نوروفیدبک چیست؟!
اختلالات خواب (Sleep Disregulation): اولین تغییراتی که مراجعین عموماً بعد از شروع درمان با نوروفیدبک مشاهده می‌کنند، تغییر و تنظیم خوابشان است. بنابراین از نوروفیدبک هم در درمان اختلالات خواب نیز استفاده کرد .
به گزارش دیده بان ایران، نوروفیدبک به معنی آموزش دادن مغز توسط خود مغز است. در حقیقت مغز با فیدبک هایی (بازخورد) که از بدن و محیط اطراف خود می گیرد به کنترل و تنظیم کارکردهای مختلف جسمی و روانی و تعامل با محیط می پردازد. در این روش شما در مقابل یک مانیتور می نشینید و الکترودی که روی سر شما قرار دارد امواج مغزی شما را دریافت و به کامپیوتر هدایت می کند .حالا شما با دیدن امواج مغزی خود روی صفحه مانیتور می توانید به تنظیم و کنترل آنها بپردازید و در تمام این مراحل درمانگر در کنار شما نشسته و به شما یاد می دهد که چگونه می توانید این کار را انجام دهید. درواقع نوروفیدبک شما را قادر به دیدن دنیای درون مغزتان می کند ، به عنوان مثال در صفحه مانیتور شما یک شکل شبیه سازی شده امواج مغزی را به شکل یک بازی می بینید و با نگاه کردن به صفحه مانیتور و بدون استفاده از دست شروع به بازی می کنید. دستگاه الگوهای امواج مغزی شما را پردازش می کند و در صورتیکه این الگوها مناسب باشد شما در بازی به جلو خواهید رفت و در غیر اینصورت شکست می خورید ،به این ترتیب شما یادمیگیرید که مثلا در شرایط اضطراب چگونه می توانید مغز خود را طوری تنظیم کنید که آرامش جایگزین اضطراب شود.
برای چه مشکلاتی می توان از نوروفیدبک استفاده نمود؟
بیش‌فعالی/ کمبود توجه (ADHD): بیش از هر بیماری دیگری، برای درمان ADHD از نوروفیدبک استفاده شده است. مطالعات و تحقیقات مختلفی تأثیر این درمان را بر ADHD ثابت کرده‌اند.چندین درمانگر مجرب اظهار داشتند ۸۵-۸۰% بیماران مبتلا به ADHD به وسیله نوروفیدبک بهبودی کامل یافتند .
اضطراب (Anxiety) : بسیاری از متخصصان، به کارگیری نوروفیدبک به منظور درمان اضطراب را یکی از عمده‌ترین موارد و زمینه‌های استفاده از نوروفیدبک می‌دانند. اکثر آنها معتقدند اضطراب یکی از اولین بیماری‌هایی بود که به نوروفیدبک پاسخ داد. نتایج پژوهشی نشان می‌دهد که در حدود ۹۰-۸۰ % از بیماران اضطرابی با این روش درمان شده‌اند.
برخی از اختلالات اضطرابی که با این روش درمان می‌شوند، عبارتند از:
اختلال وسواس فکری ـ عملی (OCD)، حملات هراس (Panic)، فوبی‌ها (Phobias) و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD).
اختلالات یادگیری (Disorder): این اختلالات در سنین دبستان شایع هستند. در این نوع اختلالات علی‌رغم هوش نرمال و عدم وجود نقص حسی، کودک در یادگیری مشکل دارد. این اختلالات موارد زیر را در بر می‌گیرد: نقص توانایی برای شناخت واژه‌ها، خواندن کند و نادرست، مشکل در فهمیدن و نام بردن اصطلاحات ریاضی، عمل‌ها و مفاهیم، و گروه‌بندی ارقام، رعایت مراحل ریاضی، شمارش، جدول ضرب و نیز مشکل در یادگیری نوشتن لغات و جملات. در درمان این اختلالات نوروفیدبک تحول بزرگی ایجاد کرده است. در مورد اختلالات یادگیری، نوروفیدبک به تنهایی پاسخگوست و نیازی به درمان مکمل ندارد. معمولاً با کامل کردن یک دوره درمانی، بهبودی ثابتی حاصل می‌شود. تأثیر این روش در چندین پژوهش علمی و معتبر نیز تأیید شده است.
اختلالات خواب (Sleep Disregulation): اولین تغییراتی که مراجعین عموماً بعد از شروع درمان با نوروفیدبک مشاهده می‌کنند، تغییر و تنظیم خوابشان است. بنابراین از نوروفیدبک هم در درمان اختلالات خواب نیز استفاده کرد .
صرع، ضربه سر و سکته مغزی (Seizure, Head Injury, Cerebral apoplexy): در انواع صرع و در مواردی که داروها مؤثر نبوده‌اند و بیماری بسیار مزمن و غیرقابل کنترل بوده است، نوروفیدبک در درمان ۷۰ تا ۹۰% از بیماران موفق بوده است. در اکثر موارد نوروفیدبک باید با دارو درمانی همراه باشد، اما حدود ۲۰% از بیماران می‌توانند مصرف دارو را پس از درمان با نوروفیدبک قطع کنند . تأثیراتی از این درمان در موارد ضربه به سر و سکته مغزی نیز گزارش شده است.
دردهای مزمن و سردردهای میگرنی (chronia pain, Migraines): درمانگران و پزشکانی که از نوروفیدبک برای درمان دردهای مزمن و سردردهای میگرنی استفاده کرده‌اند، اعلام کردند که وقوع و شدت حملات میگرن در اکثر موارد با استفاده از این روش کاهش می‌یابد و حتی از بین می‌رود. در دردهای مزمن نیز نوروفیدبک به کاهش درد و کنترل آن (حتی در موارد خیلی شدید) کمک کرده است.
افسردگی (Depression): در مورد بیماران مبتلا به افسردگی اساسی (Major Depression) که هیچ درمانی برای آنها کارساز نبوده، نوروفیدبک در اغلب موارد نتیجه بخش بوده است.در برخی از کشورها یکی از بهترین و معمول‌ترین درمان‌ها برای افسرده‌خویی (Dysthymia) [افسردگی خفیفی که بیش از ۲ سال دوام دارد، اما زندگی فرد را مختل نمی‌کند]، نوروفیدبک است.
مژگان یزدان بخش/ روانشناس -
