شناسایی زودهنگام لوسمی با آزمایشی پیشرفته

به گزارش سایت دیده‌بان ایران به نقل از انلی مای هلث؛ این پیشرفت تاکنون دست‌کم جان یک نفر را نجات داده و به‌عنوان تحول‌ساز در مراقبت‌های سرطان مورد ستایش قرار گرفته است.

 چطور شناسایی زودهنگام جان یک بیمار را نجات داد

«جن لیهی»، زن ۵۱ ساله‌ای از ویمبلدون انگلستان، جان خود را مدیون این آزمایش جدید می‌داند. او که به لوسمی میلوئید حاد—شکلی از سرطان خون با پیشرفت سریع—مبتلا بود، هنگام شیمی‌درمانی متوجه شد بدنش دیگر به درمان پاسخ نمی‌دهد. اما به لطف آزمایش مغز استخوانی که در قالب یک کارآزمایی بالینی تجربی دریافت می‌کرد، پزشکان توانستند نشانه‌های بازگشت بیماری‌اش را چند ماه زودتر از زمانی که آزمایش‌های معمول می‌توانستند آن را شناسایی کنند، کشف کنند.

این هشدار زودهنگام به تیم درمانی او فرصت داد تا بلافاصله درمان‌های متفاوتی را آغاز کنند. لیهی در نهایت به بهبودی (Remission) رسید و برای پیوند سلول‌های بنیادی آماده شد—درمانی که خودش می‌گوید بدون آن هشدار زودهنگام ممکن نبود. او می‌گوید:

«عضویت در این کارآزمایی زندگی‌ام را نجات داد و گزینه‌های درمانی بیشتری پیش رویم قرار داد. شگفت‌انگیز است که می‌بینم در روش‌های مقابله با این بیماری پیشرفت حاصل شده.»

شناسایی بازگشت خاموش سرطان

نتایج این مطالعه که در ۲۸ آوریل در نشریه‌ی Lancet Haematology منتشر شد، بر یک آزمایش بسیار حساس مغز استخوان تمرکز دارد که توانایی تشخیص بیماری باقی‌مانده‌ی حداقلی (MRD) را دارد—یعنی آثار کوچکی از سلول‌های سرطانی که پس از بهبودی هنوز در بدن باقی مانده‌اند. این آثار اغلب نشان‌دهنده‌ی آغاز قریب‌الوقوع عود بیماری هستند.

این آزمایش بر جهش‌های ژنی خاصی همچون NPM1 و FLT3 تمرکز می‌کند—ژن‌هایی که اغلب در بیماران جوان‌تر مبتلا به AML یافت می‌شوند. با پایش این نشانگرهای ژنتیکی، پزشکان می‌توانند تا سه ماه پیش از آن‌که نتایج آزمایش خون یا معاینات فیزیکی چیزی نشان دهند، بازگشت بیماری را شناسایی کنند.

دکتر ریچارد دیلون از کالج سلطنتی لندن، یکی از پژوهشگران اصلی، بر اهمیت تشخیص زودهنگام تأکید می‌کند:

«AML تهاجمی‌ترین نوع سرطان خون است. شناسایی زودهنگام عود بیماری حیاتی است. ما امیدواریم این آزمایش به بخشی از مراقبت‌های روتین تبدیل شود و جان بیماران بیشتری را نجات دهد.»

افزایش چشمگیر نرخ بقا در کارآزمایی بالینی

در این کارآزمایی بالینی، ۶۳۷ بیمار AML که در مرحله‌ی بهبودی بودند، طی سه سال پیگیری شدند. یک گروه صرفاً مراقبت‌های روتین را دریافت می‌کردند، در حالی‌که گروه دیگر به طور مرتب با استفاده از روش ژنتیکی جدید آزمایش می‌شدند.

نتایج چشمگیر بود: بیمارانی که تحت پایش ژنتیکی قرار داشتند، ۵۰٪ نرخ بقای بیشتری نسبت به گروه دیگر داشتند.

دکتر نایجل راسل از مرکز درمانی Guy’s and St Thomas’ نیز که از نویسندگان اصلی این مطالعه است، می‌گوید:

«این نوع پایش زودهنگام می‌تواند تحولی بزرگ در درمان AML باشد. هنوز چیزهای زیادی هست که باید درباره‌ی درمان بهتر این بیماری یاد بگیریم، اما این تحقیق استراتژی جدیدی برای مقابله‌ی پیش‌دستانه با سرطان ارائه می‌دهد.»

آغاز دوره‌ای نو در درمان AML؟

AML به‌سرعت بازمی‌گردد و در بسیاری از موارد، این بازگشت در کمتر از دو سال پس از درمان رخ می‌دهد. اگرچه شیمی‌درمانی همچنان درمان اولیه محسوب می‌شود، اما عود بیماری چالشی بزرگ باقی مانده است.

توانایی شناسایی بازگشت بیماری در حالی‌که بیمار هنوز از نظر جسمی در وضعیت مناسبی است، می‌تواند سرنوشت بیماران را به‌کلی دگرگون کند. این امکان را به پزشکان می‌دهد که پیش از آن‌که سرطان فرصت گسترش و آسیب بیشتر داشته باشد، اقدامات درمانی را آغاز کنند.

گرچه این آزمایش هنوز به بخشی استاندارد از درمان لوسمی تبدیل نشده است، اما نتایج امیدوارکننده باعث شده درخواست‌ها برای گنجاندن آن در پروتکل‌های جهانی افزایش یابد. برای بیمارانی مانند جن لیهی، این ابزار جدید چیزی فراتر از امید فراهم می‌کند—این آزمایش زمان می‌خرد، و در درمان سرطان، زمان یعنی همه چیز