اورعی، رئیس اتحادیه انرژی ایران: میزان خاموشی‌ها در بخش‌های خانگی و صنعتی افزایش پیدا می‌کند/ احتمال خاموشی‌های ۲۴ساعته در فصل گرم سال در بخش‌هایی از کشور/ انرژی هسته‌ای برای ما بهترین گزینه برای تولید برق نیست
هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران و استاد تمام دانشگاه صنعتی شریف، ضمن ابراز نگرانی از رهاشدگی بخش تقاضا و افزایش بی‌رویه مصرف برق در کشورمان، به دیده‌بان ایران گفت: متاسفانه ما در ۵، ۶ سال اخیر نتوانسته‌ایم به اندازه رشد تقاضا، تولید برق را افزایش دهیم. تداوم این روند در طول چند سال متوالی باعث فزاینده‌تر شدن ناترازی برق شده است. با توجه به این که بعید است روند کنونی در آینده نزدیک اصلاح شود، میزان ساعت‌های خاموشی در بخش‌های خانگی، اداری، صنعتی، کشاورزی و ... تا اطلاع ثانوی افزایشی خواهد بود./ اورعی خاطرنشان کرد: با تداوم وضعیت موجود، حتی می‌توان انتظار داشت که در فصل گرم سال، برخی روزها برق در بخش‌هایی از کشور به مدت ۲۴ ساعت قطع شود، زیرا این احتمال وجود دارد که چنان فشاری به شبکه بیاید که در برخی استان‌ها شاهد Black Out باشیم، یعنی کل شبکه از دست برود، چون در حال حاضر فشار زیادی روی شبکه وارد می‌شود./ وی تصریح کرد: انرژی هسته‌ای برای ما بهترین گزینه برای تولید برق نیست، یعنی نمی‌توانیم بخش قابل توجهی از سهم تولید برق کشور را به این انرژی اختصاص دهیم، زیرا نرخ سرمایه‌گذاری اولیه انرژی هسته‌ای در مقایسه با دیگر روش‌های تولید برق به‌مراتب بالاتر است.
دیده‌بان ایران؛ محمدحسین خودکار: پاییز سال گذشته، شاهد قطعی کم‌سابقه برق منازل، ادارات، واحدهای تجاری و صنایع بودیم و دولت علت این اقدام را کمبود گاز و گازوئیل و نیاز به استفاده از منابع محدود سوخت‌های فسیلی برای تولید برق در نیروگاه‌ها عنوان می‌کرد. این در حالی است که اکنون در فصل بهار بازهم به شکل کم‌سابقه‌ای خاموشی‌ها به شبکه برق کشورمان بازگشته است و تقریبا هیچ‌جایی نیست که در هفته‌های اخیر از قطعی برق بی‌نصیب مانده باشد. البته این‌بار خاموشی‌ها بیشتر از صنایع روی منازل اعمال می‌شود و شاهد قطعی تقریبا هر روزه برق در شهرهای گوناگون هستیم؛ به نحوی که در تهران و شهرهای بزرگ روزانه به مدت ۲ ساعت و در شهرهای کوچکتر در هر شبانه‌روز به مدت ۴ ساعت برق قطع می‌شود.
آنچه در یک سال گذشته موجب تشدید ناترازی انرژی و قطعی‌های مکرر برق در ایام غیرمنتظره‌ای از سال شده، ناشی از دلایل متعددی است که بخش مهمی از آن به سوءمدیریت در صنعت برق کشور و نداشتن نقشه راه و فقدان برنامه‌ریزی مناسب در نظام تصمیم‌سازی کلان تولید و توزیع انرژی بازمی‌گردد. اما نباید از افزایش بی‌رویه مصرف برق و عدم رشد زیرساخت‌های تولید انرژی متناسب با این مصرف نیز چشم‌پوشی کرد. فرسودگی نیروگاه‌ها، راندمان پایین شبکه تولید و توزیع برق و توزیع نامتناسب سهم انرژی‌های گوناگون به‌ویژه بهره‌برداری ناکافی از انرژی‌های تجدیدپذیر برای تولید برق نیز از جمله دیگر دلایل ناترازی‌های موجود است. البته متاسفانه صرفه‌جویی و بهینه‌سازی مصرف برق در کشورمان نیز تا کنون هیچ‌گاه در نظام اجرایی ما جدی گرفته نشده است که اگر این‌طور می‌شد، قطعا ناترازی‌های امروز تا حد قابل توجهی کمتر می‌بود.
امسال کسری برق در اوج مصرف به ۲۴ هزار مگاوات هم خواهد رسید
در این میان، این پرسش اساسی برای افکار عمومی وجود دارد که ناترازی شدید انرژی و خاموشی‌های موجود تا چه زمانی ادامه پیدا خواهد کرد و در شرایطی که در میانه بهار شاهد قطع گسترده برق هستیم، آیا در تابستان نیز قطعی‌ها گسترده‌تر می‌شود و مدت زمان خاموشی‌ها طولانی‌تر خواهد شد؟ همچنین آیا وضعیت آینده در زمینه ناترازی انرژی به‌ویژه در شبکه برق کشور بدتر از امروز خواهد بود و اساسا راهکارهای رفع ناترازی‌های موجود چیست؟
این پرسش‌ها را با دکتر هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران در میان گذاشتیم و او نیز در گفت‌وگو با خبرنگار دیده‌بان ایران توضیح داد: در حال حاضر، مشکل اصلی شبکه برق ما این است که میزان تقاضا برای مصرف، از میزان تولید بیشتر است. مهمترین دلیل این مشکل نیز آن است که در ۵، ۶ سال اخیر نتوانسته‌ایم به اندازه رشد تقاضا، تولید را افزایش دهیم. تداوم این روند در طول چند سال متوالی باعث فزاینده‌تر شدن ناترازی برق شده است، به نحوی که سال گذشته در روز ۱۷ مرداد که بیشترین تقاضا را داشتیم، دچار ۱۷ هزار و ۴۰۰ مگاوات کسری برق شدیم، امسال هم علی‌رغم این که وزیر نیرو گفته است در پیک مصرف دچار کسری ۲۰ هزار مگاواتی می‌شویم، به نظر می‌رسد در روزهای گرم سال میزان کسری برق ما به ۲۴ هزار مگاوات هم خواهد رسید. این اعداد و ارقام نشان می‌دهد که در شرایط موجود، کسری برق ما سال به سال بیشتر می‌شود.
استاد تمام دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد: زمانی ناترازی برق رو به کاهش می‌گذارد که بیش از آن که تقاضای ما افزایش یابد، تولید ما بیشتر شود. متاسفانه در سال‌های اخیر تمام تمرکز خودمان را روی افزایش تولید برق گذاشته‌ایم که البته در این زمینه هم ناموفق بوده‌ایم؛ یعنی ما افزایش بی‌رویه تقاضا را رها کرده‌ایم، این در حالی است که براساس آمارهای رسمی، در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال قبل از آن، تقاضای برق در کشورمان حدود ۱۹ درصد افزایش پیدا کرد. نه فقط ایران، بلکه هیچ کشوری در جهان نمی‌تواند طی یک سال، ۱۹ درصد افزایش تولید برق داشته باشد. این مساله نشان می‌دهد که ما باید روی بهینه‌سازی مصرف برق کار می‌کردیم که این کار را انجام ندادیم و فقط سعی کرده‌ایم تولید را افزایش دهیم که آن هم به میزان کافی نبوده است.
وی در ادامه یادآور شد: سال ۱۴۰۲، آخرین سالی است که آمار تفصیلی برق کشور اعلام شده است که براساس این آمار، میزان افزایش تقاضا در آن سال نسبت به سال قبل از آن، ۴۰۰۶ مگاوات بوده است، اما میزان افزایش تولید ما در اوج مصرف در آن سال ۱۲۲۱ مگاوات بوده است؛ یعنی در سال ۱۴۰۲، میزان افزایش تقاضا برای مصرف برق در ایران، بیش از سه برابر مقدار رشد تولید بوده است. مطمئنا این روند در سال ۱۴۰۳ نیز ادامه یافته است و امسال هم همچنان ادامه دارد و تا زمانی که این روند ادامه پیدا کند، هم ناترازی‌ها افزایش می‌یابد و هم خاموشی‌ها بیشتر خواهد شد. مهمترین عامل افزایش تقاضا برای برق نیز رها بودن بخش مصرف و فقدان برنامه‌ریزی برای بهینه‌سازی مصرف برق در ایران است.
رشد مصرف برق بر اثر افزایش متوسط دمای هوا، استخراج رمزارز و رهاشدگی بخش تقاضا
اورعی در پاسخ به سوال ما درباره علل افزایش مصرف برق، توضیح داد: یکی از مهمترین عوامل افزایش تقاضا، رشد متوسط دمای هوای کشور در سال‌های اخیر است؛ به طور مثال، طبق گفته وزیر نیرو، همین حالا میانگین دمای هوا در سطح کشور نسبت به زمان مشابه سال گذشته حدود ۴.۵ درجه سانتی‌گراد بیشتر است. اغلب وسایل سرمایشی با برق کار می‌کنند و طبیعی است که هرچقدر هوا گرمتر می‌شود، تقاضا برای مصرف برق نیز به شکل محسوسی بالاتر می‌رود. بنابراین یکی از عوامل اصلی افزایش تقاضا برای مصرف برق در هفته‌های اخیر، گرمای زودهنگامی است که با آن مواجه شده‌ایم.
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران ادامه داد: یکی از دلایل ناترازی موجود این است که ما فرصت نکردیم نیروگاه‌های خود را در فصل زمستان به تعمیرات اساسی (اُورهال) ببریم. اساسا در دنیا با توجه به این که در فصل سرد سال، فشار روی شبکه برق کاهش می‌یابد، این فصل را به عنوان دوره تعمیرات اساسی در نظر می‌گیرند. اما به هر حال نیروگاه‌ها به اورهال احتیاج دارند و اکنون در وضعیتی قرار داریم که همه نیروگاه‌های کشور، زیر بار نیستند؛ به طور مثال، نیروگاه بوشهر به علت نیاز به تعویض سوخت، متوقف شده است. بنابراین در حال حاضر میزان ظرفیت تولید برق در کشورمان به اندازه کافی نیست و بخشی از ناترازی‌هایی که می‌بینیم، ناشی از همین مساله است.
وی همچنین خاطرنشان کرد: افزایش استفاده غیرمجاز از ماینرها برای استخراج رمزارز از دیگر دلایل افزایش تقاضا برای برق در ایران است که به نظر می‌رسد بین یک تا ۲ درصد از بار مصرف برق در کشورمان به همین موضوع بازمی‌گردد. همچنین مخالفت مجلس با عدم تغییر ساعت رسمی کشور هم به رشد تقاضای مصرف برق دامن زده است و اگر امسال در ابتدای فروردین ساعت‌ها جلو کشیده می‌شد، میزان مصرف روزانه برق در کشورمان حدود یک درصد کاهش پیدا می‌کرد. البته شکی نیست که مهمترین عامل رهاشدگی بخش تقاضا، نامناسب بودن سیستم قیمت‌گذاری برق و به طور کل قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی در ایران است.
نظام قیمت‌گذاری برق در ایران باید به‌طور اساسی اصلاح شود
اورعی با بیان این که قیمت برق در مقایسه با سایر کالاها در ایران، سال به سال ارزان‌تر می‌شود، به دیده بان ایران گفت: با وجود این که تعرفه‌های برق سال به سال افزایش می‌یابد، اما اگر تورم را در نظر بگیریم، در حقیقت قیمت برق هر سال ارزان‌تر می‌شود، زیرا معمولا میزان افزایش تعرفه‌ها کمتر از نرخ رسمی تورم است. همین دو هفته قبل، وزیر نیرو تعرفه‌های سال جاری را ابلاغ کرد که در یکی از بندهای آن، میزان افزایش قیمت برق در بخش کشاورزی تنها حدود ۷ درصد بود، این در حالی است که تورم در کشورمان حدود ۴۲ درصد اعلام می‌شود و این نشان می‌دهد که امسال قیمت برق در بخش کشاورزی عملا ۳۵ درصد ارزان‌تر شده است.
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران ادامه داد: وقتی قیمت یک کالا سال به سال کاهش پیدا می‌کند، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که مردم آن را به شکل درست و بهینه مصرف کنند؛ زیرا افکار عمومی به توصیه و خواهش دولتمردان برای صرفه‌جویی در مصرف برق گوش نمی‌کنند، بلکه باید قیمت‌گذاری را اصلاح کنیم تا شهروندان به این نتیجه برسند که برای کاهش هزینه‌های زندگی خودشان باید از انرژی برق به شکل بهینه استفاده کنند. با وجود همه افزایش‌هایی که در سال‌های اخیر در تعرفه برق رخ داده، هنوز هم به طور متوسط قبض برق یک خانواده ایرانی در طول یک ماه زیر ۱۰۰ هزار تومان است؛ یعنی یک خانوار ایرانی برای مصرف برق خود در طول یک ماه، تنها نصف مبلغ یک ساندویچ را پرداخت می‌کند! این یعنی نرخ برق در ایران عملا مجانی است!
وی در ادامه تاکید کرد: دولت نمی‌تواند یک کالا را در سطح کشور تقریبا رایگان عرضه کند، بعد انتظار داشته باشد که مردم در مصرف آن صرفه‌جویی کنند؛ اساسا مردم از کالایی به صورت بهینه استفاده می‌کنند که بخواهند در پایان ماه پول قابل توجهی بابت آن بپردازند؛ بنابراین شکی نیست که نظام قیمت‌گذاری برق در ایران باید به‌طور اساسی اصلاح شود.
میزان خاموشی‌ها در بخش‌های خانگی و صنعتی تا اطلاع ثانوی افزایشی خواهد بود
اورعی درباره مهمترین راهکارهای رفع ناترازی شدید موجود در شبکه برق کشور، گفت: زمانی مشکل ناترازی برق در کشورمان حل خواهد شد که ابتدا میزان افزایش تولید برق با مقدار افزایش تقاضا برابر شود و در ادامه، رشد سالانه تولید برق از رشد مصرف سالانه پیشی بگیرد تا به تدریج ناترازی کاهش یابد. در آن صورت است که می‌توان انتظار داشت میزان قطعی برق منازل، ادارات و صنایع کاهش پیدا کند. اما با توجه به این که بعید است روند کنونی در آینده نزدیک اصلاح شود، میزان ساعت‌های خاموشی در بخش‌های خانگی، اداری، صنعتی، کشاورزی و ... در سطح کشور تا اطلاع ثانوی افزایشی خواهد بود. حتی می‌توان انتظار داشت که در فصل گرم سال، برخی روزها برق در بخش‌هایی از کشور به مدت ۲۴ ساعت قطع شود، زیرا این احتمال وجود دارد که چنان فشاری به شبکه بیاید که در برخی استان‌ها شاهد Black Out باشیم، یعنی کل شبکه از دست برود، چون در حال حاضر فشار زیادی روی شبکه وارد می‌شود.
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران به وعده‌های محقق‌نشده وزارت نیرو در ماه‌های اخیر نیز اشاره کرد و به دیده بان ایران گفت: در بهمن ۱۴۰۳ مسئولان وزارت نیرو صحبت‌هایی را مطرح کردند که ۱۴ مگاپروژه در دست دارند که یکی از آن‌ها، افزایش تولید برق با استفاده از انرژی خورشیدی و دیگری، انجام تعمیرات اساسی به‌موقع در نیروگاه‌ها بود. اما تقریبا هیچ‌کدام از این وعده‌ها عملی نشده و حتی در مسیر اجرایی شدن هم نیست؛ مثلا در بهمن‌ماه، مدیرعامل ساتبا اعلام کرد که تا پیک مصرف سال ۱۴۰۴ که یک ماه دیگر فرا می‌رسد، ۳۵۰۰ مگاوات ظرفیت جدید بهره‌برداری از انرژی خورشیدی در سطح کشور نصب خواهد شد، این در حالی است که همین حالا کل ظرفیت نصب‌شده انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران تنها ۱۶۰۰ مگاوات است.
وقتی مدل اقتصادی صنعت برق غلط است، به‌زور نمی‌توان انرژی‌های تجدیدپذیر را توسعه داد
استاد تمام دانشگاه صنعتی شریف در پاسخ به این سوال که چرا وعده‌های دولت‌های گذشته درباره گسترش بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر در کشورمان هیچ‌گاه عملیاتی نشده است، بیان کرد: اساسا وقتی دولت می‌خواهد صنعتی را راه‌اندازی کند، الزاماتی دارد که مهمترین آن، صحیح بودن مدل اقتصادی آن صنعت است؛ اما وقتی قیمت برق پایین است، طبیعتا توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ویژه برای بخش خصوصی به‌صرفه نیست. اگر یک نفر خانه‌ای ۱۲۰ متری داشته باشد و بخواهد روی بام منزلش یک سلول خورشیدی ۵ کیلووات نصب کند، باید بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان هزینه کند. وقتی قبض برق یک خانواده، ماهانه تنها ۱۰۰ هزار تومان است، طبیعتا هیچ‌کس حاضر نیست که چنین سرمایه هنگفتی را برای تامین برق منزل خود با استفاده از انرژی خورشیدی انجام دهد، زیرا دوره بازگشت سرمایه در این سرمایه‌گذاری بین ۱۰ تا ۱۵ سال است.
وی همچنین خاطرنشان کرد: وقتی مدل اقتصادی صنعت برق ما غلط است، به‌زور نمی‌توان انرژی‌های تجدیدپذیر را در آن توسعه داد. البته این فقط مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر نیست و تا وقتی این مدل اقتصادی نادرست وجود دارد، توسعه پایدار نیروگاه‌های مبتنی بر سوخت‌های فسیلی هم امکان‌پذیر نیست. اما اگر مدل اقتصادی را اصلاح کنیم، می‌توان طی ۵ سال، مشکل ناترازی‌های موجود در صنعت برق کشور را رفع کرد.
دولت باید پای خود را از صنعت برق کنار بکشد و به اقشار آسیب‌پذیر یارانه بدهد
اورعی با تاکید بر این که برای رفع ناترازی صنعت برق، دولت باید پای خود را از این صنعت کنار بکشد، عنوان کرد: دولت باید کار را در صنعت برق کشورمان به طور کامل به بخش خصوصی واگذار کند و خودش تنها نقش ناظر و مجری قانون را برعهده بگیرد. به این صورت، بازار حقیقی برق شکل می‌گیرد و قیمت‌ها واقعی خواهد شد. البته طبیعی است که نمی‌توان یک‌شبه یارانه برق را قطع کرد، اما اگر دولت هر سال قیمت برق را به میزان ۲۰ درصد بیش از نرخ واقعی تورم افزایش دهد، در این صورت بعد از گذشت پنج سال، نرخ برق در کشورمان مثل بسیاری از کالاهای دیگر بازار آزاد، واقعی خواهد شد. البته نمی‌توان انکار کرد که با این روند، اقشار آسیب‌پذیر جامعه دچار چالش می‌شوند که در آن صورت، دولت باید برای حل مشکل این افراد، به آنان یارانه هوشمند برق اختصاص بدهد.
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران با بیان این که دلیلی ندارد که دولت، پول برق اقشار متوسط و ضعیف جامعه را بپردازد، تصریح کرد: اقشار ضعیف جامعه یعنی دهک‌های یکم، دوم و سوم به میزان متفاوتی آسیب‌پذیر هستند و دولت باید به میزان متناسب به این دهک‌ها یارانه نقدی یا همان کمک‌هزینه انرژی پرداخت کند؛ همان‌طور که برای کالاهای اساسی، کالابرگ الکترونیکی تخصیص داده می‌شود. اگر چنین فرآیندی را در پیش بگیریم، این انگیزه در مردم ایجاد می‌شود که خودشان کم مصرف کنند، نه این که ما با خواهش و تمنا از شهروندان بخواهیم که برق را به صورت بهینه مصرف کنند. اکنون درست برعکس روال صحیح را اجرا می‌کنیم و نحوه تخصیص یارانه به انرژی به گونه‌ای است که باعث می‌شود هرکس که بیشتر انرژی مصرف و در واقع، تلف کند، بیشتر از یارانه بهره ببرد.
دهک دهم به طور متوسط ۲۹ برابر دهک یکم از یارانه انرژی بهره می‌برد
استاد تمام دانشگاه صنعتی شریف تاکید کرد: در نتیجه چنین روندی، اکنون دهک دهم (ثروتمندترین قشر جامعه) به طور متوسط ۲۹ برابر دهک یکم (فقیرترین قشر جامعه) از یارانه انرژی بهره می‌برد، در صورتی که دهک دهم اصلا نباید یارانه بگیرد. اگر قیمت تمام‌شده تولید برق را بدون یارانه در نظر بگیریم، مشاهده می‌کنیم که در حال حاضر، کشور به‌ناچار هزینه تمام ناکارآمدی‌های دولت در نظام انرژی را می‌پردازد. وقتی این روند اصلاح می‌شود که دولت اجازه دهد بخش خصوصی در صنعت برق کشور پای کار بیاید تا رقابت ایجاد شود و قیمت تمام‌شده تولید برق پایین بیاید، اما نرخی که مردم می‌پردازند، واقعی شود.
وی همچنین خاطرنشان کرد: متاسفانه در حال حاضر سیاست‌گذاری انرژی کشور نادرست است و دولت باید دست کارشناسان خبره را باز بگذارد که این سیاست‌گذاری را اصلاح کنند. البته این روند نه در کوتاه‌مدت ممکن است و نه بدون درد، اما باید واقعیت‌ها را به مردم بگوییم و فرآیندها را به گونه‌ای اصلاح کنیم که طی پنج سال، برق را از یک ابزار سیاسی به یک کالای تجاری مثل سیب‌زمینی و هندوانه تبدیل کنیم.
رفع تحریم‌ها به‌تنهایی مشکل صنعت برق کشور را حل نخواهد کرد
اورعی در پاسخ به این سوال که آیا رفع تحریم‌ها در صورت به نتیجه رسیدن احتمالی مذاکرات جاری میان ایران و آمریکا، می‌تواند منجر به کاهش فرسودگی نیروگاه‌ها و شبکه برق کشور در میان‌مدت شود، توضیح داد: صنعت برق ایران یک صنعت قوی و ریشه‌دار است و در این صنعت، وابستگی ما به خارج از کشور در مقایسه با برخی صنایع دیگر مثل خودروسازی، کمتر است. رفع تحریم‌ها به‌تنهایی باعث رفع مشکلات شبکه برق کشورمان از جمله فرسودگی‌های موجود و راندمان پایین نخواهد شد، اما این‌طور هم نیست که رفع تحریم‌ها هیچ اثری بر صنعت برق ایران نداشته باشد، اما این که فکر کنیم اگر امروز توافق امضا شود، فردا وضع شبکه برق ما بهتر خواهد شد، خیال باطل است.
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران یادآور شد: توافق با آمریکا می‌تواند به صنعت ما کمک کند که میزان بهره‌برداری از فناوری‌های روز جهانی در صنعت برق ما افزایش یابد. همچنین اگر اقتصاد برق را اصلاح کنیم، در صورت انجام توافق، رفته‌رفته شرایط برای سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت برق ما فراهم‌تر می‌شود و سرعت توسعه شبکه ما نیز افزایش خواهد یافت؛ ولی با امضای توافق، مشکل صنعت برق ایران حتی طی یک سال حل نخواهد شد، بلکه باید خودمان هم سیاست‌گذاری‌ها به‌ویژه در زمینه اقتصاد صنعت برق را اصلاح کنیم.
مشکل ریشه‌ای نامتناسب بودن سهم انرژی‌های گوناگون در سبد تولید برق ایران
اورعی در پاسخ به این پرسش که آیا بعد از توافق احتمالی با آمریکا، توسعه استفاده از انرژی هسته‌ای می‌تواند به کاهش ناترازی برق در کشورمان کمک کند یا خیر، اظهار داشت: یکی از ریشه‌های ناترازی برق در ایران، نامتناسب بودن سهم انرژی‌های گوناگون در سبد تولید برق کشورمان است که مساله انرژی هسته‌ای صرفا یک جزء آن محسوب می‌شود. در حال حاضر در سبد برق کشورمان، تنها یک درصد با استفاده از انرژی هسته‌ای تامین می‌شود و کمتر از یک درصد آن نیز مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر است. سهم انرژی برق‌آبی در تولید برق نیز کمتر از ۶ درصد است و بیش از ۹۲ درصد از برق کشورمان با سوزاندن سوخت‌های فسیلی تولید می‌شود. این در حالی است که اکنون با کمبود گاز، گازوئیل و دیگر سوخت‌های مربوط به تولید برق مواجه هستیم.
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران ادامه داد: مشکل امروز ما این است که سبد برق کشورمان به طور متناسب توزیع نشده است و اکنون باید با در نظر گرفتن شرایط روز، سبد را بازطراحی کنیم؛ در یک سبد ایده‌آل، انرژی هسته‌ای قطعا یکی از اجزای مورد نیاز است، ولی انرژی هسته‌ای برای ما بهترین گزینه برای تولید برق نیست، یعنی نمی‌توانیم بخش قابل توجهی از سهم تولید برق کشور را به این انرژی اختصاص دهیم، زیرا نرخ سرمایه‌گذاری اولیه انرژی هسته‌ای در مقایسه با دیگر روش‌های تولید برق به‌مراتب بالاتر است؛ به نحوی که تولید هر کیلووات برق هسته‌ای به سرمایه‌گذاری اولیه حدود ۴۰۰۰ دلار نیاز دارد، اما این رقم برای روش‌های دیگر تنها بین ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار است. به عبارت دیگر، نرخ تولید برق با استفاده از انرژی هسته‌ای بین ۴ تا ۸ برابر گران‌تر از سایر روش‌ها است.
سقف سهم انرژی هسته‌ای از تولید برق کشور باید حدود ۵ درصد باشد
استاد تمام دانشگاه صنعتی شریف خاطرنشان کرد: اگرچه بعد از سرمایه‌گذاری اولیه، تولید برق با استفاده از انرژی هسته‌ای با توجه به این که عمر نیروگاه آن حدود ۵۰ سال است و مواد اولیه مورد نیاز آن ارزان تمام می‌شود، نسبتا به‌صرفه است، ولی نکته مهم این است که همین حالا توان مالی کشورمان برای سرمایه‌گذاری اولیه به دلیل مشکلات اقتصادی موجود، بسیار محدود است؛ بنابراین نباید تمام توان خود را صرف گسترش تولید برق با استفاده از انرژی هسته‌ای کنیم. همچنین نباید فراموش کنیم که حساسیت بالایی در جهان نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای ایران وجود دارد و طی دهه‌های گذشته به دلیل اجرای همین برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای، تحریم‌های سنگینی را علیه ما وضع کرده‌اند.
وی در پایان تصریح کرد: صحبت ما این نیست که مقدار بهره‌برداری ما از انرژی هسته‌ای باید صفر باشد، اما مسئولانی که از برنامه‌ریزی برای تولید ۲۰ هزار مگاوات تولید برق هسته‌ای صحبت می‌کنند که حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد میزان تولید برق کشورمان را شامل می‌شود، این عدد را بدون نگاه کارشناسی بیان می‌کنند. این مساله یک موضوع علمی است و باید کار کارشناسی روی آن صورت بگیرد. با در نظر گرفتن جمیع جهات، در یک سبد فرضی ایده‌آل، سقف سهم انرژی هسته‌ای از تولید برق کشور باید حدود ۵ درصد باشد، اما سهم انرژی‌های تجدیدپذیر باید به ۲۵ تا ۳۰ درصد برسد.
منبع: دیده‌بان ایران
