۱۶ ماده غذایی مناسب برای تغذیه کودکان بشناسید/ مراحل رشد و تغذیه مناسب کودکان تا ۲۸ ماهگی

به گزارش سایت دیده بان ایران؛ فرزندتان از روزی که به دنیا آمد، در حال تمرین برای برداشتن اولین قدم‌هایش بوده است. در طول سال اول، او قدرت و هماهنگی عضلات خود را افزایش داده و مهارت‌های فیزیکی را یکی پس از دیگری کسب کرده است؛ از غلتیدن به نشستن و از نشستن به خزیدن یا راه رفتن با تکیه به وسایل رسیده است.

هنگامی که این مهارت‌ها را یاد گرفت، آماده‌ٔ بلند کردن خود و قرار گرفتن در حالت ایستاده و حتی راه رفتن در اتاق با تکیه به مبلمان است. پس از آن، برای راه افتادن تنها به اعتماد به نفس و حفظ تعادل نیاز دارد. یادگیری برای راه رفتن نیاز به تمرین زیادی دارد که می‌تواند مدتی طولانی ادامه یابد و تسلط بر آن پیشرفت بزرگی در تلاش‌های فرزند شما برای کسب استقلال بیشتر است.

۱۲ تا ۱۸ ماهگی

بیشتر بچه‌ها اولین قدم‌های خود را در حدود اولین سالگرد تولدشان برمی‌دارند، اما محدوده‌ٔ زمانی نرمال برای رسیدن به این نقطه‌ٔ عطف بسیار وسیع است. اگر فرزند شما یکی از آن بچه‌هایی است که دیر راه می‌افتند نگران نشوید، چون آنچه مهم است پیشرفت و بهبود مهارت‌هاست. اگر کودکتان غلت خوردن و خزیدن را کمی دیر آموخته است، ممکن است برای یادگیری راه رفتن نیز به چند هفته یا چند ماه زمان بیشتر نیاز داشته باشد. تا زمانی که به یادگیری چیزهای جدید ادامه می‌دهد، لازم نیست خیلی نگران باشید.

کودک نوپایتان مدت کوتاهی پس از برداشتن اولین قدم‌هایش، یاد می‌گیرد که خم شود و دوباره به حالت ایستاده برگردد. اگر فرزندتان زود راه افتاده، احتمالاً عاشق اسباب‌بازی‌هایی است که می‌تواند در حین تاتی‌تاتی کردن هل دهد یا بکشد.

با این حال وسوسه نشوید که برایش واکر یا روروئک بخرید. این وسایل می‌توانند خطرناک باشند، زیرا افتادن از پله‌ها یا قرارگرفتن در دیگر موقعیت‌های خطرناک را برای بچه‌ها آسان‌تر می‌کنند. علاوه بر این، این وسایل در واقع می‌توانند بچه‌ها را از یادگیری راه رفتن بازدارند.

۱۹ تا ۲۴ ماهگی

هرچه کودک روی پاهای خود مطمئن‌تر و استوارتر می‌شود، راحت‌تر می‌تواند در حین نگه داشتن چیزی در دست‌هایش مثل توپ یا خرس عروسکی راه برود. او با حمل بارهای سنگین‌تر، خود را به چالش می‌کشد. بنابراین، تعجب نکنید اگر او را در حال تقلا برای بلند کردن چیزی مثل یک چمدان دیدید که برای او خیلی سنگین است. همچنین وقتی کشف کند که نه تنها می‌تواند از یک مکان به مکان دیگر راه برود، بلکه می‌تواند بدود، از شادی سر از پا نمی‌شناسد.

۲۵ تا ۳۰ ماهگی

فرزند شما در دو سالگی، آن‌قدر به توانایی راه رفتنِ خرامان‌خرامان خود اطمینان پیدا کرده است که اکنون در بازی‌هایی مانند گرگم به هوا شرکت می‌کند. گام‌های او یکنواخت‌تر می‌شود و کم‌کم حرکت روان از «پاشنه به پنجه» را که بزرگسالان در راه رفتن استفاده می‌کنند، یاد می‌گیرد.

در این سن، کودک نوپا احتمالاً از پریدن و بالا رفتن نیز لذت می‌برد. الان زمان خوبی برای تصمیم‌گیری درباره‌ٔ ایجاد قوانینی در مورد بالا رفتن از مبلمان خانه است.

۳۱ تا ۳۶ ماهگی

هنوز هم برخی فعالیت‌ها مانند حفظ تعادل روی لبه‌ٔ جدول یا ایستادن روی یک پا هستند که به تمرکز و تلاش نیاز دارند، اما تا زمان سومین سالگرد تولد فرزندتان، راه رفتن برایش کاری عادی و بدیهی خواهد شد.

او دیگر برای راه رفتن، ایستادن، دویدن یا پریدن نیازی به صرف انرژی زیادی ندارد و روی پاهایش چابک‌تر است. کودکتان حالا می‌تواند در یک چشم به هم زدن بایستد و دوباره شروع به دویدن کند و بدون تردید به چپ و راست زیگزاگ برود. برای مثال، وقتی روی یک پا می‌ایستد، می‌توانید آزمایش او روی قدرت اندام‌هایش را نگاه کنید.

بعد از سه سالگی

تا چهار سالگی، فرزندتان قادر خواهد بود برای چند ثانیه روی یک پا بایستد. در پنج سالگی، او ممکن است قادر به پریدن از روی طناب باشد. شاید به نظر شما پریدن یک سرگرمی ساده به نظر برسد اما در واقع مهارتی پیچیده است که نیاز به سطح جدیدی از هماهنگی حرکتی و تعادل دارد.

با پیشرفت مهارت‌های فیزیک فرزندتان، می‌توانید انرژی او را به سمت فعالیت‌های گروهی دارای چارچوب، مانند فوتبال یا ژیمناستیک هدایت کنید.

تأخیر در راه رفتن کودک

بچه‌ها مهارت‌هایشان را به شیوه‌های متفاوتی، یعنی برخی از آنها سریع‌تر از دیگران و برخی دیرتر کسب می‌کنند اما اگر نگران هستید که فرزندتان ممکن است در رشد فیزیکی تأخیر داشته باشد یا اگر یک نقطه‌ٔ عطف حرکتی را جا انداخته است، برای مثال، اگر تا ۱۸ ماهگی راه نیفتاده است، آن را با پزشکش مطرح کنید.

ممکن است دلایلی کاملاً منطقی برای عجله نداشتن و درنگ فرزندتان وجود داشته باشد. شاید مشغول کار کردن روی یک مهارت تکاملی دیگر مانند صحبت کردن است یا شاید فقط دوست دارد مهارت‌های جدید را سر صبر یاد بگیرد. همچنین کودکان نوپایی که وزن بیشتری دارند یا زودرس متولد شده‌اند، اغلب راه رفتن را کمی دیرتر از کودکان دیگر یاد می‌گیرند.

بیشتر بچه‌ها گاهی اوقات هنگام تکیه دادن به مبلمان، و مخصوصاً روی زمین بدون کفپوش، روی پنجه‌ٔ پاهایشان راه می‌روند. برخی این کار را فقط برای سرگرمی انجام می‌دهند. اما فرزندتان نباید بیشتر اوقات روی پنجه‌ٔ پا راه برود. اگر دائماً روی انگشتان پایش راه برود، ممکن است یک مشکل فیزیکی مانند کوتاه بودن تاندون آشیل داشته باشد که اجازه نمی‌دهد پاهایش را روی زمین بگذارد. این کار همچنین می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال حرکتی جدی‌تر مانند فلج مغزی خفیف باشد.

همچنین ممکن است هنگام راه رفتن، پای فرزندتان اندکی به داخل بچرخد. این حالت که انحراف انگشتان پا به سمت داخل یا درون‌گردی پنجۀ پا نامیده می‌شود، تقریباً برای همه‌ٔ بچه‌ها، با گذشت زمان خودبه‌خود بهبود می‌یابد. اگر این گونه نشد، بهتر است برای اطمینان با پزشک فرزندتان مشورت کنید. پاهای بچه‌ها همچنین در طول سال اول زندگی خود می‌تواند پرانتزی باشد که اغلب در حدود دو سالگی راست و صاف‌ می‌شود.

غذیه کودک نوپا

بر طبق توصیه‌های پزشکان لازم است کودک تا سن 6 ماهگی از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه کند و بعد از 6 ماهگی کودک آماده پذیرش غذای نیمه جامد و جامد خواهد بود. البته در برخی موارد ممکن است لازم باشد از غذاهایی مانند پوره‌های گوشت، میوه و سبزی‌ها زودتر از 6 ماهگی استفاده شود. نکته مهم این است که غذاهای جامد از هر نوعی که باشد را نباید قبل از 4 ماهگی به کودک ارائه کرد. از سن 1 سالگی، غذای جامد به‌تدریج جایگزین اصلی شیر در تغذیه کودک می‌شود. با گنجاندن غذاهای متنوع در رژیم غذایی کودک و استفاده از شیوه‌های جذاب می‌توان کودک را به غذا خوردن تشویق کرد. با استفاده از این 18 ماده غذایی مقدار سرشاری از ویتامین‌ها، مواد مغذی و مواد معدنی ضروری برای کودک تأمین می‌شود.

1- موز

این میوه لذیذ سرشار از کربوهیدرات و فیبر است که برای تأمین انرژی و تقویت دستگاه گوارش مفید است. هنگام سرو موز برای بچه‌های کوچک لازم است از انواعی استفاده شود که کاملاً رسیده و له‌شده باشد. نوزادان بزرگ‌تر قادر خواهند بود که موز خردشده را به‌راحتی به‌عنوان غذای انگشتی بخورند.

2- سیب‌زمینی شیرین

سیب‌زمینی شیرین حاوی مقادیر سرشاری از پتاسیم، ویتامین C، فیبر و بتاکاروتن است و نیازهای بدن کودک به این مواد را به خوبی تأمین می‌کند. بتا کاروتن یک آنتی‌اکسیدان مفید است که از انواع خاصی از سرطان جلوگیری می‌کند و رادیکال‌های آزاد را از بین می‌برد.

بیشتر نوزادان سیب‌زمینی شیرین را به دلیل طعم شیرین طبیعی آن به سایر سبزیجات ترجیح می‌دهند. وقتی سیب‌زمینی شیرین پخته و پوره شود، پوره صافی به‌دست می‌آید که خوردن آن برای کودکان آسان است.

3- آووکادو

آووکادو دارای بالاترین میزان پروتئین در بین تمام میوه‌ها است و همچنین سرشار از چربی‌های غیراشباع است. مصرف این نوع چربی فواید زیادی برای سلامتی دارد و به پیشگیری از بیماری‌های قلبی کمک می‌کند.

لازم است برای کودکان فقط از آووکادوی رسیده استفاده شود.  قسمت بیرونی آن را بشویید سپس پوست آن را جدا کنید و به خوبی آن را له کنید.

4-تخم‌مرغ

سفیده تخم‌مرغ حاوی پروتئین است، درحالی‌که زرده حاوی روی و ویتامین‌های A، D، E و B12 است. از دیگر مواد مفید موجود در زرده کولین است که بر اساس تحقیقات این ماده برای رشد مغز بسیار مهم است.

معمولاً پزشکان اطفال به والدین توصیه می‌کنند که تخم‌مرغ – به‌ویژه سفیده تخم‌مرغ – را تا سال اول به دلیل احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک برای تغذیه کودک استفاده نشود. اما این توصیه تغییر کرده است و برخی از کارشناسان معتقدند که مصرف تخم‌مرغ تنها در خانواده‌هایی که سابقه ابتلا به آلرژی دارند باید به تعویق بیفتد.

5-هویج

هویج دارای مقادیر زیادی بتاکاروتن است، این ماده نوعی آنتی‌اکسیدان است که باعث رنگ نارنجی در هویج می‌شود. بتاکاروتن به ویتامین A تبدیل می‌شود و در رشد و بینایی سالم نقش دارد. پختن هویج باعث شیرین‌تر شدن مزه آن می‌شود و برای خوردن آن را برای کودکان جذاب‌تر می‌کند. در هنگام آماده‌سازی هویج برای کودک لازم است از این موضوع اطمینان حاصل شود که هویح  به خوبی پخته‌ و کاملاً پوره شود.

6-ماست

ماست منبع بسیار مهمی از کلسیم، پروتئین و فسفر است که برای سلامت استخوان‌ها و دندان‌های کودک مؤثر است. همچنین این ماده مغذی دارای پروبیوتیک یا باکتری‌های مفیدی است که به هضم غذا کمک می‌کنند و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند.

نوزادان در رژیم غذایی خود به چربی نیاز دارند، بنابراین ماست تهیه‌شده با شیر پرچرب را به‌جای انواع کم‌چرب یا بدون چربی انتخاب کنید. همچنین لازم است از مصرف ماست‌های طعم دار که حاوی قند بالایی هستند در تغذیه کودک خودداری کرد.

7-پنیر

پنیر نه تنها حاوی پروتئین است، بلکه دارای کلسیم و مقدار قابل‌توجهی ریبوفلاوین یا ویتامین B2) است که به تبدیل پروتئین، چربی و کربوهیدرات‌ها به انرژی کمک می‌کند. پنیر سوئیسی طعم نسبتاً شیرینی دارد و برای نوزادان جذاب است. ازآنجایی‌که مصرف پنیر کامل با خطر خفگی نوزاد همراه است لازم است آن را به قطعات کوچک خرد کرده و سپس به تغذیه کودک وارد شود.

8-غلات

غلات غنی‌شده با آهن سبب تأمین مقدار موردنیاز این عنصر مهم برای رشد و نمو کودک می‌شود. در هنگام تولد بدن نوزادان دارای ذخایر مناسبی از آهن است اما حدود ۵ تا ۶ ماهگی این ذخیره شروع به اتمام می‌کند. هنگامی‌که کودک شروع به خوردن غذاهای جامد می‌کند، استفاده از غلات و برنج غنی‌شده غنی شده با آهن برای تغذیه کودک خردسال توصیه می‌شود.

9-مرغ

مرغ سرشار از پروتئین و ویتامین B6 است که این ویتامین برای استخراج انرژی از غذا ضروری است. پروتئین مهم‌ترین ماده برای تقویت رشد و نمو کودکان است. ممکن است برخی از کودکان تمایلی به خوردن مرغ نشان ندهند در این شرایط می‌توان مرغ را با میوه یا سبزی موردعلاقه کودک مخلوط کرد.

10-گوشت قرمز

گوشت قرمز حاوی شکلی از آهن است که به‌راحتی توسط بدن جذب می‌شود. این شکل از آهن به گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند تا اکسیژن را به سلول‌های بدن منتقل کنند و باعث رشد مغز کودک می‌شود. استفاده از گوشت پوره شده برای نوزادان مناسب‌تر است درحالی‌که کودکان بزرگ‌تر که قادر به جویدن هستند می‌توانند گوشت‌های پخته و ریزشده را به خوبی بجوند.

11-کدوحلوایی

نوزادان طعم شیرین کدو حلوایی را دوست دارند و از خوردن آن لذت می‌برند. این گیاه مفید دارای مقادیر فراوانی از آنتی‌اکسیدان بتاکاروتن، ویتامین C، پتاسیم، فیبر، فولات، ویتامین‌های B و حتی برخی از اسیدهای چرب امگا 3 است. بخارپز کردن یا جوشاندن کدوحلوایی باعث می‌شود که بتوان به راحتی آن را تبدیل به پوره کرد و برای کودک مورداستفاده قرارداد.

12-ماهی

ماهی‌های چرب مانند سالمون سرشار از ویتامین‌های محلول در چربی و چربی‌های ضروری هستند. این نوع چربی‌ها در رشد مغز، سلامت چشم و تقویت سیستم ایمنی  مؤثر هستند. در بعضی از کودکان مصرف ماهی ممکن است باعث واکنش آلرژیک شود، بنابراین لازم است قبل از ورود ماهی به تغذیه کودک با پزشک اطفال مشورت کنید.

13-گوجه‌فرنگی

گوجه‌فرنگی منبع بسیار سرشار از لیکوپن است. این رنگ‌دانه یک آنتی‌اکسیدان مهم است که به پیشگیری از سرطان و بیماری قلبی کمک می‌کند. با این حال، تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که لیکوپن موجود در گوجه‌فرنگی پخته‌شده به طور مؤثرتری توسط بدن جذب می‌شود.

14-نخودفرنگی

نخودفرنگی سرشار از ویتامین K است. این ماده مغذی در کنار کلسیم برای ساختن استخوان‌های سالم ضروری است. همچنین این گیاه لذیذ دارای ویتامین‌های A و C و همچنین اسیدفولیک، فیبر و ویتامین‌های B هستند.

15-پاستا

پاستا منبع سرشاری از کربوهیدرات‌های پیچیده است که انرژی پایداری را برای بدن فراهم می‌کند. به همین دلیل است که این ماده غذایی در بین ورزشکاران بسیار محبوب است. بهتر است از پاستای سبوس دار همراه با ماکارونی معمولی استفاده شود زیرا این کار باعث افزایش محتوای فیبر غذایی آن می‌شود. لازم است برای کودکان از پاستاهای کوچک استفاده شود که به خوبی پخته و نرم شده باشد.

16-تمشک

تمشک حاوی اسید الاژیک است که از بدن در برابر سرطان محافظت می‌کند. از بین همه میوه‌ها، تمشک بیشترین فیبر را در کنار کمتری کالری دارا است.

با گنجاندن این اقلام در برنامه تغذیه کودک می توان از این موضوع اطمینان حاصل کرد که مواد مغذی مورد نیاز برای رشد و نمو بدن کودک تامین شده است.