غذاهایی که ممکن است در دیابت باعث افت ناگهانی قند خون شوند

به گزارش  سایت دیده‌بان ایران، به نقل از انلی مای هلث؛ مدیریت دیابت تنها به جلوگیری از بالا رفتن قند خون محدود نمی‌شود؛ بلکه پیشگیری از افت‌های ناگهانی قند خون، که به «هیپوگلیسمی» معروف است، نیز اهمیت زیادی دارد. افت قند خون می‌تواند باعث سرگیجه، اضطراب و حتی گیجی شود و در موارد شدید، در صورت درمان نشدن به‌موقع، خطرناک باشد.

جالب است بدانید بعضی غذاهای روزمره می‌توانند احتمال این افت‌ها را بیشتر کنند. آگاهی از این مواد غذایی به بیماران دیابتی کمک می‌کند تا احساس کنترل بیشتری روی وضعیت خود داشته باشند.

افت قند خون دقیقاً چیست؟

افت قند خون زمانی اتفاق می‌افتد که سطح گلوکز خون کمتر از میزان طبیعی شود. برای بزرگسالان سالم و غیردیابتی، قند خون ناشتا کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر و سطح بعد از غذا معمولاً کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است.

از آنجا که گلوکز منبع اصلی انرژی بدن است، کاهش آن می‌تواند منجر به ضعف، تعریق، سردرد یا تاری دید شود. در بیماران دیابتی، این وضعیت ممکن است به دلیل عدم تعادل میان غذا، دارو و فعالیت بدنی رخ دهد. اما رژیم غذایی نقش مهمی دارد و بعضی خوراکی‌ها بیشتر از سایرین باعث این افت می‌شوند.

غذاهایی که می‌توانند افت قند خون ایجاد کنند

 خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های شیرین

بر خلاف تصور، مواد قندی بالا می‌توانند هم موجب افزایش سریع و هم افت ناگهانی قند خون شوند. خوراکی‌هایی مانند شیرینی، شکلات، نوشابه یا حتی آب‌میوه‌های بسته‌بندی شده باعث افزایش سریع گلوکز می‌شوند؛ اما چون خیلی سریع هضم می‌شوند، قند خون نیز به‌سرعت کاهش پیدا می‌کند.

بررسی‌ای در سال ۲۰۱۹ نشان داد مصرف کربوهیدرات‌ها (قندها) نه تنها سطح قند را بالا می‌برد، بلکه حتی با افزایش خستگی و کاهش هوشیاری در یک ساعت اول پس از خوردن همراه است.

کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده

نان سفید، ماکارونی، برنج سفید و سایر کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده پس از هضم تقریباً مانند قند عمل می‌کنند. این خوراکی‌ها انرژی سریع می‌دهند، اما به دلیل نداشتن فیبر و پروتئین، سرعت جذبشان بالاست. افزایش ناگهانی قند خون معمولاً باعث ترشح بیش از حد انسولین می‌شود که در نهایت افت ناگهانی قند را در پی دارد.

راهکار: جایگزین کردن غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای، جو دوسر یا نان چندغله.

 الکل با معده خالی

مصرف الکل یکی از بدترین انتخاب‌ها برای بیماران دیابتی است. نوشیدن، به‌ویژه با معده خالی، می‌تواند باعث افت شدید قند خون شود، زیرا الکل عملکرد کبد را مختل می‌کند؛ کبدی که نقش مهمی در حفظ سطح ثابت گلوکز دارد.

 توصیه: هرگز الکل را با معده خالی مصرف نکنید. اگر هم نوشیدید (که در کل برای سلامت توصیه نمی‌شود)، آن را همراه غذاهای حاوی کربوهیدرات پیچیده و پروتئین مصرف کنید.

 حذف وعده‌های غذایی متعادل

گاهی مشکل فقط مربوط به چیزی که می‌خورید نیست، بلکه به چیزی که نمی‌خورید هم مربوط می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد حذف وعده‌های غذایی می‌تواند ریتم شبانه‌روزی و متابولیسم گلوکز را بر هم بزند و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد.

حذف وعده‌ها یا خوردن تنها یک میان‌وعده ناسالم (مثل چیپس یا بیسکویت) می‌تواند باعث نوسان شدید قند خون شود.

راهکار: مصرف وعده‌های متعادل شامل فیبر، پروتئین کم‌چرب و چربی‌های سالم. حتی اگر پرمشغله هستید، میان‌وعده‌های کوچک و سالم مثل مغزها، ماست یا میوه همراه کره بادام‌زمینی گزینه‌های بهتری هستند.

 خوراکی‌ها و تنقلات بسته‌بندی‌شده

چیپس، نودل‌های فوری و بیسکویت‌ها شاید سریع و راحت باشند، اما معمولاً حاوی آرد تصفیه‌شده، قند افزوده و چربی‌های ناسالم‌اند. این ترکیبات خیلی زود هضم می‌شوند و باعث افزایش سریع و سپس افت ناگهانی قند خون می‌گردند. در بلندمدت، این نوع خوراکی‌ها مدیریت دیابت را سخت‌تر کرده و میل به غذاهای ناسالم را بیشتر می‌کنند.

چگونه سطح قند خون را پایدار نگه داریم؟

همراه کردن کربوهیدرات‌ها با پروتئین یا چربی

انتخاب کربوهیدرات‌های دیر‌هضم مانند عدس، لوبیا، سیب‌زمینی شیرین و جو دوسر

 خوردن وعده‌های کوچک و منظم به‌جای فاصله‌های طولانی بین وعده‌ها

نوشیدن آب کافی و هیدراته ماندن

جمع‌بندی

مواد غذایی سرشار از قند، کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده، الکل یا خوراکی‌های فرآوری‌شده می‌توانند خطر افت ناگهانی قند خون در بیماران دیابتی را افزایش دهند. اگر با وجود تغذیه‌ی محتاطانه باز هم دچار افت مکرر قند خون می‌شوید، لازم است با پزشک مشورت کنید. پزشک ممکن است داروی شما را تنظیم کرده یا رژیم غذایی مناسب‌تری توصیه کند. نادیده گرفتن هیپوگلیسمی‌های مکرر می‌تواند خطرناک باشد، اما با راهنمایی درست، بیشتر افراد می‌توانند آن را به‌خوبی مدیریت کنند.