رویترز: آمریکا، شرط برقراری روابط دیپلماتیک عربستان با اسرائیل را از توافق همکاری هسته‌ای با ریاض حذف کرد
به گفته دو منبع آگاه به رویترز، ایالات متحده دیگر شرط برقراری روابط دیپلماتیک عربستان با اسرائیل را پیش‌شرطی برای پیشرفت در گفتوگوهای همکاری هسته‌ای غیرنظامی قرار نداده است.
به گزارش سایت دیده‌بان ایران؛ رویترز نوشت: به گفته دو منبع آگاه، ایالات متحده دیگر شرط برقراری روابط دیپلماتیک عربستان با اسرائیل را پیش‌شرطی برای پیشرفت در گفتوگوهای همکاری هسته‌ای غیرنظامی قرار نداده است.
حذف این شرط، یک امتیاز بزرگ از سوی واشنگتن محسوب می‌شود. در دوره ریاست‌جمهوری جو بایدن، مذاکرات هسته‌ای بخشی از یک توافق گسترده‌تر میان آمریکا و عربستان بود که شامل عادی‌سازی با اسرائیل و رسیدن به پیمان دفاعی میان ریاض و واشنگتن می‌شد.
عربستان بارها اعلام کرده که بدون تشکیل کشور فلسطینی، اسرائیل را به‌رسمیت نخواهد شناخت؛ امری که تلاش‌های دولت بایدن برای گسترش توافق‌نامه‌های ابراهیم (که در دوره اول ترامپ با امارات، بحرین و مراکش به امضا رسید) را ناکام گذاشت. خشم کشورهای عربی از جنگ جاری در غزه نیز موجب توقف کامل روند نزدیکی عربستان و اسرائیل شده است.
همچنین، گفتوگوهای هسته‌ای بر سر نگرانی‌های آمریکا از اشاعه سلاح‌های هسته‌ای متوقف شده بود
در نشانه‌ای از رویکرد جدید، «کریس رایت»، وزیر انرژی آمریکا، در سفر آوریل خود به عربستان گفت: «آمریکا و عربستان در مسیر رسیدن به توافق هسته‌ای غیرنظامی قرار دارند.»
سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، «جیمز هیویت»، در پاسخ به سوال رویترز گفت: «زمانی که چیز مهمی برای اعلام وجود داشته باشد، آن را مستقیماً از زبان رئیس‌جمهور خواهید شنید. هر گزارش دیگری در این باره گمانه‌زنی است.»
دفتر رسانه‌ای دولت عربستان تاکنون به درخواست برای اظهار نظر پاسخ نداده است.
به گفته یکی از منابع، با وجود برداشته شدن شرط عادی‌سازی و کنار گذاشتن بحث پیمان دفاعی، هنوز رسیدن به توافق نهایی نزدیک نیست.
یکی از موانع اصلی، ماده ۱۲۳ قانون انرژی اتمی آمریکاست که همکاری‌های هسته‌ای غیرنظامی با دیگر کشورها را مشروط به رعایت معیارهای ضد اشاعه می‌کند؛ از جمله ممنوعیت غنی‌سازی اورانیوم.
وزیر انرژی عربستان، شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، گفته که عربستان به‌دنبال غنی‌سازی اورانیوم و فروش آن است.
یکی از منابع گفت: ریاض همچنان حاضر به امضای توافق موسوم به «۱۲۳» نیست؛ توافقی که غنی‌سازی یا بازفرآوری پلوتونیوم در راکتورها را – دو مسیر احتمالی برای تولید سلاح هسته‌ای – ممنوع می‌کند.
وزیر انرژی آمریکا قبلاً به رویترز گفته بود که امضای توافق ۱۲۳ پیش‌شرط هرگونه توافق است. اما به گفته او، راه‌هایی برای ساختاردهی به توافق وجود دارد که اهداف هر دو طرف را تأمین کند.
یکی از راه‌حل‌های در دست بررسی، طرح موسوم به «جعبه سیاه» است؛ یعنی یک تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم در خاک عربستان که تنها پرسنل آمریکایی به آن دسترسی داشته باشند.
فروش بیشتر نفت
عربستان به‌دنبال ساخت ظرفیت تولید برق هسته‌ای است تا اقتصاد خود را از وابستگی به نفت دور کرده و همچنین بتواند نفت بیشتری صادر کند.
پیش‌تر، کارشناسان کنترل تسلیحات نسبت به برنامه هسته‌ای عربستان ابراز نگرانی کرده‌اند، چراکه ولیعهد محمد بن سلمان گفته بود اگر رقیب منطقه‌ای‌اش ایران به سمت سلاح هسته‌ای برود، عربستان نیز سریعاً همین مسیر را خواهد پیمود.
در حال حاضر، آمریکا و ایران در حال گفت‌وگو بر سر برنامه هسته‌ای تهران هستند؛ برنامه‌ای که آمریکا و متحدان غربی آن را در مسیر تولید سلاح می‌دانند ولی ایران تأکید دارد که اهدافش صرفاً غیرنظامی است.
روز چهارشنبه، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، «جی‌دی ونس»، گفت که مذاکرات با ایران تاکنون «خوب پیش رفته» و توافقی ممکن است که هم ایران را به اقتصاد جهانی بازگرداند و هم مانع دستیابی آن به سلاح هسته‌ای شود.
عربستان و آمریکا قرار است در سفر هفته آینده ترامپ درباره چند توافق اقتصادی بزرگ گفت‌وگو کنند؛ از جمله، به گفته منابع، پیشنهاد آمریکا برای فروش بسته تسلیحاتی بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار به عربستان.
ترامپ گفته بود که عربستان باید بسته سرمایه‌گذاری در آمریکا را از ۶۰۰ میلیارد دلار به یک تریلیون دلار افزایش دهد.
این سفر، دومین سفر خارجی ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید در ژانویه است؛ نخستین سفر او برای شرکت در مراسم تشییع پاپ در رم انجام شد. در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، سفر پرزرق‌وبرق به عربستان نخستین مقصد خارجی او بود.
ترامپ در دوره اول خود روابط نزدیکی با کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان برقرار کرد.
عربستان پس از پایان دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، دو میلیارد دلار در شرکت سرمایه‌گذاری جرد کوشنر (داماد و مشاور سابق ترامپ) سرمایه‌گذاری کرد. همچنین، برنامه‌هایی برای ساخت دو برج ترامپ در جده و ریاض در جریان است.
