سکته‌ی مغزی می‌تواند بی‌درد باشد+ نشانه‌های خاموش سکته مغزی
سکته مغزی می‌تواند تهدیدکننده‌ی زندگی باشد. بدتر از آن، گاهی سکته بدون درد و بی‌صدا رخ می‌دهد. در ادامه ببینید پزشکان چه توصیه‌ای برای تشخیص زودهنگام سکته دارند.
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ سکته مغزی یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر و ناتوانی در سراسر جهان است. بنا به گزارش منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سالانه ۱۵ میلیون نفر در دنیا دچار سکته مغزی می‌شوند.
سکته زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به بخشی از مغز قطع یا کاهش یابد و بافت مغز از دریافت اکسیژن و مواد مغذی محروم شود؛ در نتیجه، سلول‌های مغزی می‌میرند. در حالی که برخی افراد دچار علائم واضحی می‌شوند و سریع واکنش نشان می‌دهند، برخی دیگر هیچ درد یا ناراحتی خاصی را تجربه نمی‌کنند، و همین موضوع باعث تأخیر در درمان می‌شود.
دکتر کایلاس میرچه، متخصص ارشد مغز و اعصاب توضیح می‌دهد که آیا ممکن است فردی بدون علائم واضح دچار سکته شود و نشانه‌های خاموش آن کدام‌اند.
آیا سکته می‌تواند بدون درد باشد؟
«قطعاً بله.» دکتر میرچه می‌گوید: «بسیاری تصور می‌کنند سکته حتماً باید با درد شدید همراه باشد، اما بافت مغز گیرنده‌ی درد ندارد؛ بر خلاف پوست یا عضلات.»
• در سکته‌ی ایسکمیک (زمانی که لخته‌ی خون مانع جریان خون می‌شود) اغلب هیچ دردی وجود ندارد.
• در سکته‌های هموراژیک (خونریزی در مغز)، ممکن است سردرد شدید ناگهانی ایجاد شود، اما حتی این موارد هم گاهی بدون درد قابل توجه‌اند.
به همین دلیل پزشکان تأکید می‌کنند که باید مراقب علائم عصبی بود و نه منتظر بروز درد.
یک مطالعه در سال ۲۰۰۶ که در مجله JAMA Internal Medicine منتشر شد و بیش از ۱۸ هزار بزرگسال آمریکایی را بررسی کرد، نشان داد که تقریباً از هر پنج نفر، یک نفر دست‌کم یک علامت بی‌درد سکته را تجربه کرده است؛ از جمله ضعف یا بی‌حسی ناگهانی در یک سمت بدن، کاهش بینایی، یا مشکل در صحبت کردن و درک گفتار.
پژوهشگران همچنین گزارش دادند که بسیاری از افراد بدون آگاهی دچار سکته‌های کوچک و خاموش شده‌اند، موضوعی که اهمیت غربالگری زودهنگام و مراقبت‌های پیشگیرانه را پررنگ می‌کند.
نشانه‌های خاموش سکته مغزی
به گفته‌ی دکتر میرچه، علائم هشداردهنده‌ی سکته می‌تواند ظریف و به‌سادگی نادیده گرفته شود. این نشانه‌ها شامل موارد زیر است:
• تغییرات ناگهانی در گفتار، مانند نامفهوم شدن یا دشواری در یافتن کلمات
• کاهش بینایی در یک یا هر دو چشم
• از دست دادن تعادل یا هماهنگی
گاهی این علائم تنها چند دقیقه طول می‌کشند که به آن حمله ایسکمیک گذرا (TIA) یا «مینی‌سکته» گفته می‌شود. اما همین هم هشداری جدی است که ممکن است سکته‌ی اصلی در راه باشد.
دکتر میرچه تأکید می‌کند: «زمان حیاتی است. ما می‌گوییم زمان یعنی مغز؛ زیرا هر دقیقه که جریان خون قطع باشد، میلیون‌ها سلول مغزی از بین می‌رود. اگر هر یک از این نشانه‌ها را دیدید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید—ترجیحاً در همان ساعت نخست.»
او اضافه می‌کند: «درمان‌های نوین از جمله داروهای حل‌کننده‌ی لخته و روش‌های مکانیکی برداشت لخته، زمانی بیشترین اثر را دارند که در سریع‌ترین زمان آغاز شوند—اغلب در یک بازه‌ی چند ساعته.»
در مورد سکته‌ها—به‌ویژه سکته‌های خاموش—معاینات منظم پزشکی اهمیت بسیار زیادی دارند. این معاینات به شناسایی و مدیریت عوامل خطر پیش از وقوع سکته کمک می‌کنند.
به گفته‌ی دکتر میرچه، پایش فشار خون، قند خون، و سطح کلسترول؛ غربالگری مشکلات ریتم قلب؛ و بررسی عادت‌های سبک زندگی، همگی می‌توانند تأثیر چشمگیری در کاهش خطر سکته داشته باشند.
او می‌افزاید: «وقتی مشکلات را زود شناسایی کنیم، می‌توانیم دارو، تغییرات تغذیه‌ای، برنامه‌ی ورزشی و حتی برخی اقدامات ساده را توصیه کنیم که به‌طور چشمگیری احتمال بروز سکته‌ی ناگهانی و حتی بی‌درد را کاهش می‌دهند.»
سن قطعاً یکی از عوامل مهم در بروز سکته است، به‌طوری‌که خطر آن تقریباً پس از ۵۵ سالگی در هر دهه دو برابر می‌شود. با این حال، بزرگسالان جوان هم مصون نیستند.
دکتر میرچه می‌گوید: «من سکته‌هایی را در افراد ۳۰ و ۴۰ ساله هم می‌بینم، به‌ویژه کسانی که فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا، اختلالات ریتم قلب مانند فیبریلاسیون دهلیزی یا سابقه‌ی خانوادگی سکته زودرس دارند.»
او در پایان بر اهمیت عادات سبک زندگی سالم تأکید می‌کند و هشدار می‌دهد از سیگار کشیدن، مصرف زیاد الکل، تغذیه‌ی نامناسب و کم‌تحرکی پرهیز کنید.
