1370 استاد یحیی شیدا همراه با استاد جلال محمدی که در آن زمان از شاعران و نویسندگان جوان کشورمان بود، انجمن ادبی استاد شهریار را در تبریز تشکیل دادند. این انجمن ادبی تا سال 1383 به فعالیت خود ادامه داد.
بنابه گفته دوستانش؛ یحیی شیدا از شاعرانی بود که همواره از جدایی 17 شهر قفقاز از ایران، احساس اندوه و رنج داشت و همکاری خوبی نیز با " حرکت آزادیبخش ایران شمالی "داشت.
استاد یحیی شیدا در همایش ادبی " حسرت "، و همایش بزرگ ادبی هجران که با حضور شاعرانی از 17 شهر ایران( به یاد 17 شهر قفقاز ) به سال 1379 در تبریز برگزار شد ، حضور فعال داشت و عضو هیات علمی این همایش بود. شیدای وطن به مناسبت همین همایش شعر معروف خود را سرود :
آی آراز طوفان ائله !...
-
استاد یحیی شیدا
آی آراز، بیر دالغا وور، دریا کیمی طوفان ائله
ظالمین ییخ قصرینی، اؤز باشینا ویران ائله
زوره محکوم ائیله‌ییب، ایندی طبیعت بیزلری
زور دئیه‌ن جلّاد ایله، بیزلر آرا دیوان ائله
بیر هجوم ایله داغیت، شیطانلارین کاشانه‌سین
او فساد و فتنه قصرین، خاک‌له یکسان ائله
وئرمه امکان بوندان آرتیق هر شرفسیز انسانا
آز بو یولسوز کسلری، دل مولکونه سلطان ائله
تؤکدو ناحق، سئل کیمی، بیهوده قارداشلار قانین
کئچمیشی سال خاطره، بیر قانه یوز مین قان ائله
سو ده‌ییل سندن آخان، قانه دؤنن گؤز یاشی دیر
بو اَسَف احوالی گؤر، طوفان قوپار، عصیان ائله
بیر ـ بیریندن، سن بو قان قارداشلارین سالدین اوزاق
گل بو سرگردانلارین، هر موشگولون آسان ائله
بیر قیلیج تک اورتادان کسدین محبّت رشته‌سین
آز بو مئیداندا شرارت مرکبین جولان ائله
قاضی اول، انصافه گل ، حکم زامان وئر تازه‌‌دن
غصب اولان تورپاقلاری، وابستة ایران ائله
کؤکله‌مه هجران سازین، دل سوزونو آرتیرما چوخ
وصلدن سال صحبتی، گل چارة هجران ائله
قارداشی ـ قارداشا چاتدیر، جانی هجراندان قوتار
بو آغیر بیر خسته‌لیک‌دیر، خسته‌یه درمان ائله
نه «شمالی » نه « جنوبی»؟ آت بو چیرکین سؤزلری
مولک ایراندیر تماماً، دونیایا اعلان ائله ( 1)
لعنت او شاهه کی، وئردی باده ملک ایرانی
یاده سالدیقجا او شاهی، لعن ائله، افغان ائله
فتحعلی شاه ائیله‌دی، فاحش خیانت ایرانا
سنده خدمت گؤستریب، نقصانلاری جبران ائله
تورکمن چای پیمانی، بیر ننگ دیر تاریخده
عُرضه‌سیز شاهین ایشین دونیالره اعلان ائله
کئچدی اون یئددی شَهَر روسیّه‌نین چنگالینا
بو جنایاتی گتیر یاده، بوگون عنوان ائله
گولستان پیمانی‌دا سیندیردی ایرانین بئلین
بو ایشه باعث‌لره، یارب اؤزون دیوان ائله
گل گتیر بو ملّته آزاده‌لیک فرمانینی
ملک ایرانی صفاده روضة رضوان ائله
تهمت و تحقیر اوخو، هر سمتیدن یاغماقدادیر
سینه‌وی بیر داغ کیمی، بو اوخلارا قالخان ائله
یا اؤزون چک بیر کناره، غصب اولان مرزی گؤتور
یا ایکی روحو سازاشدیر، دل‌لری شادان ائله
«شیدا» نین دائیم فراق یاردن آغلار گؤزو
گؤستر او شوخون جمالین، گول کیمی خندان ائله.
_________________
(1) اشاره به تبلیغات بیگانگان است که بخشی از سرزمین جدا شده از ایران با انعقاد عهدنامه های گلستان و ترکمانچای را یعنی جمهوری آذربایجان را به علت مقاصد سیاسی « آذربایجان شمالی ! » و آذربایجان ایران را « آذربایجان جنوبی ! » مینامند و از این عناوین جعلی ، مقاصد تجزیه طلبانه دارند. شاعر میگوید : « شمالی و جنوبی چیست ؟ این حرفهای چرکین را به دور انداز . همه این سرزمینها ، ملک ایران است و این را به صراحت برای جهان بازگو کن .»
سرزمینهای قفقازی ایران به علت قرار داشتن در منطقه شمالی فلات ایران - قرار داشتن در شمال کشور ایران (پیش از اشغال ) - اطلاق ایران شمالی به این منطقه در کتب تاریخی و علل دیگر " ایران شمالی " نامیده میشود و این نام مورد پذیرش ایرانیان است . حتی بسیاری از شخصیتهای سیاسی کنونی ایران نیز با همین عنوان از سرزمین مورد نظر یاد کرده اند و اخبار آن منتشر شده است.
منبع: دیده بان ایران
درود