پیرهادی، عضو شورای شهر: تا خودروهای فرسوده و تولیدات بی‌کیفیت داخلی وجود دارد، مشکل آلودگی هوا حل نمی‌شود/ هنوز به نقطه مطلوب حمل‌ونقل عمومی نرسیده‌ایم+ فیلم
مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با تأکید بر این که هنوز به نقطه مطلوب در حوزه حمل‌ونقل عمومی در پایتخت نرسیده‌ایم، به دیده‌بان ایران گفت: تا زمانی که خودروهای فرسوده در کشور تردد دارند و خودروهای آلاینده متحرک همچنان تولید می‌شوند، مسأله آلودگی هوا به‌سادگی حل نخواهد شد. تا زمانی که خودروسازان داخلی، کیفیت لازم را برای تولید خودروهای کم‌آلاینده نداشته باشند، نمی‌توان انتظار داشت مشکل آلودگی هوا برطرف شود./ تعداد زیادی درخت خشک‌شده از سال‌های گذشته در شهر باقی مانده بود که به‌دلیل ایجاد مخاطراتی که در پی داشتند، در این دوره مدیریت شهری تأکید داشتیم که این درختان باید تعیین تکلیف شوند. موضوع دوم این است که به‌دلیل کم‌آبی در دهه‌های گذشته، در سال‌های اخیر درختان بسیاری در تهران خشک شده‌اند.
دیده‌بان ایران؛ پریسا هاشمی: «قانون هوای پاک» سال‌هاست تصویب شده، اما تنها چیزی که پاک نشده، هوا بوده است؛ قانونی که قرار بود نفس مردم را نجات دهد، امروز بیشتر شبیه یک شوخی تلخ است تا سندی برای نجات شهرهای خفه از آلودگی هوا. سال‌هاست آلودگی هوا در کلانشهرها می‌تازد، اما هر بار که شاخص آلودگی از مرز هشدار عبور می‌کند، تنها چیزی که فوراً فعال می‌شود، موج مصاحبه‌های مسئولان است؛ مسئولانی که انگار فقط در چنین روزهایی از خواب بیدار می‌شوند، پشت تریبون‌ها می‌ایستند و با لحنی مظلومانه از وضعیت هوا گلایه می‌کنند؛ درست مثل مردم عادی. با این تفاوت که مردم قدرت تغییر ندارند، اما همین گلایه‌کنندگان دقیقاً همان کسانی‌اند که دکمه‌های تصمیم‌گیری زیر انگشت‌هایشان قرار گرفته است. آن‌ها در تمام این سال‌ها، سرگرم قانون‌گذاری و برگزاری جلسه و کارگروه و تصویب برنامه جامع بودند، ولی تنها خروجی آن‌ها شده است «نداشتن هوای پاک.»
هر بار که شهر به مرز خفگی می‌رسد، اقدام فوری و تکراری دولت یک چیز است: «تعطیلی». انگار تعطیلی شده است نسخه جادویی مدیریت بحران؛ نسخه‌ای که نه هوا را تمیز می‌کند، نه بیماری‌ها را کاهش می‌دهد، نه صنعت را اصلاح می‌کند. این نسخه اما در عوض یک کار را به‌خوبی انجام می‌دهد: «هزینه‌تراشی سنگین برای کشور.» سال‌هاست که از ضررهای اقتصادی کسب‌وکارها گرفته تا اختلال در آموزش، همگی مجبورند تاوان بی‌درایتی مسئولان را پس بدهند. آن‌طور که اسفند سال گذشته مجتبی ذوالنور، نماینده مجلس در تذکری خطاب به رئیس‌جمهور اعلام کرد که «هزینه هر روز تعطیلی به بخش خصوصی و اقتصاد کشور بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.» چند ماه پیش هم سعید تاجیک، عضو اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد که «براساس اعلام مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی، هر روز تعطیلی رقمی نزدیک به ۵ تا ۷ همت به اقتصاد کشور زیان می‌زند.»
طنز ماجرا اینجاست که همین هزاران میلیارد هزینه‌های تعطیلی می‌توانست صرف توسعه حمل‌ونقل عمومی، خرید اتوبوس و واگن مترو، نوسازی ناوگان رسوده و ارتقای کیفیت بنزین شود. اما این هزینه‌ها هر سال از جیب مردم پرداخت می‌شود، فقط برای این که مسئولان همچنان فرصت داشته باشند که در مقابل دوربین‌ها بایستند و از تحمل شرایط سخت در آلودگی‌ها خبر بدهند و از شانه خالی کردن بیش از ۲۰ دستگاه مسئول در قانون هوای پاک گلایه کنند. انگار قانون هوای پاک ابزاری نه برای زدودن آلودگی، بلکه راهکاری برای پنهان کردن تقصیرها بوده است.
وقتی خودروهای فرسوده همچنان تردد می‌کنند و حمل‌ونقل عمومی همچنان در فقر مزمن دست‌وپا می‌زند، نتیجه‌ای جز خفه شدن مردم ندارد؛ مردمی که در کوتاهی مسئولان جان می‌بازند و آن‌طور که عباس شاهسونی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خبر داده است، تعداد روزهای ناسالم برای همه گروه‌ها در سال جاری رشدی سه برابری داشته است. همچنین به گفته او، «در سال ۱۴۰۳، حدود ۵۴ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا ثبت شده و آلودگی هوا جزو پنج علت اصلی مرگ در ایران است.» اما این روزها، مسئولان طوری از آلودگی هوا شکایت می‌کنند که آدم فکر می‌کند که آن‌ها هم قربانی‌اند، نه تصمیم‌گیر. در حالی که مردم خوب می‌دانند این هوای آلوده، محصول مستقیم سال‌ها تعلل و وعده‌های بی‌سرانجام همین مسئولان است.
قانون هوای پاک روی کاغذ زیبا بود؛ «کاهش آلاینده‌ها، نوسازی ناوگان، تولید سوخت استاندارد و نظارت سختگیرانه.» اما نتیجه‌اش در واقعیت تبدیل شد به شهرهایی که یک‌سره تعطیل می‌شوند و هر سال مردمش بیش از پیش از ریه و اعتمادشان خرج می‌کنند و به نظر می‌رسد تا زمانی که هزینه «بی‌عملی» از هزینه «عمل کردن» کمتر باشد، وضعیت همین خواهد بود؛ مسئولان گلایه می‌کنند، مردم جان می‌دهند و قانون هوای پاک همچون سال‌های طولانی گذشته، فقط سه کلمه زیبا باقی می‌ماند.
درباره افزایش آلودگی هوا در تهران و شهرهای بزرگ دیده بان ایران با مهدی پیرهادی ، رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران گفت و گو کرده است.
شهرداری یازدهمین دستگاه مسئول آلودگی هوا است
در این میان، برخی از مدیران شهری، فریاد می‌زنند و از محسنی اژه‌ای، رئیس دستگاه قضا می‌خواهند با افرادی که در زمینه آلودگی هوا ترک فعل کرده‌اند، به‌طور جدی برخورد کند. مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران از جمله این مدیران است. این روزها آلودگی هوای تهران بسیار تشدید شده است و اغلب شهرهای بزرگ دیگر نیز تقریباً شرایط مشابهی دارند. با توجه به این که در سال‌های گذشته، مسئولان شهرداری و شخص شهردار تهران بارها شعارهایی مثل «شکستن کمر ترافیک» و «برطرف کردن آلودگی هوا» را مطرح کرده‌اند، مدیریت شهری پایتخت طی چهار سال گذشته چه اقداماتی در این زمینه انجام داده است؟
پیرهادی در پاسخ به این سؤال به دیده‌بان ایران گفت: «شهرداری تهران یازدهمین دستگاهی است که در قانون هوای پاک دارای مسئولیت است و ده دستگاه دیگر در این زمینه از شهرداری تهران جلوترند؛ از جمله وزارت صمت، وزارت بهداشت، وزارت نفت و سایر وزارتخانه‌هایی که باید به تکالیف قانونی خود عمل کنند. تا زمانی که خودروهای فرسوده در کشور تردد دارند و خودروهای آلاینده متحرک همچنان تولید می‌شوند، مسأله آلودگی هوا به‌سادگی حل نخواهد شد. تا زمانی که خودروسازان داخلی، کیفیت لازم را برای تولید خودروهای کم‌آلاینده نداشته باشند، نمی‌توان انتظار داشت مشکل آلودگی هوا برطرف شود.»
او با بیان این که با این حال، شهرداری تهران در این حوزه دو اقدام ویژه انجام داده است، افزود: «اول این که توسعه و حفظ فضای سبز به‌طور ویژه در دستور کار شهرداری قرار گرفته است و دوم، عقد قرارداد خرید و ورود تاکسی‌ها و اتوبوس‌های برقی و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی توسط مدیریت شهری دنبال شده است. بخشی از این خودروها وارد کشور شده، بخشی از خودروساز داخلی دریافت شده و برای بخش قابل توجهی نیز عقد قرارداد انجام شده است که طی سه سال آینده تکمیل می‌شود.»
براساس تأیید طرف چینی، پیش‌پرداخت قرارداد خرید واگن‌ها به‌طور کامل پرداخت شده است
پیرهادی تأکید کرد: «در حال حاضر قرارداد خرید بیش از هزار واگن مترو بسته شده است که پس از ورود به کشور، وضعیت توسعه حمل‌ونقل عمومی را به‌شدت بهبود خواهد داد. آن زمان می‌توان از شهروندان درخواست کرد که از خودروی شخصی استفاده نکنند. باید کاری کنیم که وسایل حمل‌ونقل عمومی به شکل محسوسی افزایش پیدا کند و شهروندان برای رفتن به محل کار، با آرامش وارد اتوبوس شوند، نه این که در اتوبوس‌ها با تراکم مواجه باشند و رضایتمندی کامل را نداشته باشند. اگرچه اتوبوس‌های جدید رضایتمندی را افزایش داده‌اند، اما برای شهری مانند تهران هنوز به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم. با ورود کامل اتوبوس‌ها و تاکسی‌های برقی و هزار واگن مترو، این مسأله در آینده حل خواهد شد. اقدامات بنیادی در این دوره مدیریت شهری انجام شده است و انتظار می‌رود ظرف چند سال آینده، واگن‌های مترو و اتوبوس‌های برقی ساخته و وارد کشور شود و بخشی از مشکلات آلودگی هوا برطرف و زیرساخت‌های لازم برای کاهش استفاده از خودروهای شخصی فراهم شود.»
رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران در پاسخ به این سؤال که از سال ۹۶، موضوع ورود واگن‌های چینی مطرح شده است، آیا اکنون پیش‌پرداخت این قرارداد پرداخت شده که به ورود واگن‌ها به دوره بعدی مدیریت شهری برسد، گفت: «طبق گزارش‌های ارائه‌شده توسط شهرداری تهران و اظهارات یکی از اعضای شورای شهر که به‌عنوان نماینده شورا در هیأت اعزامی به چین حضور داشت، طرف چینی در جلسه رسمی اعلام کرده است که پیش‌پرداخت‌ها به‌طور کامل پرداخت شده و قراردادها منعقد شده است. بنابراین واگن‌ها طی سه سال آینده به‌تدریج وارد کشور خواهند شد و حتی تا پایان سال هم تعدادی اتوبوس و واگن به تهران می‌رسد.»
شهرداری زیرساخت‌های لازم را فراهم کرده است تا شهری سرسبز داشته باشیم
موضوع قابل توجه دیگر این است که طبق گزارش‌های ارائه‌شده توسط برخی اعضای شورای شهر تهران به‌ویژه گزارش‌های محله‌گردی ناصر امانی درباره قطع گسترده درختان در سطح شهر، از جمله گزارش‌هایی که او درباره بوستانی در منطقه ۳ یا مشکلات پارک چیتگر ارائه داده است، پرسش مهم این است که آیا در دوره کنونی مدیریت شهری که قطع درختان بیش از دیگر دوره‌ها بوده، این موضوع چه تأثیری بر افزایش آلودگی هوا گذاشته است؟
پیرهادی در پاسخ به این سؤال به دیده‌بان ایران گفت: «دو موضوع مهم در این باره وجود دارد؛ اول این که تعداد زیادی درخت خشک‌شده از سال‌های گذشته در شهر باقی مانده بود که به‌دلیل ایجاد مخاطراتی که در پی داشتند، در این دوره مدیریت شهری تأکید داشتیم که این درختان باید تعیین تکلیف شوند. موضوع دوم این است که به‌دلیل کم‌آبی در دهه‌های گذشته، در سال‌های اخیر درختان بسیاری در تهران خشک شده‌اند. البته طی چند سال گذشته، اقدامات خوبی در حوزه آبرسانی، استفاده از پساب تصفیه‌شده، روان‌آب‌ها و آب خاکستری و احیای قنوات صورت گرفته است. در چند سال اخیر، بیش از ۱۲۸ کیلومتر برای انتقال پساب در سطح شهر تهران لوله‌گذاری شده است. همچنین تعداد قابل‌توجهی مخزن ذخیره آب نیز ساخته شده است. از سوی دیگر، احداث حدود ۱۶ تصفیه‌خانه در نقاط مختلف شهر شروع شده تا با تصفیه روان‌آب‌ها و پساب‌ها، بتوانیم از این آب در آبیاری مزارع حاشیه شهر استفاده کنیم. این اقدامات زیرساختی و بنیادینی است که پس از انجام آن، بسیاری از مشکلاتی که در دهه‌های اخیر به وجود آمده است، برطرف می‌شود و این نوید را می‌دهد که در آینده شهری سرسبز داشته باشیم.»
او در پایان گفت: «هفته آینده «طرح جامع آب خام» را در شورای شهر تهران تصویب می‌کنیم؛ طرحی که چند سال کار کارشناسی برای آن انجام شده است. در این طرح مشخص شده است که در هر منطقه، چه میزان آب نیاز داریم، آب فضای سبز از کجا تأمین می‌شود، با چه روشی منتقل می‌شود و از چه تکنولوژی‌هایی باید در آبیاری و هوشمندسازی استفاده کنیم. در «طرح جامع فضای سبز» هم نوع درختان مقاوم به کم‌آبی، سازگار با اقلیم تهران و مقاوم در برابر آفات و بیماری‌ها برای کاشت تعیین شده است. پس از تصویب این دو طرح (طرح جامع فضای سبز و طرح جامع آب خام)، دو اقدام راهبردی و کلان در شهر تهران انجام می‌شود و بسیاری از مشکلات مطرح‌شده در سال‌های آینده رفع خواهد شد.»
منبع: دیده‌بان ایران
