افزودنی‌های غذایی و سرطان؛ آیا سدیم نیترات سرطان‌زاست؟

به گزارش  سایت دیده‌بان ایران،  سدیم نیترات ترکیبی شیمیایی است که از یون‌های سدیم و نیترات تشکیل شده است. این محصول یکی از افزودنی‌های گوشت‌های فرآوری شده مانند سوسیس، کالباس و هات داگ می‌باشد. سدیم نیترات رنگ و طعم گوشت‌های فرآوری‌شده را بهبود می‌بخشد. علاوه‌براین، سدیم نیترات رشد برخی باکتری‌های مضر را مهار کرده و عمر مفید محصولات غذایی را نیز افزایش می‌دهد.

برخی تحقیقات انجام گرفته‌شده در سال‌های اخیر نشان داده‌اند استفاده از سدیم نیترات در فرآورده‌های غذایی خطر ابتلا به سرطان‌های گوارشی را افزایش می‌دهد. این در حالیست که میزان مجاز این ترکیب برای بدن لازم بوده و مصرف آن منعی ندارد. سدیم نیترات تنها در صورت مصرف بیش از حد و همچنین استفاده از منابع بی‌کیفیت خطر ابتلا به انواع بیماری‌ها را افزایش خواهد داد. در این مقاله به توضیح کاربرد سدیم نیترات در صنایع غذایی می‌پردازیم و مضرات این محصول را بر سلامتی انسان مورد بررسی قرار می‌دهیم.

کاربرد سدیم نیترات در صنایع غذایی

اکثر غذاهای بسته‌بندی‌شده که از فروشگاه‌های مواد غذایی خریداری می‌کنید، حاوی افزودنی‌های غذایی می‌باشند تا طعم و ماندگاری محصولات غذایی حفظ شود. سدیم نیترات و سدیم نیتریت ترکیبات نگهدارنده رایجی هستند که در ترکیبات محصولات گوشتی فرآوری‌شده مانند بیکن، سوسیس و هات داگ به کار می‌روند. این ترکیبات طعم و رنگ محصولات گوشتی را بهبود بخشیده و ماندگاری این محصولات را افزایش می‌دهند.

توجه داشته باشید، بدن انسان به نیترات و نیتریت نیاز دارد. منبع اصلی نیترات و نیتریت‌ جذب شده در بدن انسان، سبزیجات طبیعی است. در واقع 85% نیترات و نیتریت رژیم غذایی ما از سبزیجات می‌آیند.

نیتریک اکساید

نیتریک اکساید نقش مهمی در سلامت قلب شما ایفا می‌کند. منبع اصلی نیتریک اکساید سبزیجات می‌باشد. بنابراین منطقی است که یک رژیم غذایی بر پایه سبزیجات برای قلب شما بهتر باشد.

• نیتریک اکساید از شما در برابر بیماری‌های قلبی عروقی محافظت می‌کند.

• فشار خون را کاهش می‌دهد.

• جریان خون را بهبود می‌بخشد.

نیتروزامین‌ها

نیتروزامین‌ها ترکیباتی سرطان‌زا هستند که مضرات زیادی دارند. در صورت استفاده بیش از حد از سدیم نیترات این ترکیب در بدن شما منجر به تشکیل نیتروزامین خواهد شد که خطرناک است. علاوه‌براین، کیفیت سدیم نیترات مصرفی هم اهمیت بسیاری دارد. بهترین تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان سدیم نیترات با توجه به اهمیت این موضوع، از مواد اولیه باکیفیت برای تولید این محصول استفاده می‌کنند و تست‌های کنترل کیفی لازم را برای تضمین کیفیت به کار می‌گیرند.

طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، گوشت‌های فرآوری‌شده که درصد بالایی از سدیم نیترات در آنها به کار گرفته شده باشد، سرطان‌زا هستند و نباید مصرف شوند.

آیا سدیم نیترات سرطان‌زاست؟

طبق اطلاعات آورده شده در مرجع تخصصی نیترات سدیم در ایران، "سدیم نیترات و سدیم نیتریت در صنایع غذایی، به عنوان یک آنتی‌اکسیدان در فرآورده‌های گوشتی همچون بیکن، ژامبون و هات‌داگ مورد استفاده قرار می‌گیرند. سدیم نیترات از رشد باکتری‌های خطرناکی همچون لیستریا مونوسیتوژنز جلوگیری می‌کند. این باکتری کیفیت گوشت را از بین می‌برد و در برخی مواقع ممکن است باعث بیماری در سنین در معرض خطر گردد. این ترکیب همچنین از رشد کلستریدیوم بوتولینوم که ممکن است منجر به مسمومیت غذایی در افراد شود، جلوگیری می‌کند. علاوه‌بر این موارد، رنگ صورتی گوشت‌های فرآوری‌شده مانند بیکن به دلیل اضافه کردن سدیم نیترات به این محصولات می‌باشد."

اگرچه سازمان غذا و داروی ایالات متحده استفاده از نیترات سدیم را در فرآورده‌های گوشتی مجاز می‌داند، اما برخی مطالعات نشان داده‌اند مصرف سدیم نیترات خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. بسیاری از محققان بر این باورند که افزودن این ماده به گوشت‌های فرآوری‌شده برای سلامتی انسان مضر است؛ چرا که نیترات خطر ابتلا به آلزایمر و سرطان‌های دستگاه گوارشی را افزایش می‌دهد.

• در دماهای بالا یا در محیط‌های اسیدی سدیم نیترات منجر به تشکیل نیتروزامین خواهد شد که ترکیبی سرطان‌زاست.

• سدیم نیترات تاثیر مضری بر گردش اکسیژن در خون دارد که می‌تواند منجر به بیماری متهموگلوبینمی شود.

• استنشاق بیش از حد سدیم نیترات دستگاه تنفسی را تحریک کرده و علائمی همچون سرفه و تنگی نفس را به همراه خواهد داشت.

با این وجود، هیچ مدرک قطعی برای اثبات خطرناک بودن سدیم نیترات موجود نیست. سدیم نیترات ترکیبی مهم است که بدن شما برای حفظ سلامت قلب و عروق به آن نیاز دارد. توجه داشته باشید، مصرف بیش از حد سدیم نیترات منجر به بروز بیماری‌های مختلف خواهد شد. علاوه‌براین، کیفیت سدیم نیترات هم بی‌تاثیر نیست. سدیم نیترات بی‌کیفیت خطر ابتلا به بیماری‌های سرطانی را افزایش خواهد داد.

به جای نگرانی درباره نیترات‌ها، نگران مصرف غذاهای فرآوری‌شده باشید. گوشت‌های فرآوری شده ارزش غذایی کمی دارند؛ این در حالیست که سبزیجات فیبر و کربوهیدرات مورد نیاز بدن شما را تامین می‌نمایند. این جایگزین‌های طبیعی همچنین از تشکیل نیتروزامین‌ها هم جلوگیری کرده و بدین‌ترتیب خطر ابتلا به سرطان را هم کاهش خواهند داد.

چگونه می‌توانم مصرف نیترات را در رژیم غذایی کاهش دهم؟

نیترات‌ها به طور طبیعی در گیاهان، میوه‌ها و غلات یافت می‌شوند. با این وجود، از طریق روش‌های زیر می‌توانید از مصرف بیش از حد سدیم نیترات جلوگیری کنید.

• مصرف گوشت‌های فرآوری شده مانند بیکن و هات داگ را کاهش دهید.

• برچسب محصولات غذایی را با دقت بررسی کنید و از مصرف محصولاتی که حاوی نیترات‌ هستند، خودداری کنید.

• غذاهای ارگانیک مصرف کنید.

• رژیم‌های غذایی‌ غنی از آنتی‌اکسیدان بهترین گزینه برای زندگی سالم هستند.